07 Ocak 2020 12:56

Çay ve göz yaşartıcı gaz: Hong Kong protestoları ve ekonomi

Hong Kong'da Çin müdahalesine karşı aylardır süren eylemlerin talepleri karşılanmazken, işleri azalan Esnaf Lo Bak Jun, "Öğrenciler kibar" diyor ve ekliyor: "Hükümetin daha iyisini yapması gerek"

Fotoğraf: DHA

Paylaş

Caroline MALONE
El Cezire

Lo Bak Jun ve ailesi, yaklaşık otuz yıldır Hong Kong’da başarılı bir şekilde kendi çay evlerini işletiyor. Jun, haftada yaklaşık 70 saatini işine veriyor, ancak bu sıkı çalışmaya rağmen çay evi yaşanan olumsuz gelişmelerden muzdarip. Haziran ayından itibaren durumun daha da kötüleştiğini belirten Jun’a göre, "Bu yılki iş 30 yılın en kötüsü"

Lo’nun ailesi, Hong Kong ekonomisinin gelişmekte olduğu bir zamanda, 1990’ların başlarında Kam Yuen Çay Evi’ni işletmeye başladı. Fakat şu an, şehir bir durgunluk içinde, ABD ve Çin arasında uzun süren bir ticaret savaşı ve altı ayı aşkın süredir devam etmekte olan isyandan altüst olmuş durumda.

Turistler alım yapmaktan uzak durur ve perakende satışları da düşerken, Lo’nunki gibi küçük işletmeler finansal alanın ön hattında yer alıyorlar.

Lo çay evinde, Yasmin, Tieguanyin ve Pu’er gibi geleneksel ve özel Çin çayları satıyor. Müşterilerini sıcak bir hoş geldin ile karşılıyor, onları farklı demlenmiş çayları tatmaya davet ediyor.Geçmişte en az bir tur grubu bir günlerini alışverişe ayırıyordu. Şimdi, günler tek bir yabancı müşteri olmaksızın geçiyor.

ZİYARET EDENLERİN SAYISI YÜZDE 56 AZALDI

Hükümet verisi, turizmin genellikle Çin’in ulusal Altın Hafta tatili dolayısıyla iyi gittiği Ekim ayında yüzde 44 oranında düştükten sonra, Hong Kong’u ziyaret edenlerin sayısının bir önceki yılın Kasım ayına göre yüzde 56 azaldığını gösterdi.

Hong Kong halkının çayı sevdiğini söyleyen Lo, yabancı müşterilerini kaybetmiş olmasına rağmen işinin büyük bölümü için yerel sakinlere güvendiğini belirtiyor. Dükkanında bir turist tarafından harcanan her bir 20 Hong Kong doları (2.57 Amerikan Doları) karşılığı, bir Hong Kong sakini yaklaşık olarak 100 Hong Kong doları (12.85 Amerikan Doları) harcıyor.

Kam Yuen Çay Evi hareketli ve batı Hong Kong’un merkezi iş bölgesi olan SaiYingPun’un ticari bir muhitinde.Bölge, geçen yıl, Çin sembollerine zarar veren ve binalara yumurta atan protestocular tarafından ilk eylemlerden bazılarına ev sahipliği yaptı. Polisin yanıtı çok sayıda göz yaşartıcı gaz ve kitlesel tutuklamalarla birlikte sert oldu.

Protestocuların geçişi sırasında dükkanını iki kez kapatmak zorunda kalan Lo, “Öğrenciler kibar” diyor ve ekliyor “Hükümetin daha iyisini yapması gerek"

Tüm bunlar 2019’un başlarında, suçluların iadesi yasa tasarısının Hong Kong hükümeti tarafından meclisten geçirilmeye çalışılmasıyla başladı. Halk, bu tasarının kanunlaşması halinde, Pekin’e siyasal zulüm için yasal bir yol vereceği endişesi üzerine protestolara başladı. Bu ayrıca Hong Kong’da genel oy hakkı eksikliği yüzünden duyulan kızgınlığı da derinleştirdi.

ARTAN HAYAL KIRIKLIĞI, KÜÇÜLEN EKONOMİ

Dünyanın en pahalı gayrimenkullerinden bazılarına sahip olan şehirde, ayrıca durgunlaşan yaşam standartları ile ilgili olarak bastırılmış bir hayal kırıklığı söz konusu. Bu durum Hong Kong’u bütçeye en az uygun olan yerlerden biri haline getiriyor.

Yasa tasarısına karşı protestolar ilk olarak beş temel talep üzerinde ortaya çıkmıştı: İlk etapta gerçekleştirilen gösteriler sırasında tutuklanan göstericilerin serbest bırakılması; protestoculara karşı sert polis müdahalesinin bağımsız olarak soruşturulması; Hong Kong Özel İdare Bölge Başkan’ı ve millet vekillerinin seçilmesinde tam oy hakkı.

Çalkantılı bir 6 aydan sonra, Çin’e iade yasası iptal edildi. Ancak Başkan Carrie Lam hala görevde.

Hong Kong Maliye Bakanı Paul Chan’a göre hareket, Hong Kong’un gayri safi yurtiçi hasılasında yaklaşık yüzde 2’lik bir kayba neden oldu.

Hong Kong ekonomisi, 2008-2009 küresel finans krizinden beri ilk kez bir durgunluğa girdi. En yeni resmi tahminler, ekonominin üçüncü çeyrekte yüzde 3,2 kadar daraldığını gösterdi.

Hükümet yerel sosyal olayları, “eş zamanlı bir küresel yavaşlama ve ABD-Anakara ticaret gerilimleri yüzünden halihazırda zayıflatılmış olan ekonomiye çok ciddi bir darbe” olarak görüyor. Ekonomistler ise turizmdeki kaybın Hong Kong’un yıllık GSYİH’sı üzerinde önemli bir etki yapacağını tahmin ediyor.

Hong Kong’da özel sektörde yaklaşık 1,3 milyon insanı -işgücünün yüzde 45’i- istihdam eden yaklaşık 340 bin küçük ve orta ölçekli işletme bulunuyor. İş kurmanın kolay olduğu bilinen bir yerde, bu türden işletmeler tüm iş kuruluşlarının yüzde 98’den fazlasını oluşturuyor.

Hong Kong odaklı Şengen Ticaret Bankası Araştırma Başkanı RyanLam’e göre hükümetin aldığı önlemler Hong Kong’un GSYİH’sını yüzde 0,2 kadar arttırmaya yardım edebilecek: "Bu anlamlı, çünkü küçük ve orta ölçekli işletmelerin durgunluk döneminde ödenekleri yastık altında saklamak yerine harcayacak olmaları daha muhtemel"

Ancak, Lo gibi küçük işletme sahipleri için hükümet ödenekleri hiçbir değişiklik yaratmıyor; özellikle de ortada isyanın sona ereceğine dair bir emare yok iken: “Öğrenciler taleplerde bulunuyor ama hükümet bu konuda hiçbir şey yapmıyor. Bu nedenle karışıklıklar sonlanmayacak"

"BİR FİLİ MANTAR TABANCASIYLA KOVALAMAK"

Hong Kong’daki St. James Place Varlık Yönetimi’nden ekonomist ve finans danışmanı EnziovonPfeil, El Cezire’ye yaptığı açıklamada, hükümetin toplumsal rahatsızlığı -pahalı konut, gelir eşitsizliği, çağdışı eğitim ve rekabet eksikliği gibi- ele almadaki eksikliğinin gerçek bir problem olduğunu söyledi: “Hükümetin önlemleri, mantar tabancasıyla bir fili kovalamaya benzetilebilir"

Ayrıca, dikkate alınması gereken ABD-Çin ticaret görüşmelerinde de devam eden bir belirsizlik var.

Pfeil, ABD Başkanı’nın müzakere taktiklerinden bahsederken “Tüm bunlar oldukça sıkıntılı olacak. Hong Kong’un yurtiçindeki yapısal güçleri, kötüleşen ekonomi zamanlarındaki döngüsel güçler ve Trump’ın siyasal tuhaflıklarının neden olduğu bilinmeyen güçler” yorumunda bulundu.

Kam Yuen Çay Evi’ne geri dönersek, Lo, insanların daha önceden sahip oldukları harcama güçlerinin aynısına sahip olmadıklarını düşünüyor. “Eğer param olsaydı, Hong Kong’u terk ederdim” diyor ve ekliyor: “Sadece şaka yapıyorum, hiçbir yere gitmiyorum"

Lo belki kalıyor olabilir, fakat o, gündelik yaşamı ve iş dünyasını daha zorlaştıran Hong Kong’daki yeni normale adapte oluyor.

Herkesin Hong Kong’la ilgili bir kalp kırıklığı olduğunu söyleyen Lo, sözlerine şu şekilde son veriyor: “Bugünün haberlerine dahi bakmayacağım"

(Çeviren: Mert Demir)

ÖNCEKİ HABER

Demokrat adaylardan Trump’a İran’la savaş tepkisi

SONRAKİ HABER

Gotik’ten beslenen bir roman: Craven Malikanesi

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...