10 Ağustos 2020 00:10

"Genç mühendisler için asgari ücret hayal oldu"

Mühendislerin taleplerini İMO Adana Şube Başkanı Hasan Aksungur, genç işsiz inşaat mühendisleri Emine Bolat ve Oda Adana Şube Yöneticisi de olan Mazlum Sevincek ile konuştuk. 

Fotoğraf: Pixabay

Paylaş

Volkan PEKAL
Olcay AYTÜRK
Adana

İnşaat Mühendisleri Odasına (İMO) Türkiye genelinde “İnşaat Mühendisleri Onurlu ve Güvenceli Bir Meslek Hayatı İstiyor” kampanyası başlattı. Kampanyada öne çıkan mesleğin değersizleştirilmesi ve işsizlik oldu. Mühendislerin taleplerini İMO Adana Şube Başkanı Hasan Aksungur ile genç işsiz inşaat mühendisleri Emine Bolat ve Oda Adana Şube Yöneticisi de olan Mazlum Sevincek ile konuştuk. 

İMO Adana Şube Başkanı Hasan Aksungur, TMMOB’ye bağlı odaların kamu yararına çalışan kurumlar olduğunu belirterek mühendisliğin kamusal niteliğinin yok sayılıp sadece piyasa ilişkileri içerisinde kâr, zarar denkleminde ara eleman olarak konumlandırıldığını söyledi. İş ararken yaşadığı deneyimleri paylaşan İMO Adana Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Mazlum Sevincek’in bir iş görüşmesinden aktardığı şu diyalog sorunun geldiği yerin vahametini gösteriyor:

“‘Ne iş yapacağım?’ diye soruyorum. ‘Her işe bakacaksın’ diyor. ‘Mazlum git oğlum desem gideceksin. Mazlum gel oğlum desem geleceksin’ diyen oldu.”

"ASGARİ ÜCRET BİLE HAYAL OLDU"

5 yıl önce mezun olan Mazlum Sevincek, mezun olduktan sonra 3 yıllık bir çalışmanın ardından askere gidince işsiz kalmış. Askerden döndükten itibaren 1.5 yıldır iş arayan Sevincek, “İş arıyorum derken nitelikli iş arıyorum. Sektörel koşullar bize asgari ücreti bile hayal haline getirdi. Depreme dayanıklı yapılar yapma yolunda yetkili ve söz sahibi olmak istedik ama piyasa buna müsaade etmedi” dedi. Bazı yapı denetim şirketlerinin kendisine bin 500 lira dahi teklif ettiğini dile getiren Sevincek, “Bu şartlarda çalışmak bir inşaat mühendisi için uygun olmuyor tabii. Asgari ücretle herhangi bir yerde herhangi bir iş bulunabilir. Bunun için 4 yıl inşaat mühendisliği okumaya gerek yok” dedi. 

"1500 LİRA ÜCRET ALIP 6 AYLIK ÜCRETİ İÇERİDE OLAN MÜHENDİS VAR"

İş görüşmelerinde karşılaştıklarını paylaşan Sevincek, şunları söyledi: “Görüşeceğim kişi bazen patron, bazen mühendis oluyor. Siz özenip bezenerek gidiyorsunuz. Orada size ‘siz’ diye hitap etmiyorlar bile. ‘Ne iş yapacağım?’ diye soruyorum. ‘Her işe bakacaksın’ diyor. Bir iş tanımı bile sunmuyorlar. ‘Mazlum git oğlum’ desem gideceksin. ‘Mazlum gel oğlum desem geleceksin’ diyen oldu. Ve bunu söyleyen bir inşaat mühendisi. Ne kadar utanç verici. Düşünebiliyor musunuz? İşte bu şartlarda iş bulmaya çalışıyoruz.”

Genç mühendislerin başka işlere yöneldiklerini, asgari ücrete çalışan arkadaşları olduğunu ifade eden Sevincek, “Yapı denetim şirketlerinde 1500 liraya çalışıp 6 aylık ücretleri içeride olan arkadaşlarımız var. Yani işverenler siyasi ve ekonomik olarak en güzel şartlarda kendilerini geliştirmelerine rağmen 1000-1 500 lirayı bile ödemekte güçlük çekiyorlar” dedi. 

"MADDİ SIKINTILAR, GELECEK KAYGISI..."

İş bulmak kadın mühendisler için çok daha zor. 1 yıl önce mezun olan Emine Bolat, insanlara ev satmak yerine onlara yuva vermek fikri ile bu mesleği seçtiği bölümünde okurken tecrübe kazanabilmek için girdiği işlerde hep ara eleman olarak çalışmış. Mezun olduğunda ara eleman olmak yerine mesleğinde karar verici olma hayali ile iş aramaya başlayan Bolat, “Mezun olunca bunların bir hayal olduğunu anladım” dedi. Mesleğe artık değer verilmediğini gördüğünü ifade eden Bolat, “Onurlu ve güvenceli bir meslek hayatı istiyoruz. Birçok kişi aynı şeyi yaşıyor. Maddi sıkıntılar, gelecek kaygısı… Hem psikolojik, hem mental açıdan insanı çok fazla etkiliyor. Yine de elimizden geleni yapıp, umudumuzu kaybetmeden devam etmeye çalışıyoruz” dedi. 

"KADINSANIZ, ‘YAPABİLİR MİSİNİZ?’ DİYORLAR"

İş ararken ayrıca inşaat iş kolunda kadına bakışın dezavantajlarını da yaşadığını anlatan Bolat, “1-0 geriden başlıyormuşsunuz gibi oluyor. İş ilanlarının çoğunda erkek mühendis aranıyor. Tecrübeli arıyorlar. Hele de kadınsanız ve şantiye ortamında çalışacaksanız ‘Siz bu işi yapabilir misiniz?’ soruları ve özel hayatınıza dair sorular gündeme geliyor. 1500 ila 2 bin TL arasında çok düşük maaşlar teklif ediliyor. Ve çalışma saatleriniz çok fazla. Özel hayatınıza ayıracak hiçbir zamanınız kalmıyor. Aslında size değil, diplomanıza değer veriliyor” dedi. 

"YAPI DENETİM ŞİRKETİ BİZİ ÇALIŞTIRMADAN DİPLOMAMIZI SATIN ALMAK İSTİYOR"

Odanın kampanyası kapsamında yapı denetim firmalarında çalışan genç inşaat mühendislerinin insani yaşam standartlarına uygun ücretlerle tam zamanlı istihdam edilmesi sağlanmasını istediklerini ifade eden Bolat, “Yapı denetim şirketleri bizi çalıştırmak istemiyorlar. SGK bildirimini tüm ay için yapmıyorlar. Part-time gibi 10-15, hatta 5 günlük sigorta primini yatırıp diplomamızı alıp 1500-2 bin lira ücret verip evimizde oturmamızı istiyorlar. Ya da asgari ücret yatırıp bankadan çektiğiniz ücretin üstünü işverene geri veriyorsunuz. Ama çalışmak zorundasınız. Yapabilecek hiçbir şeyiniz yok. Bu ücretlerle kimse geçinemez. En azından maaşlar denetlenmeli. TMMOB’nin belirlediği alt sınır dikkate alınarak ücretlerin verilmesi sağlanmalı” dedi. 

“ÜNİVERSİTELİ İŞSİZLERİN SAYISI ARTIYOR”

İş arama sürelerine göre üniversiteli işsiz sayısının 153 bin 26 kişiyken bu yıl 253 bin 20 kişi olduğunu ifade eden Bolat, “Neredeyse 100 bin artmış durumdayız. Bu, 12 aydan uzun süre iş arayanların sayısı. Ümidini kaybedip iş aramayanları eklersek gerçekten vahim bir tablo var” dedi. 

İMO: MÜHENDİSE RUHSATIN BİR KAĞIT EKİ GİBİ BAKILIYOR

"Yap-Satçılık" yaygınlaştığı için mimar, mühendis, şehir plancılarına bir ara eleman gibi bakıldığını ifade eden İMO Adana Şube Başkanı Hasan Aksungur, “Ruhsatın bir kağıt eki gibi bakılıyor. Bu da mesleği işlevsizleştiriyor. Sadece apartman ya da yapı denetim mühendisliğine indirgiyor” dedi. 

Üniversite diplomalı genç işsizlerin oranının yüzde 25’lerde olduğunu ifade eden Aksungur, şunları söyledi:

“Bu geçmişte böyle değildi. İnşaat Mühendisleri işsiz kalmazdı. İnşaatta mühendislik ilkeleri ve birikimden uzak yap sat müteahhitlik sistemi öne çıkınca ciddi altyapı ve üstyapı yatırımları olmadığı için inşaat mühendisleri işsizlik sorunu ile karşılaştılar. Toplumsal gelişim ve ihtiyaçlar için bilgi, birikim sahibi olması ve bilimsel gelişmeleri takip etmesi gereken mesleklerin kamusal niteliğinin yok sayılıp sadece piyasa ilişkileri içerisinde kâr, zarar denkleminde ara eleman olarak konumlandırıldı. Dünyada yurt içi ve yurt dışı inşaat yatırımlarında sayılı ülkelerden biri olan Türkiye`de, normal şartlar içerisinde yıllık yapılan inşaatlarda sadece üstyapı alanı için özel sektörde istihdam edilmesi gereken inşaat mühendisi ihtiyacı yaklaşık 50 binken, çok düşük ücretlerle ve yüzde 20`ye yaklaşan bir işsizlik oranı ile karşı karşıyayız.”

"5 YILDAN AZ TECRÜBEYE SAHİP MÜHENDİSLERİN YARISI İŞSİZ"

Denetim faaliyetleri külfet olarak görülürken mühendis istihdamı düşmesine karşın açılan üniversite sayısının ve arttırılan kontenjanların işsiz ve ucuz iş gücü olarak görülen mühendis sayısını arttırdığını anlatan Aksungur, “0-5 yıllık İnşaat Mühendislerinin neredeyse yarısının işsiz olması, yine aynı mesleki tecrübeye sahip genç meslektaşlarımızın çalışan kısmının ise yarıya yakınının 2 bin 500 TL`nin altında ücretlerle çalışması ve alınan düşük ücretlerin yanında uzun çalışma saatleri, sağlıksız çalışma koşulları ve güvencesizlik adeta çalışma hayatımızın rutini haline geldi” şeklinde konuştu. 

"İNSANİ ÜCRETLERLE VE TAM ZAMANLI İSTİHDAM SAĞLANMALIDIR"

Yeterli sayıda akademik personeli bulunmayan ve fiziksel koşulları tamamlanamayan inşaat mühendisliği bölümlerine öğrenci alınmaması gerektiğini ifade eden İMO Adana Şube Başkanı Hasan Aksungur, çözüm için şunları önerdi:

  • Yapı denetim firmalarında çalışan genç inşaat mühendislerinin insani yaşam standartlarına uygun ücretlerle ve tam zamanlı istihdam edilmesi sağlanmalıdır. 
  • Kamu kurumlarında nitelikli iş gücü gerektiren mühendislik hizmetleri için kadro tahsis edilmeli, taşeronlaşma engellenmelidir. 
  • Açılan kadrolarda genç mühendislerin istihdamı yüzde yüz artırılmalıdır. 
  • Kağıt üzerinde şantiye şefliğinin önüne geçilmesi için ilgili kamu kurumlarınca denetimler sıkılaştırılmalı, işin başından sonuna kadar inşaat mühendisi çalıştırılmalı. 
  • Mühendislerin ücretlerinin en az TMMOB tarafından belirlenen mühendislik asgari ücretinden verilmesi için Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı yasal düzenleme yapmalı ve Sosyal Güvenlik Kurumunun meslek odaları ile iş birliği içerisinde sigorta denetimleri yapılmalıdır.
ÖNCEKİ HABER

Lübnan’da halk sokakları terk etmiyor, güvenlik güçleri eylem yapanlara yine saldırdı

SONRAKİ HABER

Siyaset Bilimci Dr. Erçetin: Toplum geniş katılımcı süreçlerle kaderini belirlemeli

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...