1 haftada 252 haber mültecilerin haklarını ihlal etti

Medya ve Mülteci Hakları Derneği, medyadaki mülteci temsiliyetini izlemek ve mülteci hakları savunuculuğu yapmak için başlattığı Medya Radar çalışmasının bu haftaki raporunu yayınladı.14-20 Aralık tarihlerinde dijital medyada ‘mülteci’, ‘sığınmacı’, ‘göçmen’, ‘Suriyeli’ ve ‘Afgan’ kelimeleri ile yapılan taramalar sonucunda mülteciler hakkında hak ihlalinin olduğu 252 haber tespit edildi. Raporda hak ihlali içeren haberlerin içerik ve söylem analizi yapıldı.

Raporda mültecilere yönelik nefret söylemi, düşmanlaştırıcı ifade, ayrımcı dil, temellendirilmemiş, doğrulanmamış ve yanlış bilgi, kriminalize eden söylem, çarpıtma, abartma, mağduriyet yineleme ve yanlış görsel kullanımı içeren haberler incelenirken, tüm haberlerin arasından hak ihlali içeren dört haberin detaylı söylem analizini yapılıp, aslında nasıl olması gerektiğine dair öneriler yer aldı. Ayrıca bu hafta hak odaklı mülteci haberciliğine örnek bir haberin de incelemesini rapora eklendi.

MÜLTECİLERİN VARLIĞI İÇ SAVAŞA GEREKÇE GÖSTERİLDİ

Mültecilere yönelik hak ihlalinin en sık yaşandığı haberlerin başında siyasilerin söylemlerinin yer aldığı belirtilen raporda, Cumhuriyet Gazetesi’nde 16 Aralık tarihinde yayınlanan röportajda İYİ Parti İstanbul Milletvekili Ümit Özdağ'ın, mülteciler hakkında düşmanlaştırıcı ve kriminalize edici ifadelerde bulunduğu tespit edildi. Haberde, Türkiye’de okula gitmeyen 400 bin Suriyeli çocuğun ya selefi terör örgütlerine ya da Arap mafyasına katılacağını iddia eden Özdağ, daha da ileri giderek Suriyeli mültecilerin Türkiye’de kalması durumunda iç savaş çıkmasının mümkün olduğunu ileri sürdü.

Diğer bir haber ise Yeni Çağ Gazetesinde yer alan İYİ Parti Milletvekili Grup Başkanvekili Müsavat Dervişoğlu'nun Meclis'teki konuşması. Dervişoğlu konuşmasında mültecileri Türkiye halkının ve devlet karşısında düşman olarak gösterirken, ‘Türk kimliğinin’ ve devletin geleceği açısından Suriyeli mültecilerin gönderilmesi çağrısı yapıyor.

TÜRKİYE’YE TEHDİT OLARAK ELE ALINDILAR

Gercekgundem.com’da 16 Aralık’ta yayınlanan Naim Babüroğlu’na ait “Türkiye’nin 2020’de yüz yüze kalacağı tehditler” başlıklı köşe yazısı raporda incelendi. Suriyeli mülteciler de ülke açısından tehdit olarak gördüğünü yazan Babüroğlu, mülteciler siyasi bir araç olarak da değerlendirildi. Köşesinde, PYD/PKK’nin mültecilerin geri dönmesini istemediğini iddia eden Babüroğlu, geri dönmek istemeyen mültecileri kriminalize etti.

UYUZUN ARTMASININ NEDENİ MÜLTECİLER ARASINDA ARANDI

Raporda mülteciler hakkında olumsuz önyargı yaratacak bir haberin de BirGün Gazetesi’nde yer aldı belirtildi. Türkiye genelinde olduğu İzmir’de de artan uyuz vakalarının sebebini araştıran BirGün muhabirinin İzmir Tabip Odası Aile Hekimliği Komisyon Başkanı Nuri Seha Yüksel ile yaptığı haber de incelendi. Yüksel’in “Göçmenlerin gelmesi ve topluca yaşamları bulaşıcılığı arttırmış olabilir” ifadelerine yer verilen haberin incelemesinde raporda "Böylesine kesin bir dil kullanabilmek için mültecilerin bulunduğu bölgelerde salgın hastalıkların artıp artmadığına ilişkin bir veri sunulmalıdır. Aksi halde mülteciler hastalık getiren ve bulaştıran kimseler olarak karşılık bulmaktadır. Bu kanı mültecilerin sosyal hayattan izole edilmelerine neden olmaktadır. Mültecilere yönelik ayrımcı söylemin arttığı, mültecilerin hastalıkları yayma ile ilişkilendirildikleri bir dönemde böylesine bir veriyi doğrulamadan, temellendirmeden paylaşması toplumdaki bu algıyı perçinlemektedir ve mültecilerin sosyal hayattaki varlıklarını tehdit etmektedir" denildi.

HAK ODAKLI HABERCİLİĞE BİR ÖRNEK

Raporda ayrıca bu hafta hak odaklı haberciliğine örnek bir haberde incelendi. BBC.com’da 17 Aralık tarihinde yayınlanan “Suriyeliler: ‘Zorla ülkeme gönderildim, kaçak yollardan Türkiye’ye döndüm" başlıklı video haberde Suriye’ye zorla gönderildiğini ve 2 ay İdlib’de bir mülteci kampında yaşadıktan sonra “kaçak” yollardan Türkiye’ye döndüğünü anlatan bir Suriyeli mülteciye yer verilmiş, haber Uluslararası Af Örgütü’nün ve Göç İdaresi’nin raporları ve açıklamalarıyla aktarılmış. Haberde geri göndermelere ilişkin, konunun öznesiyle röportaj yapılarak yaşanılanlar birinci ağızdan verilmiş, video ile de bu doğrudan aktarım pekiştirilmiştir. Haberde mültecinin güvenliği açısından kimliğinin açıklanmamasına da ve görüntüsünün verilmemesine dikkat edilmesi örnek haber olarak raporda yer aldı. (İzmir/EVRENSEL)