14 Kasım 2019 23:12

Halim Şafak: küçük İskender Kitabı, ötekinin yanında yer alma çağrısıdır

Yazar ve Şair Halim Şafak'la İkaros Yayınları'ndan çıkan “küçük İskender Kitabı”nı ve küçük İskender'i konuştuk.

Kitap Kapağı 

Paylaş

Hacı KURBAN
Kayseri

Geçtiğimiz temmuz ayında yakalandığı kanser hastalığı nedeniyle yaşamını yitirmişti şair küçük İskender. Türkçe şiirimizin özgün isimlerinden küçük İskender’in bıraktığı edebi miras, okuyucuları, arkadaşları ve edebiyat çevreleri tarafından yaşatılmaya devam ediliyor. Bu edebi mirası yaşatmaya çalışanlardan biri de Halim Şafak...

İkaros Yayınları’ndan çıkan “küçük İskender Kitabı”nı hazırlayan Şafak, şairin sanatına ve yaşam felsefesine odaklanıyor. Kitapta Memet Fuat, Özgür Taburoğlu, Abbas Bozkurt, Ahmet İlhan, Halim Şafak, Ertuğrul Meşe, Hüseyin Köse, Nilay Özer, Şakir Özüdoğru, Zeliha Cenkçi’nin yazıları, Özcan Erdoğan, Mehmet Erte, Gonca Özmen ve Akif Kurtuluş’un küçük İskender’le yaptığı söyleşiler yer alıyor.

Halim Şafak’la küçük İskender’i, sanat anlayışını ve yaşam felsefesini konuştuk. Şafak, “küçük İskender Kitabı, ortaya koymaya çalıştıklarıyla küçük İskender’i hem okuma tartışma hem de ötekinin yanında yer alma, öteki olma çağrısıdır” diyor.

“küçük İskender Kitabı”nı hazırlama düşüncesi nasıl ortaya çıktı? Yazı ve görüşmelerin derlenme sürecinden söz eder misiniz?

küçük İskender ’80 sonrası yazılan şiir içinde hem genç şairi hem de okuru farklı bağlam ve düzeylerde etkilemiş şairlerin başında gelir. Ama bu pek tartışılmamış çoğunlukla yüzeyde ve popülist değerlendirmelerle yetinilmiştir. Bu yüzden küçük İskender’in yazısı ve şiiri üstüne yazılıp söylenenlerin ve kendisinin söylediklerinin çoğu dergi ve gazetelerin sayfaları arasında kaldığı ve orada unutulmaya terk edildiği için onu temmuz ayında kaybetmemizden sonra bu tür bir çalışma yapmanın yani bir tartışma açmanın gerekli olduğunu düşünüp İkaros Yayınları’ndan Özcan Erdoğan’la çalışmalara başladık.

Aşağı yukarı iki aylık bir süreçte küçük İskender ve yapıtları üstüne yazılanların büyük çoğunluğunu tekrardan okuduk, onun şiirini, serseriliğini, LGBT bireyliğini, ötekiliğini bağlamlar üstünden tartışan, değerlendiren, inceleyen metinleri seçtik, yazarından, yayınevinden izin aldık. O arada Ahmet İlhan, Ertuğrul Meşe gibi yazarlardan yeni yazılar talep ettik. Aynı şekilde küçük İskender’in öz geçmişi ile onunla altı konuşmayı ve kitabın amacını anlatmaya çalışan bir ön sözü de kitaba ekledik.

Peki, bunun yanı sıra kişisel olarak sizi bu kitabı yapmaya hazırlayan nedenler nelerdir?

küçük İskender’le arkadaşım/ız olduğu kadar hem dünya görüşü hem de edebiyat anlayışı olarak çok fazla yakınlıklarımız var. ’80 sonrası şiir içinde toplumsal ve politik özellikleri ağır basan antiotoriter bir şiirsel olarak küçük İskender şiirinin tartışılması gerektiğini düşünüyoruz.

Bugün ve geçmiş temelli insan cinslerinin hayatı ve bu temelde yaşadıkları sorunlar ve özgürlük talepleri ve bundan kalkınan antiotoriter temelli bugün, gelecek beklentileri, bunun edebiyattaki karşılıkları, bütün canlılarıyla dünyanın kapitalizm ve otorite temelli sorunları ve ikisine karşı mücadele bunların en başında yer alıyor. 

Bu noktada özellikle queer düşüncenin onda oluşturduğu ve İskender’in insan cinslerinin bu temeldeki mücadelesine katkıları fazlasıyla önemlidir. Yanı sıra onun mekan olarak sokakla kurduğu ilişki ve bunun şiirindeki karşılığı ve orada yaşanan aşk/lar ve bu hayatın belirginleştirdiği beden tartışmaları nedenler arasında en başta sayılabilir.

Her türden canlı için savaşsız ve sömürüsüz iyi bir bugün ve gelecek beklentimiz var ki o da az bir şey değildir.

küçük İskender ile arkadaş olduğunuzu biliyoruz. Bu süreçte sizin gözlemlerinize göre onu diğer şairlerden ayıran özellikleri nelerdi?

küçük İskender’in yazdığı öteki olarak başta LGBT bireyler olmak üzere insan cinslerini merkezine alan büyük ölçüde yeni bir toplumsallık ve politiklik önerisi ve şiirdir. Bu aynı zamanda İskender’in kişiliğini ve bireyliğini oluşturan asıl olgudur. Yanı sıra yine insan cinsleri, başka canlılar ve onların hayatını temel alan yeraltı edebiyatıyla kurduğu ilişki ve bunun hayatında ve yazdıklarındaki karşılıkları ve Ahmet Oktay’ın demesiyle serseriliği deneyimlemiş olması onun şiiri ve yazısını daha da özgünleştirir.

Öncüllerinin Ece Ayhan, Can Yücel gibi şairlerin olduğu muhaliflik biçimi ve dili olarak edepsizliğin ve onun beslediği erotizmle pornografi arasında gidip gelen dil ve söylemin beden tartışmasını geçip toplumsal ve politik bir tepki haline gelmesi İskender’i ve şiirini daha özgünleştirmektedir. Bu ilgiler onun şiirinde kapsamlı bir bugün tartışmasına yol açtığı için şimdi/bugün ve gelecek karşısında şiiri her geçen gün daha önemli hale gelecektir.

Kitapta küçük İskender’in yayımlanmayan bir şiiri de yer alacak. Bunun dışında onun hayatı ve kişiliği hakkında nasıl bilgiler edineceğiz?

Kitapta Özgür Taburoğlu, Abbas Bozkurt, Ahmet İlhan ve Şakir Özüdoğru büyük ölçüde queer düşünceye de bakarak küçük İskender’in şiirindeki beden(ler)i tartışma konusu ediyorlar. Bunun aynı zamanda ötekine yönelik hem cinsellik hem de entelektüel erkek ile genç erkek arasında geçen bir aşk hikayesinin ve yeraltında yaşanan hayatın tartışması olduğunu da söyleyebiliriz.

Memet Fuat, Hüseyin Köse, Halim Şafak, Ertuğrul Meşe, Nilay Özer, Zeliha Cenkci ise yeraltı edebiyatından sokağa, küçük İskender’in hayatının şiirindeki karşılıklarına ve onu hariciliğine kadar epeyi bir konunun tartışmasını yapıp öne çıkan konu ve izleklerin peşine düşüyorlar. Okur küçük İskender’e, hayatına ve şiirine ilişkin epeyi bir şeyi ise Özcan Erdoğan’ın, Mehmet Erte’nin, Gonca Özmen ve arkadaşlarının, Akif Kurtuluş’un sağlığında yaptığı söyleşiler ile kendi ağzından öğreneceklerdir.

“küçük İskender Kitabı” ortaya koymaya çalıştıklarıyla küçük İskender’i hem okuma tartışma hem de ötekinin yanında yer alma, öteki olma çağrısıdır.

ÖNCEKİ HABER

İŞKUR verilerine göre 1 milyon 22 bin üniversite mezunu işsiz

SONRAKİ HABER

Kocaeli'deki fabrika yangınında yaralanan işçi yaşam mücadelesini kaybetti

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...