Antalya'da özel halk otobüsü şoförleri kötü koşullara karşı örgütleniyor
Antalya'da sabah 06.45'te başlayan mesailerinin gece yarısı bittiğini ve kötü koşullarda çalıştıklarını ifade eden özel halk otobüsü şoförleri dernek altında örgütleniyor.
Murat YAŞAR
Burak YILMAZ
Antalya
Antalya’da özel halk otobüslerinde çalışan şoförler çalışma saatlerinden ücretlere, aldıkları cezalara, dinlenme alanlarının yetersizliğine kadar pek çok soruna karşı talepleri etrafında örgütleniyor. Şoförler yaklaşık 4 aydır ‘"Antalya Şehir İçi ve Şehir Dışı Otobüs Şoförleri Derneği" çatısı altında çalışmalarını sürdürüyor.
Dernek Başkanı Elçin Güner, dernek kurulduktan sonra aktif olarak toplu taşıma şoförlüğünü bırakmış. Eşi de şoför olan Güner, şimdilerde şoförlerin sorunlarını çözmek için sendikaların, gazetelerin kapısını çalıyor.
Şoförlerin gün içerisinde en geniş mola imkanı bulabildikleri saat öğle molaları. Biz de öğle molasında Ünsal depolama alanındayız. 50’ye yakın araç gördüğümüz durakta şoförlerin yokluğuna dikkat çeken Elçin Güner; “Şoförler nerede biliyor musunuz, hepsi arabalarının içindedir. Ne yapsın çıkamıyorlar dışarıya” diyor. Biz de öğle molalarını çoğunlukla araçlarında geçiren şoförlerle konuşuyoruz. Öğle yemeğini aracın içerisinde yiyen otobüs şoförü Cem, “Yemeğimi çoğunlukla kendim getiriyorum çünkü para yetişmiyor” diyor ve şöyle devam ediyor: “7-8 depolama alanı içerisinde 1-2 tanesi hariç ihtiyaç giderecek yerler yok. Bu bizim için büyük sıkıntı. Bizden Avrupa şartlarında hizmet bekliyorlar, Afrika şartlarını dayatıyorlar.”
Depolama alanındaki başka bir şoför, sabah 6.45’te seferlerinin başladığını, gece yarısı bittiğini söylüyor: “Eve varana kadar saat gece 1 oluyor. Sabah tekrar hazır olmamız lazım. O arada uyuyabilirsek uyumaya çalışıyoruz ne diyeyim...”
"TUVALET YOK"
Bir sonraki durağımız Gürsu depolama alanı. Şoförlerin dinlenme saatleri için ayarlanmış bir tesis yok. Dinlenme saatindeki Hasan, “Allah’tan yanımızda bir cami var da tuvalet ihtiyacımızı oradan giderebiliyoruz. Diğer mola yerlerinde ise tuvaletler pislik içinde, bize buraları layık görenler gelsinler bakalım 5 dakika durabilecekler mi?” diye tepki gösteriyor.
Gürsu’daki başka bir şoför de “Burada her türlü eziliyoruz, kale alınmıyoruz. Saatlerce direksiyon sallayınca psikoloji kalır mı? Bizden bu durumda iyi hizmet vermemizi bekliyorlar. Bir rant var, herkes daha fazla nasıl kazanırım derdine düşmüş. Bir de o yetmiyormuş gibi geliyoruz buralara, bir çay bile yok. Dinlenmeye mecburuz” diyor.
Bir diğer şoför Mustafa ise “Bütün bunların üstüne çalışıyorsun, çalışıyorsun. Evin uzak gibi gerekçelerle tekmeyi vurma derdine düşüyorlar. Araçta kalp krizi geçirsek en fazla işimize son vermenin derdine düşerler” diyor.
"ÇAY YOK, SU YOK, KAPALI ALAN YOK"
Depolama alanlarından biri de Kundu. Güner, “Burada elektrik yok, o yüzden hava aydınlandıktan sonra ancak çay içebilir duruma geliyor arkadaşlarımız. Erkenden de kapanıyor elektrik olmadığı için. Şoförler burada gece yarısına kadar çalışmak durumundalar” diyor. Durakta hareket saatini bekleyen şoför Şakir, “6’da burada oluyoruz. Gördüğünüz gibi kimse yok. Burada çay-su hiçbir şey yok. Yıllardan beri böyle burası” ifadelerini kullanıyor. Bir başka şoför Aykut ise şunları söylüyor: “Öğleden sonra çalışan hiçbir arkadaşımız buradan faydalanma imkanı bulamıyor. Tuvaletler bozuk, hijyenik koşul yok maalesef.”
"16 SAAT DİREKSİYON SALLAYACAĞIM"
Altıayak depolama alanında görüştüğümüz şoförlerden Erol, 26 yıldır toplu taşıma hatlarında çalışıyor. Erol’a yolcularla yaşadıkları tartışmaları soruyoruz. “Millet borçtan, maaştan dolayı sıkıntıda. Muhatap bulamayınca şoförden çıkarıyorlar hınçlarını bence. Herkes gergin” cevabını veriyor. Genç şoförlerden biri Nadir, “Yolcu ile tartışma yaşadığımız zaman, Ulaşım Dairesi hemen faturayı sormadan bize kesiyor. Sen çalışansın, ses etme diyorlar. Ben haklarımın önemsenmesini istiyorum. Bugün 16 saat direksiyon sallayacağım. Çalışmazsam kimse bana beş kuruş para vermez” ifadelerini kullanıyor. Başka bir şoför Fahrettin ise “Çoğumuz çift vardiya çalışıyoruz mecburen. Çünkü tek çalıştığın zaman aldığın 2 bin 500 liranın 750 lirasını duraklarda yiyorsun. O da yetmiyor doğal olarak” diyor. Şoförlerin aldıkları cezalar ve yolcularla yaşadıkları sıkıntılara ilişkin ise Fahrettin’in görüşleri şu şekilde: “Biz her hafta aynı hatta çalışmıyoruz. Şoförlük dışında danışma hizmeti vermemiz de bekleniyor. Ama hepsini detaylı bilmemiz zaten mümkün değil. Bilsek dahi bu bambaşka bir iş. İkisine birden nasıl yetişelim?”
"KONTAK KAPATMAZSAK DÜZELMEZ"
Şoför Selçuk aldıkları cezaların adaletsiz olduğunu belirterek, “Durağı geçtikten sonra, yolcu arkamızdan el sallarken onu görme şansımız yok. Direkt Ulaşım Dairesinden ceza aldım ben böyle, 7 gün trafiğe çıkmayacaksın diye. Araç sahibine kesilen 100 bilet cezasını da ben ödüyorum. Bizim aldığımız maaş zaten 2 bin 500 lira. O zaman ben niye çalışıyorum? Çoluk çocuğun rızkını onlar mı verecekler” ifadelerini kullanıyor. Tuvaletlerde hijyen sorunundan da bahseden Selçuk, “Kedi gibi çalıların dibine gidiyoruz” diye tepki gösteriyor. Şoför Selçuk’un çözüm önerisi ise “Bunun en güzel mantığı, bir gün şoförler hep beraber kontağı kapatacağız. O zaman düzelir ancak. Yoksa böyle düzelmez” biçiminde.
Varsak durağında görüştüğümüz bir diğer şoför Eyüp ise “Esnaf odası şoförlerin arkasında değil, bizim arkamızda duran sadece dernek var. Birlik olmazsak ezilen yine biz oluruz. Dernek, sorunlarımızı çözmek için uğraşıyor. Ama oda, haklı dahi olsak şoförlere ceza vermek için mücadele ediyor” diyor.
"BİRLİK OLALIM, SORUNLARI BİRLİKTE AŞALIM"
Dernek Başkanı Elçin Güner, şoförlere derneğe üye olmaları çağrısını yineleyerek, “Birlik olmazsak bizi dağıtırlar, yıldırırlar. Ama birlik olabilirsek iki elle birbirimizi kucaklayarak sorunlarımızı beraber aşabileceğiz. Burada biz yasal örgütlenme hakkımızı kullanıyoruz. Gelin hep beraber sorunlarımızı aşalım” ifadelerini kullandı.
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
