"Yaşayan İnsan Hazinesi" Dertli Divani: Devlet, bütün inançlara eşit mesafede olmalı

İnanç BABACANOĞLU
İzmir

Eğitimin dinsel referanslarla ve tek mezhep temelinde yeniden inşası tepkilere neden oluyor. Toplumsal kaygı sıklıkla Meclis gündemine de geliyor. Bu kaygıyı farklı inanç kesimleri de kendi içlerinde yaşıyor, tartışıyor. Bu rahatsızlığı dile getirenlerden biri de Halk Ozanı Dertli Divani. UNESCO’nun “Yaşayan İnsan Hazinesi” listesine alınan Divani ile İzmir’de buluştuk.

“Mekteb-i İrfan Muhabbetleri/30. Sanat Yılı Buluşması” kapsamında kente gelen Divani, laik eğitime vurgu yaptı. Laik ve bilimsel eğitimin toplumun tüm kesimleri için önemli olduğunu belirten Halk Ozanı Dertli Divani “Din dersi bugün zorunlu. Oysa din eğitimi ve öğretimi devletin işi olmamalı. Olacaksa da insanlık tarihinin başında, ilkel dinlerden semavi dinlere kadar bütün dinler sadece tarihsel bilgi açısından öğrencilere verilebilir. Devlet, nüfusun çoğunluğunun dini inancı, mezhebi ne ise onun propagandasını yapan konumda olmamalı. Bütün inançlara, dinlere eşit mesafede olmalı” ifadelerini kullandı.

"DEVLET RIZASIZLIĞA ARACI OLMAMALI"

Laik eğitimin vurgusunu açan Divani, “Laik eğitimden yanayız. Laik eğitim bu ülkede Aleviler, Sünniler, Êzidîler, Rumlar, Ermeniler için de önemlidir. Ayrıca bu ülkede hatırı sayılır oranda ateist de var. Dayatma ile bir dinin, mezhebin eğitim sistemi içinde zorunlu hale getirilmesi asla kabul edilemez” diye konuştu.

Diyanet teşkilatının ülkenin yapısına ve laikliğe aykırı olduğunu belirten Divani, Diyanetin lağvedilmesi gerektiğini de söyledi. Divani şu ifadeleri dile getirdi:

“Her toplum kendi inancının gereksinimlerini kendi karşılamalıdır. İnançsal anlamda kurumsallaşmada eşit hak ve yurttaşlık çerçeve olmalıdır. Devletin bir dine ve inanca finansman sağlaması, ayrıcalık yapması doğru değildir.”

Devletin rızasızlığa aracı olmaması gerektiğini söyleyen Divani; “Aleviler yüzyıllar boyu aşıklarını, sadıklarını, dedelerini, pirlerini kendi imkanları doğrultusunda rıza lokmalarıyla kimseye muhtaç etmeden karşıladı, bugün de böyle devam etmektedir” diye konuştu.

"5 BİN GENCE ULAŞTIK"

2010 yılında UNESCO "Yaşayan İnsan Hazinesi" listesine alınan Halk Ozanı Dertli Divani, “Bu ödül her ne kadar şahsıma verilmiş olsa da Seyyid Nesimi ile başlayan Veysel’e, Mahzuni’ye, Aşık Daimi’ye kadar uzanan süreç içerisinde yaşayan ulu ozanların, aşıkların zakirlerin ödülüydü. Onların adına aldım bu ödülü. Onlar birer derya, ben de bir damla olabilirsem ne mutlu. Bu ödülden sonra omuzuma büyük bir yükün bindiğini hissettim ve aslında 40 yıl öncesinde pratikte yaptığımız ama 2012 yılının başından itibaren 'Mekteb-i İrfan' muhabbetlerini başlattık. Bugüne kadar Avrupa ve Anadolu’muzda 69 noktada bu muhabbetler yapıldı. Beş bin civarında gencimize ulaştık. Temel amacımız aşıkların, sadıkların, ariflerin ve bilgelerin kelamlarının batıni anlamda neyi ifade ettiğini ‘edep-erkan’ üzerinden yol diliyle aktarmak” dedi.

"YAŞAMIMIZA PENCERE AÇAN EVRENSEL’E BAŞARILAR"

Gazetemizin 25’nci yılını da kutlayan Divani, “Hakkaniyetli olan radyolar, televizyonlar, gazeteler insanlığın dış dünyaya açılan penceresidir. Bu ülkede yaşayan insanların dertlerini, sorunları, sevinçlerini özlemlerini objektif bir şekilde yansıtan yayın organları, varlığımızı sürdürmemiz ve var olmamız anlamına gelmektedir. Bu düşünceyle yaşamımıza bir pencere açan Evrensel gazetesine 25’nci yılında başarılar diliyorum, nice 25 yıllara” diye konuştu.

"KOKUŞMUŞ DÜZENİN ÇARKI KIRILACAK BİLESİN"

Divani, kendisine ait bir deyişle muhabbeti sonlandırdı:

Zaman her şeyin ilacı kendine gel imanım
Boz bulanık akan sular durulacak bilesin
Böyle gelmiş böyle gider diye bir şey yok canım
Kokuşmuş düzenin çarkı kırılacak bilesin

Gel bre Dertli Divani yar olalım yarsıza
Bir yerine bin yuh olsun onursuza arsıza
Duygu, emek sömürene talancıya hırsıza
Dur diyecek, ulu divan kurulacak bilesin