08 Ağustos 2020 06:10

Dolardaki artış Hazine garantili projelerin kamuya yükünü milyarlarca lira artırdı

Döviz kurundaki artış hazine garantili projelerin kamuya oluşturduğu mali yükü artırdı.

Yavuz Sultan Selim Köprüsü | Fotoğraf: DHA

Paylaş

Son yıllarda kamu özel işbirliği (KÖİ) adı altında yap-işlet-devlet usulüyle yapılan projelerin garanti bedellerinin hemen hepsi dolara endeksli. Dolar, avro, altın her 1 kuruş yükseldiğinde hazinenin borç yükü artıyor. Dolar garantili projelerde ise özellikle Osmangazi ve Yavuz Sultan Selim (3. Köprü) dikkat çekiyor.

BirGün’de yer alan habere göre; Osmangazi Köprüsü’nü Nurol, Özaltın, Makyol, Astaldi, Yüksel ve Göçay Grubu’nun ortak olduğu Otoyol AŞ tarafından işletiliyor. Köprü yap-işlet-devret usulüyle 22 yıl boyunca bu şirket tarafından işletilecek.

Karşılığında ise şirkete araç başına 35 dolar artı KDV bedelle yıllık 14 milyon 600 bin adet araç geçiş garantisi bulunuyor. Buna karşılık otomobiller için köprüden geçiş bedeli 117,9 TL ile garanti bedelinin altında.

"KÖİ PROJELERİNİN GARANTİ BEDELLERİ KATLANDI"

Konuya ilişkin çalışmalarıyla bilinen finans uzmanı Kerim Rota’ya göre yıllara yaygın şekilde Hazine, yap-işlet-devret modeli nedeniyle 75 milyar dolarlık taahhüdün altına girmiş durumda. Rota’nın ifadeleri şu şekilde:

“KÖİ projeleri ile, tüm Türkiye Cumhuriyeti tarihi boyunca oluşan kamu dış borcunun 1,5 katı kadar döviz taahhüdüne girilmiş durumda. Döviz kurunun yüzde 5 kadar artması halinde yaklaşık 35 milyar lira ek maliyet oluşacak. Bu sözleşmelerin çoğu yıllar önce yapıldı ve garanti bedelleri o günden bugüne lira bazında katlandı. Türkiye de kişibaşı milli gelir 12 bin dolar iken ve ileride 25 bin dolara çıkacağı projeksiyonları ile ihale edilen projeler, bugün geldiğimiz noktada kişibaşı 8 bin dolar milli gelire sahip bir ekonomiye ağır yük yüklemekte.”

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı verilerine göre KÖİ projeleri aracılığıyla yapılan karayollarının yatırım bedeli 23,58 milyar dolar. Bunu 19,08 milyar dolarla havalimanları, 18,23 milyar dolarla enerji ve 11,59 milyar dolarla sağlık alanı takip ediyor.

Diğer projelerle beraber yatırım toplamı 75 milyar doları buluyor. Böylece dolar kuru arttıkça işletmeci firmalara ödenen tutarlar milyarlarca lira artıyor. (EKONOMİ SERVİSİ)

ÖNCEKİ HABER

‘Düş Yolcuları Adalet Plaketleri’ töreni kaymakamlık tarafından yasaklandı

SONRAKİ HABER

Pamukkale Üniversitesinde rektörün eşine özel kadro ilanı

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...