16 Ekim 2019 01:02

Üniversite mezunları neden işsiz?

Artık iş bulmaya diplomalar ve sertifikalar yetmiyor. Uzun süreli işsizlik hali toplumsal, ekonomik ve psikolojik ciddi sorunlara yer açıyor.

İş kuyruğundaki gençler | Fotoğraf: DHA (Arşiv)

Paylaş

Emir GÜZEL
Aylin KURT
İstanbul

TÜİK’in açıkladığı verilere göre Türkiye’de 4 milyon 253 bin kişi işsiz. Yani işsizlik oranı yüzde 14’leri bulmuş durumda. Açıklanan son verilere göre genç işsizlik oranı yüzde 27.1.

Bu kitlenin önemli bir kısmını üniversite mezunları oluşturuyor. Gençler mezuniyetleriyle beraber iş aramaya ve çalışma ortamına dahil olmaya çalışıyorlar. Ellerinde, eğitimini aldıklarına dair, profesyonel olarak işlerini yapabileceklerinin ispatı olan diplomalarıyla kapıları çalmaya başlıyorlar. Fakat sonuç iç açıcı değil. Bunun sebeplerini irdelemekte fayda var. Bir neden olarak gençlerin iş aradığındaki motivasyonunu ele alabiliriz. Gençler iş seçerken doğal ve haklı olarak çalışabilecekleri alanda ve formel yolla öğrendikleri çalışma pratiklerini uygulayabilecekleri işleri tercih ediyorlar. Bunların yanı sıra üniversiteden mezun olmak için harcadıkları emeğin ve zamanın karşılığında sosyoekonomik anlamda rahat olabilecekleri bir iş talep ediyorlar. Bu durum mümkün görünmüyor. Çünkü verilen eğitim, eğitimden elde edilen fayda, eğitim verilirken öğrenciye yüklenen beklenti ve çalışma ilişkileri arasında göz ardı edilemeyecek çarpıklıklar söz konusu oluyor. Diğer taraftan gözlemlediğimizde gençlerin, işverenlerin taleplerini karşılamadığını görüyoruz. Gençlerin aldıkları eğitimin kalitesi işverenin taleplerini karşılamıyor.

Gençlerin büyük çoğunluğu artık zorunlu hale gelmiş olan yabancı dil, ayırt edici özellik taşıyan sertifikalar, mesleki tecrübe gibi şartları taşımıyor. Özellikle deneyim gençlerin önünde ciddi bir engel olarak duruyor.

Üniversite mezunu olmak ve tecrübe aynı anda şart koşuluyorsa ortaya mutlak tecrübe açığı çıkıyor. Gençlerin aldığı eğitim süresince gördükleri staj, uygulamalı dersler her anlamda yetersiz. Diğer bir yanda sayısı hızla artan üniversitelerin, eğitim şirketlerinin varlığı eğitim kalitesinin düşmesini büyük oranda etkilerken aynı zamanda mezun sayısının artmasına ve meslek gruplarındaki istihdam problemini yaratıyor.

İŞSİZLİK KRİZİ

Gençlerin yaşadığı işsizlik krizi ekonomik bir sorun olmaktan çıkıp sosyal ve psikolojik anlamda da gençler üzerinde büyük sorunlar yaratıyor. Bu kez gençlerin önünde bir başka ve önemli sorun olarak, geçmişten günümüze hayatımızın her alanında var olmuş ve varlığını sürdüren nepotizm (insan kayırma, öznel ve adil olmayan ayrımcılık) duruyor. İş başvurusunu yapıyorsun, tüm şartları sağlıyorsun fakat bir başka genç ya da kişi birinin referansıyla başvurduğu için senin yeterliliğin çok kolay göz ardı edilip o kişiye öncelik veriliyor. Bu durumla karşı karşıya kalan gençlerde ciddi bir işe yaramazlık hissi doğuyor, tüm hayatlarını etkileyecek derecede karamsarlığa, umutsuzluğa sürükleniyor, kendilerine olan tüm öz güvenlerini ve en önemlisi zorluklarla mücadele etme yetilerini kaybediyorlar.

Tüm manzarayı izlediğimizde gençler coğrafyamızın en acı geleneğine sarılarak, kaderlerine razı olmak zorunda bırakılıyor, yeterliklerinin çok çok altında işlerde çalışmayı kabul ediyorlar ya da işsiz kalıyorlar. Yıllarca gençlerin bu emeğinin nereye harcandığı, bu işsizlik sorununun nasıl yaratıldığı sorulması gereken sorular olarak kalıyor.