19 Şubat 2020 12:48

İran'da halk sandık başına gidiyor

Kitlesel protestoların sürdüğü İran’da genel seçimler yapılacak.

Fotoğraf: AA

Paylaş

ABD’nin yükselttiği bölgesel gerilimin ve halkın zamlara karşı başlattığı, İslami yönetim karşıtı olarak devam eden kitlesel protestoların ortasında İran’da genel seçimler yapılacak.

İran, milletvekili ve ilk uzmanlar meclisi seçimleri için cuma günü sandık başına gitmeye hazırlanıyor. “Reformist” partilerin büyük çoğunluğunun bir liste sunmadığı seçimlere katılımın düşük olacağı öngörülürken, bundan dolayı da meclisteki dengenin “Muhafazakârlar” lehine dönmesi bekleniyor.

Şarkul Avsat haber sitesine göre, İran Anayasa Koruma Konseyi (Şurayı Nigehban) 7 bin 148 kişinin adaylığını reddetti. 290 sandalyeli Şûra Konseyi için 7 bin 296 aday bulunuyor. Muhafazakarlar tarafından adaylıkları kabul edilen kişilerin sayısı ise reformculara oranla daha fazla. 35 milletvekiliyle Tahran, seçimlerde en çok milletvekilinin çıkacağı eyalet konumunda.

"REFORMCULAR" AÇISINDAN ZOR BİR SEÇİM

Seçimler, İran’ın hem ekonomik hem de bölgede yaşanan gelişmeler bakımından zor bir süreçten geçtiği bir dönemde yapılıyor. Nitekim, Irak üzerinden ABD ve İran arasında yükseltilen gerilim, İran’ın Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’nin ABD tarafından öldürülmesiyle sonuçlanmıştı. Ayrıca, halk sıklıkla sokaklara çıkarak, enflasyon, işsizlik ve yolsuzluk gibi sorunlara karşı protestolar gerçekleştirmiş, benzin fiyatlarındaki artış nedeniyle kasım ayında başlayan protestolarda Uluslararası Af Örgütüne göre 304 kişi yaşamını yitirmişti. Tüm bunlar ve ABD’nin ülke üzerindeki yaptırımları, nükleer anlaşma konusunda yaşanan süregelen kriz, son olarak da Ukrayna sivil yolcu uçağının İran tarafından düşürülmesi gibi sorunlar reformist kanadı temsil eden Ruhani’yi yaklaşan seçimlerde zor bir pozisyona sokmuş bulunuyor.

“Reformist” Kargozarani Sazendegi Partisi Şura Üyesi Muhammed Atrianfer, halkın reformistlere yönelik ilgisini kaybettiğine dair yaptığı açıklamada, “Hükümet reformistlerin çabasıyla iş başına geldi. Hükümetin (başarısız ve yanlış) icraatları nedeniyle İran’da reformistler, halkın ilgisini kaybetti” dedi. AA’ya konuşan “reformist” Siyasetçi Mustafa Taczade ise Tahran’daki 30 sandalye için yarışacak reformist adaylardan Ali Mutahhari, İlyas Hazreti ve Fatma Saidi gibi isimlerin başvurularının reddedildiğini hatırlatarak, “Nigehban, bir siyasi parti gibi tüm muhaliflerini veto ediyor. Bu şekilde rant sağlamakta ve haram yemekte. Seçimler de bu nedenle formaliteye dönüşüyor ve meclis de rejimin emir eri bir kurum haline geliyor” şeklinde düşüncelerini dile getirdi.

Şarkul Avsat’ta konuşan Analist Enri Roma, Ruhani liderliğindeki bir hükümet koalisyonu için çok az fırsat olacağına inandığını söylerken, Ruhani yönetimine yönelik hayal kırıklığını dile getiren başkentteki bir yedek parça satıcısı olan Murtaza Cabri ise “Her seçimden sonra işler düzelmiyor, bilakis daha da kötüleşiyor” yorumunda bulundu.

"İRAN KOALİSYONU" KURULDU

Seçimlere, “muhafazakarlar” Tahran Eski Belediye Başkanı Muhammed Bakır Galibaf’ın etrafında, Anayasa Koruma Konseyinin çok sayıda adayını reddettiği “Reformcular” kanadı ise parçalı bir blok halinde gidiyor. Sekiz “reformist” parti bir araya gelerek “İran Koalisyonu” çatısı altında seçimlere gitme kararı aldı. İran Koalisyonu Seçim Kampanya Koordinatörü Ferec Kimcani, “Bu koalisyon, dış güçlerin tehdidi altındaki ülkemizde seçimlerin yüksek katılımlı gerçekleşmesi amacıyla meydana getirilmiştir. Bir araya gelen sekiz reformist parti şunlardır; İslami İşçi Partisi, İş Partisi, Demokrasi Partisi, Eğitimciler Birliği İslam Partisi, Özgürlük Partisi, Dayanışma Partisi, Birlik Partisi, İş Birliği Partisi” dedi.

BOYKOT KORKUSU

Seçimlere katılımın düşük olacağının öngörülmesi nedeniyle rejim temsilcilerinden art arda “Sandığa gidin” çağrıları geliyor. İran Lideri Ali Hamaney’in başkent Tahran’da halka yönelik gerçekleştirdiği hitabında, seçimlere katılımın zayıf olacağı yönündeki beklentilere ilişkin, “Devrim, İslami yönetim ve İran’ı seven herkes seçimlere katılsın” çağrısında bulundu. Hamaney, çağrısını “iç ve dış düşmanlar”la gerekçelendirdi.

İranlı Öğrenciler Haber Ajansına (ISNA) göre, 80 “reformist” siyasetçi ortak bildiri yayımlayarak, “İran halkını hedef alan iç ve dış sorunlar dikkate alındığında, (seçimlerde) ulusal katılma ihtiyaç duyulan bir zaman diliminden geçmekteyiz” denildi.

HALKIN YÜZDE 93’Ü YÖNETİMDEN MEMNUN DEĞİL

Tahran Üniversitesi Sosyal Araştırmalar Merkezi Başkanı Ahmed Nadiri, cumartesi günü yaptığı açıklamada, başkent Tahran’da yaptıkları ankete göre halkın yüzde 93’ünün devlet yönetiminden memnun olmadığını ve yüzde 76’sının sandığa gitmeyi düşünmediğini duyurmuştu.

BOYKOT ÇAĞRILARI: HALK YOKSULLUK, YETKİLİLER OY DERDİNDE

Narges Mohammadi, İranlı bir insan hakları savunucusu ve Nobel Barış Ödülü Sahibi Şirin Ebadi başkanlığındaki İnsan Hakları Savunucuları Merkezi Başkan Yardımcısı. Mayıs 2016’da 16 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Cezaevinden yolladığı ve eşinin facebook hesabında yayınlanan bir mesajında Mohammadi, boykot çağrısı yaparak “Hükümetin baskıcı politikalarına yanıt vermek için en medeni şekilde sesimizi yükseltmeli ve güçlü bir boykot kampanyası başlatmalıyız” dedi.

İran’da kadınların başörtüsü kullanmaya zorlanmasına karşı mücadele eden fakat daha sonra ülkeyi terk etmek zorunda kalan Gazeteci Masih Alinejad da sosyal medyada yayımladığı bir videoda oy kullanmanın protestolarda yaşamını yitirenleri görmezden gelmek olduğunu söyledi. New York’ta AFP’ye de görüş veren Alinejad, “Adaylar önceden seçildi, hiçbir muhalefet görüşü tolere edilmedi” dedi. Alinejad, oy kullanmak yerine kasım protestolarında yaşananlar için BM incelemesi talep edilmesi gerektiğini söyledi.

Tahran’da bulunan Emir Kabir Üniversitesi öğrencileri de geçtiğimiz günlerde kitlesel bir protesto gerçekleştirerek seçimlerin boykot edilmesi ve rejimin devrilmesi çağrısı yaptı. Pazar günü, kadın öğrencilerin öncülüğünde yapılan eylemde, “Sandığa hayır, oy yok, seçimleri boykot et”,  “Halk yoksullukluk, yetkililer oy derdinde” sloganları atıldı.

ÖNCEKİ HABER

4 bin 500 lirayı metal işçisine çok gördüler

SONRAKİ HABER

Temizliğe gittiği evin camından düşerek yaralanan Minire İnal'ın davası reddedildi

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...