Johnson ticari anlaşma yetkisini tek elde topluyor, meclisin söz hakkı olmayacak

Arif BEKTAŞ
Londra

İngiltere’de herkesin gündeminde koronavirüs varken, Başbakan Boris Johnson ABD ile yeni bir “Ticaret Yasası”nı parlamentodan geçirdi. Bu yasaya göre, daha önce herhangi bir ülke ile yapılan ticari anlaşmaların parlamentoya sunulması gerekmeyecek. Yani parlamento ticari anlaşmalarda söz sahibi olamayacak.

Önceki gün parlamentoda yapılan tartışmalara ve muhalefetin karşı çıkmasına rağmen yasalaşan önergede, Avam Kamarası ve Lordlar Kamarası devre dışı bırakılmış olacak.

İşçi Partisi Lideri Keir Starmer ve Yeşiller milletvekili Caroline Locas’ın karşı tutumlarına rağmen, parlamentoda çoğunluğa sahip olan Muhaazakar Parti, Ticaret Yasasını Brexit sonrası hayata geçirmek için hükümete yetki verdi.

Daha önce, Brexit görüşmelerindeki anlaşmaları, sadece hükümetin karar vermesi için parlamentoyu askıya alan Johnson, bu hamlesiyle de, Brexit sonrası ABD ile yapacağı tüm ticari anlaşmaları kendi kabinesinde karara bağlamayı amaçlıyor.

SAĞLIK SERVİSİ İLK HEDEF

Daha önce bir çok defa benzer bir yasa teklifi parlamentoya sunulmuş ve ABD’li şirketler bunun lobi faaliyetini yapmıştı. Trump’ın son İngiltere ziyaretinde de gündem olan ve ABD ile İngiltere arasında yapılacak ticari anlaşmalarda standartların aranmaması ve dolayısıyla vergilendirmede kolaylıklar sağlanması konuşulmuştu. Aynı ziyarette, kamu malı olan Ulusal Sağlık Servisi (NHS) de masaya konmuş ve Trump açıktan NHS’e talip olduklarını söylemişti.

Johnson’un da NHS’i özelleştirmek istediği biliniyor. Hükümetin aldığı bu yetki ile Johnson iktidarı, NHS’i ilk adımda ABD’li şirketlere satması bekleniyor. Ama NHS’e karşı İngiliz halkının hassasiyetinden dolayı, bu satışın çok kolay olmayacağı tahmin ediliyor.

GIDA STANDARTLARI YOK OLUYOR

ABD’li şirketlerin aşırı hormonlu tavuk ve sığır etlerinin de İngiltere’ye ihracı tartışılıyor. Hükümetin aldığı yetki ile istediği anlaşmayı ve istediği ürünleri ülkeye sokması durumunda gıda standartının düşürüleceği ve halkın sağlığının tehlikeye atılacağına dikkat çeken Çiftçi Sendikası NFU, hükümetin çiftçileri teşvik etmesi ve onları mükafatlandırması gerekirken, tam tersine standartın altında olduğu için ülkeye sokulmayan ürünlerin ABD’den alınmaya çalışılmasının büyük bir sıkandal olacağını belirtti.

"DEMOKRASİYE BÜYÜK DARBE"

Gizli kapaklı anlaşmaların yapıldığına dikkat çeken kampanya grubu War On Want ise, Johnson iktidarının bu hamlesi ile parlamentoyu ABD ile yapılan ticari anlaşmalarda saf dışı bıraktığını ve bunun da demokrasiye büyük darbe olduğunu belirtti. War On Want sözcüsü Leah Sullivan yaptığı açıklamada, iki ülke öldürücü bir pandemi ile mücadele ederken, hükümetlerin böyle gizli kapaklı anlaşmalarla halkın sağlığını iyice tehlikeye atması ve demokratik kurumları devre dışı bırakarak planlar hayata geçirmeye çalışması en son akıllara gelebilecek bir şey olduğuna dikkat çekti.

PANDEMİ SONRASI BÜYÜK SALDIRILARA HAZIRLANILIYOR

Halkın ve sendikaların yoğun tepkilerinden dolayı, yıllardır özelleştirilemeyen NHS, koronavirüsle birlikte bugüne kadar yapılan kesintilerin devasa olduğunu ortaya çıkarttı. NHS’in pandemi ile mücadelesinin yetersizliğini şimdiden konuşan hükümet ve sermaye çevreleri, bugüne kadar yaptıkları kesintilerden hiç söz etmemeleri dikkat çekiyor.

Bunu da sebep gösterip ABD’li şirketlere satışının planlandığı NHS’in yanı sıra, sosyal alanlarda da kemer sıkma politikalarının hayata geçirileceği öngörülüyor.

Maliye Bakanı Rashi Sunak, “Ekonomi uzun süre toparlanamayacak” diyerek, herkesin payına düşeni yapması gerektiğini öne sürdü. Böylesi kriz dönemlerinde herkesi krizi atlatmak için göreve çağıran Sunak ve önceki maliye bakanları, vergi vermeden trilyonlar kazanan şirketlerin trilyonlarına herkesi hiç bir zaman dahil etmediler.

İşsizlik oranının, 3.9’dan 5.8’e çıktığı ve Haziran sonu itibariyle en az 8 olacağı tahmin ediliyor. İşsizlik artarken ücretlerin de düşürüleceği bekleniyor. Kamu alanlarında işten çıkartmalardan, kamu bütçesinin kısılmasına kadar bir çok plan hükümetin gündeminde. Sendikaların ise, “işten çıkartmalara sessiz kalmayacağız” açıklamalarının ötesine gitmemesi dikkat çekiyor.

Almanya’da aşırı sağ bölünebilecek mi?