Ege’de 4 ayda 8 bin 283 hak ihlali yaşandı
İHD İzmir Şubesi, Ege Bölgesi’nde 4 ayda yaşanan hak ihlallerine ilişkin hazırladığı raporu açıkladı. Rapora göre, bölgede 8 bin 283 hak ihlali yaşandı.
Fotoğraf: MA
İnsan Hakları Derneği (İHD) İzmir Şubesi, Ocak, Şubat, Mart ve Nisan aylarında Ege Bölgesi’nde yaşanan hak ihalelerine ilişkin hazırladığı raporunu açıkladı. Dernek binasında düzenlenen toplantıda raporu şube yöneticisi Ali Aydın duyurdu. Ege Bölgesi hak ihlalleri raporu İzmir, Aydın, Denizli, Manisa, Uşak, Afyon, Kütahya, Antalya, Burdur, Muğla, Balıkesir ve Isparta illerini kapsıyor.
Ali Aydın, raporun yerel ve ulusal basın taramaları, kişilerin bizzat veya ailelerinin yaptığı başvurular, cezaevindeki tutukluların gönderdiği mektuplar ve tutukluların ailelerinin telefon görüşmeleri aracılığıyla ilettiği bilgiler temel alınarak hazırlandığını kaydetti. 2020 yılında Türkiye’de ve tüm dünyada koronavirüs (Kovid-19) salgınından kaynaklı zorlu bir süreçten geçtiklerini belirten Aydın, sağlık hakkına erişimin büyük önem taşıdığı, aynı zamanda koronavirüsün yaratmış olduğu ekonomik, psikolojik ve benzeri birçok sorunu ortaya çıktığını gözlemlediklerini ifade etti.
İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNDE 201 İHLAL
Aydın, düşünce ifadesi ve özgürlüğü kapsamında 201 hak ihlalinin yaşandığını belirterek, “116 kişinin gözaltına alındı. 19 kişiye psikolojik baskı ve tehdit uygulanırken, 1 kişinin tutuklandı. 7 kişiye ajanlık teklifinde bulunulmuş, ajanlık teklifi dayatılan bir kişi İHD’ye başvurmaması hususunda tehdit edilmiş, 1 kişiyle polis kendisini farklı tanıtarak iletişime geçmeye çalışmış, ölüm orucundaki Mustafa Koçak ile ilgili basın açıklaması yapmak isteyen 9 kişiye, Lastesis gösterisi ile ilgili 25 kadına dava açılmış, 5 eylem veya etkinlik yasaklanmış, sosyal medyada Kovid-19 ile ilgili paylaşım yapıldığı gerekçesiyle 14 kişiye adli işlem yapılmış, Kovid-19 paylaşımları nedeniyle İzmir Tabip Odası sosyal medya hesabı engellenmiş, İzmir Barosu Devlet Bahçeli tarafından ve 23 Nisan programı gerekçesiyle sosyal medyada tehdit edilmiştir” dedi.
141 KADIN HAK İHALALİNE UĞRADI
Kadına yönelik şiddetin arttığını dile getiren Aydın, şiddet çoğunlukla en yakınındaki erkek tarafından uygulandığını vurguladı. ‘’Eve kapanma sürecinde’’ erkeğin kadına yönelik şiddetinin daha da arttığını aktaran Aydın, “25 kadın darba maruz kalmış, 10 kadına taciz ve tecavüzde bulunulmuş, 1 kadın hakkında medya yolu ile cinsiyetçi haber yapılmış, 17 kadın şüpheli şekilde hayatını kaybetmiş, 22 kadın erkeklerce öldürülmüş, 1 kadın kaçırılmış, 6284 sayılı kanunun uygulanmaması nedeniyle 1 kadın hakkında ölüm ihbarında bulunulmuş, 3 kadın cinayetiyle ilgili haksız indirim uygulanmış, 1 kadın berdel ile zorla evlendirilmiş, 14 kadın tehdit edilmiş, 46 kadın fuhuşa zorlanmıştır. Toplamda 141 hak ihlali gerçekleşmiştir” diye belirtti.
62 ÇOCUK HAKKI İHLALİ
Çocuğa yönelik hak ihlallerinin de artış gösterdiğini dile getiren Aydın, şunları söyledi: “1 çocuk darp edilmiş, 16 çocuk istismar edilmiş, 4 çocuk cinayeti işlenmiş, 8 çocuk şüpheli bir şekilde ölmüş, 1 çocuk intihara teşebbüs etmiş, 1 çocuk aile yapısına uygun olmadığı gerekçesiyle reddedilmiş, 9 çocuk ihmal sonucu yaşamını yitirmiş, 2 çocuk tehdit edilmiş ve zorla alıkonulmuş, 2 çocuk okulda şiddete maruz kalmış, 1 çocuk işçi işyerinde hayatını kaybetmiş, 4 çocuk ihmal sonucu yaralanmış, 9 çocuk şüpheli şekilde yaralanmış, 1 çocuk hamile kalmış, 1 çocuk daha hapishanede doğmuş, 2 çocuk suça itilmiştir. Toplamda çocuklara karşı 62 hak ihlali verilerimize işlemiştir.”
24 MÜLTECİ HAYATINI KAYBETTİ
Ege Bölgesi’nin mülteciler için bir geçiş alanı olduğunun altını çizen Aydın, “3 bin 876 mülteci yurtdışına geçmeye çalışırken yakalanmış, 24 mülteci hayatını kaybetmiş, 7 mülteci kaybolmuş, 8 mülteci yaralanmış, 776 mülteci sınır dışına yönlendirilmiş, bin 177 mülteci sınıra yönlendirilmiş ve daha sonradan oradan alınmış, 33 mülteci sınır dışına atılmıştır. Toplamda mültecilere yönelik 5 bin 901 hak ihlali yaşanmıştır” dedi.
ÇALIŞMA YAŞAMINDA İHLALLER
Çalışma yaşamı alanında hak ihlalleri de artış gösterdiğini vurgulayan Aydın, iş kazaları sonucunda yaralanmalar, ölümler devam ettiğini ifade etti. Derneklerinde verilere göre 111 işçinin yaralandığını ve 28 işçinin hayatını kaybettiğini dile getiren Aydın, “36 işçi yemekten zehirlenmiş, sendikalı 1 işçi sendikalı olduğu gerekçesiyle sürgün edilmiş, 3 işçinin işine siyasi nedenlerle son verilmiş, Kovid-19 sürecinde 1 işçinin iş akdi feshedilmiş, kıdem tazminatının alınmadığı gerekçesiyle 1 eylem düzenlenmiş, 2 işçiye kantin yasağı ve tehditte bulunulmuş, 94 işçi sendikal hakları için eylem yapmış, 2 sağlık çalışanı saldırıya uğramış, Kovid-19’a karşı yetersiz önlemden kaynaklı 447 sağlık çalışanı Kovid-19 yakalanmış 3’ü hayatını kaybetmiş, özel sağlık kuruluşunda çalışan 1 doktor ücretsiz izne çıkarılmamış, korona nedeniyle 383 işçi gemide mahsur kalmış, Kovid-19 nedeniyle 1 işyerinde işinden farklı görevlendirilmelerde bulunulmuş, firmada Kovid-19 pozitif çıkan 25 işçi olmasına rağmen işe devam edilmesi zorlaması sonucu 200 kişi eylem yapmış, hazır yemek firmasında çalışanlar arasında kovid pozitif insanlar olmasına rağmen 50 kişi çalışmaya zorlanmıştır. Toplamda çalışma yaşamı alanında bin 363 hak ihlali gerçekleşmiştir” diye ifade etti.
CEZAEVLERİNDE 257 HAK İHLALİ
Ege Bölgesi’ndeki cezaevlerinde durumun giderek kötüleştiğini dile getiren Aydın, şunları söyledi: “Derneğimizin verilerine göre ilk 4 ayda Ege Bölgesi Cezaevlerinde 4 kişi ölüm orucuna girmiş, ölüm orucundaki Mustafa Koçak’a taciz, işkence ve zorla tıbbi müdahalede bulunulmuş, Mustafa Koçak hayatını kaybetmiştir. 2 tutuklu cezaevinde şüpheli bir şekilde hayatını kaybetmiş, 1 tutuklu can güvenliği sağlanamamış, 2 mahpus temel ihtiyaçlarının karşılanmadığı şeklinde başvuruda bulunmuş, 7 hasta tutuklu belirlenmiş, 7 hasta tutuklu hastaneye götürülmeyerek sağlık hakkından faydalanamamış, 1 hamile tutuklu sağlık hakkından faydalanamamış, 20 ağır hasta tutuklu kovid-19’dan kaynaklı risk grubunda bulunmasına rağmen tahliye edilmediği hakkında başvuruda bulunmuş, 8 tutuklu ateşli olarak hastalanmış tedavileri yapılmamış, 15 tutuklu temizlik malzemelerinin yetersiz olarak verildiğini beyan etmiş, 1 tutuklu duruşmalara götürülmeme ile ilgili başvuruda bulunmuş, 28 tutuklu cezaevinde hijyen kurallarına uyulmadığı şeklinde başvuruda bulunmuş, 28 tutuklu hapishanelerde uyuz ve Kovid-19’a karşı önlem alınmadığı hakkında başvuruda bulunmuş, 2 adli tutuklu düşük ücretle çalıştıklarını beyan etmiş, 2 tutuklu keyfi yasaklara maruz kaldıkları ile ilgili başvuruda bulunmuş, 22 tutuklu koğuş kapasitesinin üzerinde kaldıklarını, 4 mahpus sevklerinin yapılmadığını, 1 mahpus Kürtçe savunmasının engellendiğini, 2 mahpus hukuksuz hücre ve görüş cezasına maruz kaldıklarını, 1 tutuklu infaz koruma memurlarınca darp edildiğini, 5 tutuklu ilaçlarını alamadıklarını beyan etmiş, 64 tutuklu Kovid-19’a yakalanmış, 10 tutuklu maskelerin verilmediğini veya fahiş fiyatlarla satıldığını, 2 tutuklu kitap ve mektupların verilmediğini, 2 cezaevinde doktoru kovid-19 pozitif olmasına rağmen cezaevinde önlem alınmadığını, 1 tutuklu dilekçelere yanıt verilmediğini, 1 tutuklu spor ve sohbete çıkmalarının engellendiğini, 1 tutuklu sıcak suya ulaşmada sorun yaşadıklarını, 1 tutuklu koğuşların aramalarının dağıtılarak yapıldığını beyan etmiş, insan hakları kurumlarının heyet olarak cezaevinde inceleme yapması engellenmiş, infaz yasası ile tahliye edilen iki kişide koronavirüs tespit edilmiştir. Toplamda cezaevlerinde 257 hak ihlali yaşanmıştır.”
EKOLOJİDE 44 İHLAL
Aydın, ekolojik alanda yaşanan ihlalleri şöyle sıraladı: “Salda gölü tahrip edilmiş, 1 haksız kamulaştırma yapılmış, çökme-kayma nedeniyle 2 yol tahrip olmuş, 2 köy boşaltılmış, 35 hayvana işkence, eziyet yapılmış veya öldürülmüştür. Toplamda bu alanda 44 hak ihlali gerçekleşmiştir.”
YAŞAM ALANLARINDA 314 İHLAL
Aydın, derneklerine yansıyan verileri şöyle sıraladı: “56 kişinin yaşam hakkı ihlal edilmiş, 68 kişi silahlı saldırı, darp veya şiddete maruz kalmış, 50 kişi şüpheli bir şekilde ölmüş, 1 polis bir kişiyi öldürmüş, 1 emekli güvenlik görevlisi şüpheli şekilde hayatını kaybetmiş, 4 kişi kamu silahlı güçlerince yaralanmış, 1 asker hayatını kaybetmiş, 1 asker kaybolmuş, 1 kişiye takım elbise giydiği için cezada haksız indirim yapılmış, 1 haksız kamulaştırma yapılmış, engelli hakkı ihlali sonucu 1 kişi yaşamını yitirmiş, belediye başkanına saldırı düzenlenmiş ve 3 kişi yaralanmış, güvenlik güçlerinde 4 kişi intihar etmiş, Kovid-19’dan kaynaklı işten atılan 14 kişi geçimini sağlayamamış, 1 kişiye şantaj yapılmış, 67 umreden gelen kişiye karantina uygulanmayarak sağlıkta ihlal yaşanmış, kovid-19 sürecinde yaşlılara karşı kullanılan nefret dili yüzünde 4 yaşlı sözlü tacize maruz kalmış, 1 bekçi silahla yaralamaya karışmış ve serbest bırakılmış, 4 iş yeri temel ihtiyaçlara Kovid-19 gerekçesiyle fahiş fiyat uygulamış, 1000 TL dağıtılacak gerekçesiyle önlemsiz şekilde 12 yerde PTT’lerde yığılmalar gerçekleşmiş; sağlık tehlikeye atılmış, devletin maske satışını yasaklayarak, fahiş fiyatlarla satışını engellemeyerek sağlık ihlali uygulaması durumu yaşanmış, sağlık çalışanlarına maske temin edilmeyerek sağlık hakkı ihlali uygulanmış, maske dağıtımını sağlayamamaktan kaynaklı yine sağlık hakkı ihlaline neden olunmuş, 1000 TL desteklediği vatandaşı ifşa ederek, parayı buzlayarak, özel hayatın gizliliği ihlaline neden olunmuş, sokağa çıkma yasağının sağlıklı duyurulmayışı nedeniyle 12 ilimizde market önlerinde kuyruklar oluşmasının oluşturduğu sağlık hakkı ihlaline neden olunmuş, 1 kişi Kovid-19 negatif çıktı denilerek evine gönderilmiş ve kişi Kovid-19’dan hayatını kaybetmiş, Bank Asya’daki parası nedeniyle bir kişi siyasi suçlamaya maruz kalmış aynı zamanda parası bloke edilmiştir. Diğer alanlarda toplamda 314 hak ihlali yaşanmıştır.” Ali Aydın, Ege Bölgesi’nde ilk 4 ayda toplam 8 bin 283 hak ihlali yaşandığını söyledi. (İzmir/MA)
