Siyasi oyunun bedelini mülteciler ödüyor

Ercüment AKDENİZ
İstanbul 

Uluslararası Af Örgütü, Türkiye-Yunanistan sınırında mültecilerin yaşadığı hak ihlallerine ilişkin bir rapor yayımladı. “Siyasi bir oyunun ortasında kalanlar: Türkiye/Yunanistan sınırındaki mülteciler, Avrupa’nın başarısızlıklarının bedelini ödüyor” başlıklı raporda 27 Şubat 27 Mart tarihleri arasında yaşanan hak ihlallerine yer verildi.

Türkiye-Yunanistan sınırında mültecilerin yaşadığı hak ihlalleri Af Örgütünün basın açıklaması ise duyuruldu. Koronavirüs salgını nedeniyle video konferans üzerinden yapılan açıklamada Uluslararası Af Örgütü Türkiye Araştırmacısı Andrew Gardner, Basın Sorumlusu Fatma Yörür ve Kampanya Sorumlusu Damla Uğantaş söz aldı. 

27 Şubat 2020 tarihinden itibaren sınırda yaşanan hareketliliğin, 2015 yılında AB’ye doğru kitlesel düzeyde gerçekleşen sığınmacı göçüne benzetilen raporda, “Önceden hesaplandığı izlenimi uyandıran bir siyasi manevrayla, Yunanistan ile olan sınıra doğru hareketin” teşvik edildiği izlenimi dile getirildi, mültecilerin siyasi koz olarak kullanılmasının kabul edilemeyeceği belirtildi. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in, Yunanistan’a “Avrupa’nın kalkanı” olmasından ötürü teşekkür etmesi de eleştirildi. 

SIĞINMA HAKKI ASKIYA ALINAMAZ

Yunanistan’daki 5 adada gözlemlerde bulunduklarını aktaran Damla Uğantaş, AB tarafından Frontex’e verilen desteğin hak ihlali olduğuna değindi. Midilli Adası’nda Rodos isimli bir gemide 510 mültecinin gözaltına alınma vakasını hatırlatan Uğantaş, sağlık, hijyen ve insan hakları bakımından bunun kabul edilemez olduğunu söyledi. Uğantaş ayrıca 7 vakada mültecilere 3.5 yıl hapis cezası verilmesini de tehlikeli bulduklarını ifade etti.

Adalarda kundaklama, gazetecilere saldırı olaylarına değinen raporda Kovid-19 salgını nedeniyle bile olsa sığınma başvurularının askıya alınamayacağı dile getirildi, mültecilerin sağlıklı bölgelere alınması istendi.

KARANTİNA KOŞULLARI İNSANİ DEĞİL

Pazarkule’deki kamptan 5 bin 800 kişinin Kovid-19 salgını nedeniyle karantina altında kalacaklarına değinen Af Örgütü temsilcileri, Türkiye içinde 9 farklı yere nakledilen mülteciler için geri gönderme merkezlerinin uygun yerler olmadığına da dikkat çekti. Yapılan açıklamada mültecilerin dış dünya ile iletişime geçme ve hukuki destek alma konusunda engellerle karşılaşmaması gerektiği ifade edildi.

SINIRDA TESPİT EDİLEN ÖLÜMLER

Bu süreçte özellikle Yunanistan tarafından mültecilere yönelik ağır şiddet uygulandığına dikkat çeken rapor, geri time (push back) yöntemiyle birlikte hırsızlık, gasp gibi vakaları da gündeme getirdi. Af Örgütü raporunda, tespit ettikleri ölüm vakalarını da paylaştı. Buna göre 43 yaşındaki Pakistanlı Muhammad Gulzari’nin otopsi tutanağının bir nüshasına ulaşıldı. 22 yaşındaki Suriyeli Muhammad Al-Arab vakasında da ölümcül silah kullanımına dikkat çekildi. Altı çocuklu Suriyeli Fatma’nın ise Meriç Nehri’ni geçmeye çalışırken kaybolduğu ve ailesi tarafından kendisinden hâlâ haber alınamadığı dile getirilerek, bunun öldürülmeye dair bir soruşturma konusu olduğu vurgulandı. Andrew Gardner, vakalarla ilgili AİHM’ye yapılan soruşturma sürecinin de devam ettiğini belirtti. Gardner sorularımız üzerine; sınırda yaşanan hak ihlalleri nedeniyle Yunanistan ve Türkiye kadar Avrupa Birliği yönetimini de eleştirdiklerini, AİHM’deki dava süreçlerinde ise müdahil değil gözlemci olarak yer alacaklarını söyledi.