İsveç Çevre Bakanı Lövin'e ilkim mektubu

Murat KUSEYRİ
Stockholm

Aralarında Green Peace, Fridays For Future, Toprağın Dostları ve Doğayı Koruma Derneği'nin de yer aldığı  10'u aşkın çevre örgütü, İsveç'in en büyük petrol tekeli Preem'in rafinerisini büyüme girişimini protesto etmek için İsveç genelinde 2 hafadan beri sürdürdüğü kampanyayı bugün sona erdirdi.

Yaşam alanı savunucuları, 2 haftadır Lysekil, Göteborg ve Stockholm başta olmak üzere iklimin korunması talebiyle bir dizi etkinlik ve eylem gerçekleştiriyor. Extincion Rebellion (Yokoluş İsyanı) adlı çevre örgütü, Stockholm'de çevrenin korunması talebiyle geçtiğimiz hafta eylemler düzenledi.

Bu hafta da eylemlerini sürdüren örgütler, dün akşam saatlerinde Stockholm'un Skärholmen semtinde bir araya gelerek il merkezindeki Hornstull Metro İstasyonu'na yürüdü. Sosyal Demokrat İşçi Partisinin gençlik örgütü SSU üyesi grup, nöbeti bugün Fridays for Future'a devretti. Grup üyesi iki genç Sofia ve Andreas, bisikletliler eşliğinde  4,3 kilometrelik yolu koşarak Stockholm il merkezinde bulunan Çevre Bakanlığına geldi.

Çevrenin korunması için alınacak önlemleri içeren mektup, Başbakan Yardımcısı ve Çevre Bakanı İsabella Lövin'e teslim edildi. Mektupta, hükümetin Preem'in Lysekil ilindeki rafinerisini büyütme girişimine karşı çıkması da isteniyor.

Evrensel'e açıklama yapan bisikletlilerden Peter Forsberg, iki haftadan bu yana çevre için sürdürdükleri eylemleri bugün hükümete taleplerini belirten bir mektubu teslim ederek sonlandırdıklarını söyledi.

ANA TALEPLERİ RAFİNERİNİN BÜYÜTÜLMEMESİ

Ana taleplerinin Preem'in rafinerisini büyütmesini engellemek olduğunu söyleyen Forsberg, konuşmasının devamında şunları kaydetti:

“Bunun için iki hafta önce Lysekil'den yola çıkardığımız mektubu bugün Çevre Bakanına vereceğiz. Bazıları 500 kilometrelik yolu bisikletle katetti. Bazıları da yollarda veya Stockholm'de katıldı. Fridays for Future adına iki genç, bir termosa yerleştirilen mektubu Çevre Bakanı İsabella Lövin'e iletecek. Bakana taleplerimizi anlatacak. Biz, mektupta yer alan talepleri desteklediğimizi göstermek burada bulunuyoruz.”

Lövin'e mektubu vermeden önce sorularımızı yanıtlayan Fridays for Future'dan Andreas Magnusson, Preem'in rafinerisini büyütmesinin İsveç Hükümetinin altında imzası bulunan Paris Sözleşmesi'ne aykırı olduğunu söyledikten sonra “Bundan dolayı bizim Preem'in planlarına karşı çıkmamız gerekiyor ve bu görüşümüzü birazdan bakana ileteceğiz” dedi.

PREEM'E KARŞI KAMPANYA

Preem'in Göteborg ve Lysekil kentlerinde iki büyük rafinerisi ve İsveç'in değişik yerleşim birimlerinde yaklaşık 570 benzin istasyonu bulunuyor.

Preem, her yıl ortalama 18 milyon ton ham petrolü işliyor ve ürettiği değişik petrol ürünlerinin bir kısmını İsveç ve Norveç'te piyasaya sürüyor. İsveç'te kullanılan petrol ürünlerinin yarıya yakını Preem markasını taşıyor. Ürünlerinin yüzde 80'ini başka kuzeydoğu Avrupa olmak üzere dünyanın değişik ülkelerine ihraç ediyor.

Geçtiğimiz yıl cirosu 96 milyon kron olan şirkette 1500 kişi çalışıyor. Benzin istasyonlarında çalışanlarla birlikte bu sayı 3 bine yükseliyor. Şirket, 2017 yılında üçte ikisi Lysekil'de olmak üzere toplam 2,1 milyon ton zararlı gazı doğaya yaydı. Alınan önlemlerle geçtiğimiz yıl bu miktar 1,7 milyon tona geriledi.

HÜKÜMET DAVAYA MÜDAHİL OLDU

”Preem'i Durdur” adlı örgütlenmeyi oluşturan çevreciler ile Preem arasında 2 yıldan beri mücadele sürüyor. Preem, Lysekil'deki petrol rafinerisini büyütmek için Arazi ve Çevre Mahkemesinden izin aldı. Ancak çevre örgütleri, bu kararın karbondioksiti yılda 1 milyon ton daha artıracağını belirterek 2018 yılının güz aylarında kararı temyiz etti. Hükümete de başvurarak Preem'in rafinerisini büyütmesinin iklim açısından yaratacağı sorunları değerlendirmesini talep etti.

Derneğin teşvikiyle bine yakın kişi de hükümete başvurarak Preem'in rafinerisini büyütmesini engellemesini istedi. Baskılar karşısında hükümet davaya dahil oldu.

2020 yılında mahkemede ana duruşma başladı. Haziran ayında mahkeme, Preem'i haklı buldu ve rafineriyi genişletebileceğine hükmetti. Hükümetin, Arazi ve Çevre Mahkemesinin aldığı kararı iklim açısından değerlendirme ve kararı iptal etme hakkı bulunuyor.