03 Ocak 2021 23:59

Evrensel'e TELE1'de yayımlanan reklam nedeniyle 21 bin lira para cezası verildi

Ticaret Bakanlığı, gazetemiz Evrensel'e reklam filmi nedeniyle ceza kesti. Reklamdaki Newroz fotoğrafı ceza gerekçesi oldu. Fotoğrafta sarı, kırmızı, yeşil renkli şal tutan bir çocuk yer alıyor.

Evrensel'in 25. yıl videsounda yer alan ve cezaya gerekçe gösterilen görüntü.

Paylaş

Eylem NAZLIER
İstanbul

Haberlere getirilen erişim engelleri, gazetecilerin tutuklanması derken 2021’i de yeni bir sansür kararıyla karşıladık. Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü, gazetemize TELE1’de yayımlanan reklam nedeniyle 20 bin 953 TL iradi para cezası verdi. Reklam filminde Newroz mitinginde sarı kırmızı ve yeşil renkler bulunan bir şalı taşıyan çocuk fotoğrafının yer alması cezanın gerekçesi yapıldı; reklam filminin 6502 sayılı Kanun’un 61. maddesini ihlal ettiği öne sürüldü. Cezaya basın meslek örgütleri tepki gösterdi; iktidarın “ne bulsam da ceza versem” mantığıyla hareket ettiğini söyledi.

Evrensel’e tebliğ edilen karar metninde “Kuruluşunuzun ‘TELE1’ logolu televizyon kanalında 08.07.2020 tarihinde yayınlanan ‘Zamlar karşısında açlıkla sınanan, insanca yaşamak isteyen milyonların sesi!’ ibareli reklamlarında; bir kız çocuğunun terör örgütünü simgeleyen bez parçasını tuttuğu görsellere yer verildiği, bu durumun yasadışı davranışlara göz yuman, bu davranışları özendiren ve destekleyen unsurlar içerdiği dolayısıyla...” ifadeleri yer aldı.

REKLAM YÖNETMELİK VE YASAYA AYKIRI İMİŞ!

Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan adına Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürü Ahmet Erdal’ın imzasını taşıyan kararda, reklam filminin Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 5. maddesinde yer alan “Kamu düzenini bozan, şiddet hareketleri ile yasadışı veya kınanacak davranışlara yol açan, göz yuman, bu davranışları özendiren veya destekleyen unsurlar içeremez” hükmüne, 7. maddesinde yer alan “Reklamlar, ekonomik ve sosyal sorumluluk bilinci içinde ve haksız rekabete yol açmayacak şekilde hazırlanmalıdır” hükmüne; 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 61. maddesinde yer alan hükümlere aykırılık taşıdığı ileri sürüldü.

Karar metninde verilen cezanın bir aylık süre içerisinde Defterdarlık Muhasebe Müdürlüklerine ödenmesi istendi.

İDARE MAHKEMESİNE DAVA AÇILACAK

Karara ilişkin konuşan Av. Devrim Avcı, idare mahkemesine karşı dava açılacağını ifade etti. Avcı, “Evrensel her koldan kuşatma altına alınmaya çalışılıyor. Gazetenin bir reklam filminin dahi en küçük ayrıntısına kadar incelenip, bir yerinden ceza bulunduğu bir süreçle karşı karşıyayız. Basın İlan Kurumunun ilan kesme cezalarından, tazminat davalarına, kadar baskılar yetmiyor, her gün gönderilen erişim engeli kararı yetmiyor; üstüne bir reklam filmi bile ceza konusu yapılıyor. Bu Evrensel gazetesinin varlığına yönelik topyekün bir saldırıdır. Bu karara karşı gerekli tüm hukuki süreci yürüteceğiz” dedi.

‘NE BULSAM DA CEZA VERSEM’ MANTIĞI

Ticaret Bakanlığının idari para cezası kararına basın meslek örgütü temsilcilerinden de tepki geldi. Türkiye Gazeteciler Sendikası Genel Başkanı Gökhan Durmuş, “AKP iktidarı artık muhalif medya kuruluşlarına ‘Ne bulsam da ceza verip sustursam’ diye bakıyor. Yıllardır denemediği yol kalmadı ama susturmayı başaramadı” dedi. Özerk olması gereken RTÜK ve Basın İlan Kurumunun iktidarın sopası haline getirildiğini de vurgulayan Durmuş, “Zaten bir yılı aşkın zamandır hukuksuz bir şekilde resmi ilan hakkından mahrum bırakılan Evrensel gazetesine bir reklam nedeniyle Ticaret Bakanlığının verdiği 21 bin TL’lik ceza da haberi susturmaya yönelik cezadır. İktidar gazetecilik yapmaya çalışan medya kuruluşlarını bu şekilde cezalar ile susturma girişimlerinden vazgeçmelidir. Ticaret Bakanlığının verdiği bu ceza geri çekilmelidir” dedi.

‘BAKANLIĞIN RENKLERLE SORUNU VAR’

DİSK/Basın-İş Genel Başkanı Faruk Eren ise “İktidar, kendisine biat etmeyen, kamuoyuna gerçekleri duyuran yayın organlarına elindeki her enstrümanla saldırmaya devam ediyor. Evrensel gazetesine Ticaret Bakanlığı tarafından verilen ceza da bunun son örneklerinden biri” dedi. Ticaret Bakanlığına bağlı Reklam Kurulunun renklerle ilgili bir sorunu olduğunu da söyleyen Eren, “Geçtiğimiz yıl gökkuşağı renklerinden oluşan ürünlerin +18 ibaresi konularak satışa konulmasına karar veren kurul, Evrensel’e de renkler üzerinden ceza vermiş. Kara bir ülke, dünya yaratılmak isteniyor. Tüm renkleri topluma hatırlatarak, karanlığı gerçeğin ışığıyla aydınlatarak bu günleri atlatacağımıza inanıyorum” dedi. Gazetecilerin her türlü baskıya rağmen topluma gerçekleri aktarmaya devam edeceğini söyleyen Eren, “Okurların, izleyicilerin yani toplumun kendi haber alma hakkına sahip çıkması gerekiyor. Ancak hep birlikte, dayanışma ile demokratik ve barış içinde bir ülkede yaşamayı başarabiliriz” ifadelerini kullandı.

‘YARGI VE İDARİ TACİZLERE SON VERİN’

RSF Türkiye Temsilcisi ve Bianet Medya Özgürlüğü Raportörü Erol Önderoğlu ise “Antidemokratik bir devlet yapılanması altında bir çok kurum, eleştirel gazetelerin sesini kısmak için güç birliği yapıyor” dedi. Hükümetten gelen reform açıklamalarını da eleştiren Önderoğlu, “Reformlarda şahlanmaya hazırlananlar, öncelikle Evrensel gazetesinin hiç bir zaman şiddeti özendiren bir yayın peşinde olmadığını öğrenmeliler. Bir iki rengin bir araya gelmesinde yasa dışı unsur arayanların aslında ekonomik darboğaz altında kırılan insanları medyada görünmez kılma peşinde olduklarını çok iyi görüyoruz. Özgür basını susturmak için kılıf arayanlardan yargı ve idari tacizlere son vermelerini istiyoruz” dedi.

RTÜK DE TELE1’E CEZA VERMİŞTİ

Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) da Evrensel reklamını yayımladığı için TELE1’e para cezası verilmesini kararlaştırmıştı.

Gazetemizin 25. yaş kutlaması için hazırlanan videosunu yayımlayan TELE1’e, “Terörü övmek, teşvik etmek, terör örgütlerini güçlü veya haklı göstermek” gibi akıl almaz bir gerekçe ile üst sınırdan idari para cezası verilmesi kararlaştırılmıştı. RTÜK de cezaya gerekçe olarak, videoda bir kız çocuğunun sarı, kırmızı ve yeşil renklerde desenleri olan bir şalı tuttuğu görüntüleri göstermişti.

IPI'DAN TEPKİ

Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI), Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, cezayı "Bu ceza, #Türkiye'de özgür medyanın her koldan hedef alındığının göstergesi, derhal geri çekilmeli!" diyerek kınadı.