06 Aralık 2019 10:09

Bütçe mesaisi başlıyor: HDP ve CHP şerh koydu

CHP ve HDP, Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilen 2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi’ne muhalefet şerhi düştü.

Fotoğraf: Volkan Furuncu/AA

Paylaş

TBMM Genel Kurulunun aralıksız 12 gün sürecek bütçe mesaisi 12 Aralık Pazartesi günü başlayacak, 21 Aralık Cuma günü tamamlanacak. Genel Kuruldaki görüşmelerden önce partiler 2019 bütçesine ilişkin görüşlerini Plan ve Bütçe Komisyonunun teklife ilişkin raporuna muhalefet şerhi yazarak görüşlerini dile getirdi. CHP, “Bütçede dar gelirli yoktur, yoksul yoktur, esnaf yoktur, emekli yoktur, kadınlar yoktur, gençler yoktur” derken HDP, bütçede halka yeni vergi yüklediğini, toplumsal talepleri karşılamadığını ve savunma giderleri ile “israf” kalemlerinde ciddi artışa dikkat çekti.

CHP: RANT SINIFINA KAYNAK TRANSFERİ

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunun CHP’li üyelerinin imzasıyla verilen muhalefet şerhinde, “2019 yılına girerken, önümüzdeki fotoğraf bugün Türkiye ekonomisinin 5 acil problemi olduğunu ortaya koymaktadır. Yüksek borçluluk, arz yönlü yüksek enflasyon, durgunluk, yüksek işsizlik ve giderek büyüyen eşitsizlikler” denildi. CHP’nin muhalefet şerhinde bütçe ile ilgili yapılan tespitlerden bazıları şöyle yer aldı:

2019 yılı bütçesinde eşitsizliği de işsizliği de arttıracak, siyasetle, rant çarklarının birbirini besleyecek şekilde döndüğü “devlet kapitalizmini” derinleştirecek, tükenmiş bir modelin ve neoliberal politikaların devamı bulunmaktadır.
2019 bütçesi Türkiye’nin topyekün kalkınması için hazırlanmış bir bütçe değildir. 2019 bütçesi denizin bittiğini gören bir iktidarın, kendi siyasi geleceğini geçici tedbirlerle, rant sınıfına kaynak transferiyle devam ettirmek istemesinin bütçesidir.
2019 bütçesinde; insan onuruna yaraşır, iyi ücret, güvenceli iş yoktur. Bir başka deyimle emekçi sınıfı yoktur.

HDP: EKONOMİDE SON 40 YILIN EN DERİN KRİZİ YAŞANIYOR

HDP ise düştüğü muhalefet şerhinde ekonominin son 40 yılın en derin krizi yaşadığını, daraldığını, bütçe açığının, vergilerin, borçlanma, koşullu yükümlülüklerin, Merkez Bankası kaynaklarına el koyma gibi göstergelerin, krizin devletin mali krizine evirildiğinin göstergesi olarak değerlendirildi. HDP muhalefet şerhinde bütçe ile ilgili yapılan tespitlerden bazıları şöyle yer aldı:

Bir yandan faiz ödemeleri, diğer yandan sermaye destekleri şeklindeki harcamalar ve şirket kurtarmaları için yapılan harcamalar arttı. İlk 6 aylık dönemde faiz ödemelerinin artış hızı yüzde 50.1 oldu
Payları yüzde 66’yı bulan ÖTV, KDV gibi vergiler göreli olarak daha adaletsiz vergiler. Bu nedenle de bütçenin vergi yükünü ÖTV boyutuyla da emekçiler çekiyor. Enflasyon arttığında bu vergiler de arttığından, enflasyonun arttığı dönemlerde halkın üzerindeki yük daha da artıyor.
İç ve dış güvenlik harcamalarına merkezi yönetim bütçesinden ayrılan pay 2017’de 64 milyar TL civarında iken, 2018’de bu tutar 84.5 milyar TL’yi aştı. Ayrıca görünmeyen güvenlik harcaması kalemlerinde ciddi artış söz konusu.
Ülkede yeni fabrikalar vs. kurulmazken tüm ülke şantiyeye dönüştürüldü. Yüzlerce milyar dolarlık enerji, köprü, havalimanı, oto yol gibi alt yapı ve şehir hastaneleri gibi projeler dış kredilerle yapılırken, bunlara Hazine garantileri verildi.
Medyada savaş çığlıkları atanlar ile ‘güvenlik’, savunma sanayi’ ‘adı altında silah üretimi ve ticaretinden para kazananlar aynı kişilerdir. Bu açıdan medya-iktidar ve savaş ilişkisi önemli bir rant alanını oluşturmaktadır.
Saray halkın kaynaklarını israf ediyor. İsrafın merkezi milyarlarca liraya mal olan yaklaşık bin 250 odalı Cumhurbaşkanlığı Sarayı’dır. Cumhurbaşkanlığı’nın giderleri 2018 yılında bir önceki yıla göre yüzde 160 artış gösterdi. Bütçe kapsamında ‘Temsil Ve Tanıtma Giderleri’ için ön görülen miktar toplamda 267 milyon 706 bin TL olmuştur. En fazla miktar ise 92 milyon TL ile cumhurbaşkanlığınındır” ifadelerine yer verildi.
2020 yılı bütçesinde saraylara, silahlara, füzelere, yandaş sermayeye kaynak bulan AKP iktidarı, milyonlarca emekçinin yıllar süren emeğinin karşılığını beklemesine ve bu yöndeki haklı taleplere umarsızca yaklaşmaktadır.
Kadınlara ve LGBT+’lara bütçede eşit pay ayrılmamıştır; eşitsizlik ve ayrımcılık geçtiğimiz yıllardaki bütçelerdeki gibi, bu yıl da varlığını devam ettirmiştir.

Şerhte, HDP’nin radikal demokrasi fikrini Türkiye halklarının özgür yaşamı için üçüncü bir yol haline getirdiklerine vurgulayarak, “Gerek dışarıdaki gelişmeleri doğru okuma gerekse de içerideki sorunların çözümü hususunda demokrasi, hukuk ve özgürlük değerleri etrafındaki arayışların adı üçüncü yoldur. Bu yönüyle, zamanın ruhunu okuyan bir anlayış olarak üçüncü yol, Türkiye halklarının değişim dönüşüm çağrısına cevaptır. Bu cevap planlı ve kapsamlı sac ayaklarına sahiptir” denildi. (HABER MERKEZİ)