30 Ağustos 2019 20:31

Doğu’nun zor sınavı: Doğu Almanya'da üç eyalette parlamento seçimi gerçekleşecek

1 Eylül ve 27 Ekim'de Doğu Almanya'daki üç eyalette yapılacak parlamento seçimleri, ülke genelinde siyaseti etkileyecek gibi görünüyor.

Fotoğraf: Evrensel

Paylaş

Yücel ÖZDEMİR

Doğu Almanya'daki Saksonya ve Brandenburg eyaletlerinde 1 Eylül'de, Thüringen'de ise 27 Ekim'de yapılacak parlamento seçimlerinin, ülke genelinde yeni tartışmalara yol açması bekleniyor. Her üç eyaletteki seçimleri bu denli önemli kılan ise aşırı sağcı, ırkçı Almanya için Alternatif (AfD) partisinin sandıktan birinci parti olarak çıkma olasılığının yüksek olması.

Saksonya'da CDU-SPD, Brandenburg'da SPD-Sol Parti ve Thüringen'de Sol Parti-SPD-Yeşiller koalisyon hükümetlerinin işbaşında olduğu göz önünde bulundurulduğunda, AfD'nin başarısı aynı zamanda bütün partilerin ağır yenilgisi anlamına gelecek.

AfD’nin Doğu Almanya'daki eyaletlerdeki yükselişi aynı zamanda gelecekte ülke çapında yapılacak seçimlerin sonuçlarını da etkileme durumunu da ortaya çıkarıyor. Zira aşırı sağcı partinin eyalet seçimlerinden birinci parti olarak çıkması durumunda genel olarak ülke çapında oylarını artıracağı şeklinde değerlendiriliyor.

AfD’Lİ BAŞBAKAN MI?

AfD'nin birinci parti olarak çıkması durumunda hükümetin bu partinin öncülüğünde kurulması ihtimali bulunuyor. Bu durumda özellikle Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) partisinin uzun vadede nasıl bir tutum alacağı belirsiz.

CDU Üyesi Saksonya Başbakanı Michael Kretschmer'in gerektiğinde AfD ile de koalisyon kurabileceğini söylemesi üzerine parti içerisinde yoğun bir tartışma başlamıştı. Ardından, Kretschmer bu önerisini geri çekmişti. Ancak uzun vadeli bakıldığında bunun tamamen ortadan kalkmış bir plan olduğu söylenemez. Bu seçimlerde dillendirilen planın daha sonraki seçimlerde bir “zorunluluk” olarak sunulması söz konusu olabilir.

AfD NEDEN YÜKSELİŞ İÇİNDE?

Her üç eyalette de yapılan kamuoyu yoklamasında AfD’nin önceki eyalet seçimlerine göre oylarını önemli oranda artırdığı görülüyor. Federal ve Avrupa Parlamentosu seçimlerinde Saksonya'da birinci parti olan AfD'nin bu sefer de birinci çıkabileceği tahmin ediliyor. Çıkmaması durumunda ise yüzde 25'in üzerine oyla önemli bir güç haline geleceği anlaşılıyor. 2014'teki eyalet seçimlerinde, AfD kurulmasının üzerinden bir yıl geçmesine rağmen yüzde 9,7 oy almıştı. AfD'nin yüzde 5 barajını aşarak parlamentoya ilk girdiği eyalet olma özelliği taşıyan Saksonya şimdi bu partiye ilk eyalet başbakanlığı getirmeye en yakın eyalet olma özelliği taşıyor. Yine son anketlere göre AfD Brandenburg'da yüzde 21 ile SPD'nin önünde görünüyor. Thüringen'de ise Sol Parti ile kafa kafaya ( yüzde 24) yarışıyor.

AfD'nin her üç eyalette de oy arttırmasının nedenlerinden biri de yıllardır göz yumulan ırkçı örgütlenmenin varlığı. Brandenburg ve Saksonya'da ırkçı partiler NPD ve DVU, 2000'li yılların başında yüksek oy alarak parlamentoya girmeyi başarmışlardı. Irkçı-neonazi partilerin oylarını alan AfD, bununla da kalmayarak özellikle CDU'nun tabanında etki yaratmış durumda. İki Almanya'nın birleşmesinden bu yana CDU'nun “kalesi” olan Saksonya, uzun yıllar boyunca bu parti tarafından tek başına yönetildi. Beş yıl önce yapılan seçimlerde Saksonya'da yüzde 40 oy alan CDU'nun oyu son anketlere göre yüzde 25'e kadar düşmüş görünüyor. Bu da eyalette AfD'nin asıl olarak bu partinden oy aldığını gösteriyor.

Eyalette göçmen karşıtlığı, polis şiddeti, ayrımcılık gibi konularda AfD'den çok da farklı bir politika izlemeyen CDU, sağa kaydıkça seçmenlerini AfD'ye kaptırmaya başladı. AfD ile mücadele yerine bu partiyi meşru gösterip birlikte çalışmanın zemini arandı. Bu nedenle AfD'nin en çok CDU'dan oy alması şaşırtıcı değil.

AfD'nin eyalet çapında güç toplamasına göz yuman CDU şimdi, “demokrasinin kurtarılması” için “tek seçenek” olarak gösteriliyor. Seçimlerde ortaya çıkacak tabloya bağlı olarak bütün partilerin içeriden ya da dışarıdan bu partiye destek vermesi çağrıları yapılıyor. Zira, nasıl bir hükümetin çıkacağı belirsiz. Irkçı partinin eyalet başbakanlığı koltuğuna oturmaması için her kesimden Kretschmer'e destek çağrıları yapılıyor. Bu nedenle gerektiğinde azınlık hükümetinin kurulmasının söz konusu olabileceği ifade ediliyor.

SONUÇLAR ÜLKE GENELİNİ NASIL ETKİLEYECEK?

Genel olarak bakıldığında Doğu Almanya'daki seçimlerin sonuçlarının en çok CDU'da yeni bir tartışmaya yol açması bekleniyor. Geçen yıl Hessen ve Bavyera seçimlerinden ağır yenilgiyle çıkan CDU'da Angela Merkel genel başkanlığı bırakmıştı. Yerine gelen yeni genel başkan Annegret Kramp-Karrenbauer'in ilk seçimlerde ağır bir yenilgi alması durumunda tahtı erkenden sarsılabilir.

Ağır yenilgi durumunda Merkel'in bu kez başbakanlığı da zamanından önce bırakmasına yol açabileceği senaryolar arasında yer alıyor.

Avrupa Parlamentosu seçimlerinden ağır bir yenilgiyle çıkan SPD'de Andrea Nahles'in istifasıyla başlayan tartışma, parti içindeki krizi daha da büyütecek gibi geliyor. Özellikle Saksonya ve Thüringen'de artık küçük bir parti haline gelen SPD'de federal düzeyde koalisyondan çekilerek güç toplama çağrıları yükseliyor. Ancak parti yönetimi buna yanaşmıyor. Brandenburg'da yeniden birinci parti olunması durumunda bununla avunulacak ve kriz geçiştirmeye çalışılacak.

2018'deki yerel seçimlerde ve Avrupa Parlamentosu seçimlerinde büyük bir çıkış yapan Yeşiller Partisi'nin yükselişi ise devam ediyor. Her üç eyalette de Yeşiller'in oyunu ikiye katlayarak yüzde 10'un üzerine çıkarması bekleniyor. Bu açıdan en rahat parti Yeşiller.

Seçimler Sol Parti için de önemli. Özellikle de Thüringen’de. Almanya tarihinde ilk kez Sol Parti'nin başbakan çıkardığı Thüringen'de Sol Parti ile AfD'nin oyları başa baş. Ancak Saksonya ve Brandenburg'deki sonuçların Thüringen'de de etkili olabileceği ifade ediliyor. Beş yıl boyunda diğer eyaletlerden farklı bir politikanın hayata geçirilmediği eyalette Sol Parti'nin beklentilere yanıt vermediği ortada. Eyalette Sol Parti'nin beş yıl öncesine göre oy kaybetmesi bekleniyor. Bu nedenle Başbakan Bodo Ramelow, bir azınlık hükümeti kurmaktan yana olduğunu ifade etti. Beklentilerin gerisinde kalan Sol Parti'nin de Doğu Almanya'daki eyaletlerde oy kaybetmesi şaşırtıcı değil.

 

ÖNCEKİ HABER

Devrimci 78’li Veli Karlı mezarı başında anıldı

SONRAKİ HABER

"Hayatın sadece derslerden ibaret olmadığını göstermeye çalışıyoruz"

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...