12 Ağustos 2019 07:04

İsveç’te maden tekelleri protesto ediliyor

İsveç’te maden tekellerinin yeni ocak açma girişimlerine tepkiler yaygınlaşıyor. Skåne bölgesindeki Lyby yerleşiminde halk, maden tekelinin sondaj çalışmalarını protesto etti.

Fotoğraf: Evrensel

Paylaş

Murat KUSEYRİ
Stockholm

İsveç’te maden tekellerinin yeni ocak açma girişimlerine tepkiler yaygınlaşıyor. Son olarak ülkenin güneyinde yer alan Skåne bölgesindeki Lyby yerleşim biriminde halk, bir maden tekelinin sondaj yapmasını protesto etmek için eylem yaptı.

2013 yılında sağ partilerin oluşturduğu koalisyon hükümeti, maden aramalarını kolaylaştıran bir yasayı parlamentodan geçirdi.

İsveç’i Avrupa’da maden sanayinde "lider ülke konumuna getirmek amacıyla" yürürlüğe konulan yasayla ülkedeki maden ocaklarının 2030 yılına kadar iki katına çıkarılması hedefleniyor.

Maden tekellerinin ocak açma girişimleri yöre halkları ve çevre örgütlerinin direnişleriyle karşılaşıyor. Merkezi Londra’da bulunan Scandivanadium Ltd. adlı şirket, Lyby yerleşim biriminde pil yapımında kullanılan vanadyum aramak için sondaj çalışmaları başlattı.

HALK SU VE TOPRAKLARIN ZEHİRLENMESİNDEN KAYGILI

Yöre halkı şirketin sondaj çalışmalarına başlamasının üzerine eylem düzenledi. İsveç Devlet Radyosu’na açıklamalar yapan "Vetonu" adlı örgütün Başkanı Anita Ulman, yapılan sondaj çalışmalarının anlamsız olduğunu belirterek durdurulmasını istedi.

Yöre halkı da maden ocaklarından çevreye yayılacak atıkların içme suyuna karışmasından ve tarlaları zehirlemesinden kaygı duyduklarını dile getirdi.

İsveç’in orta kesimlerinde yer alan Oviken’de dünyanın en zengin vanadyum yatakları bulunuyor. Kanada şirketi EU Energy Corporation, kentte maden ocakları açmak için çalışmalarını sürdürüyor. Şirket yöneticileri ise ocaklardan çevreye sızıntı olmayacağı ve çevreyi kirletmeyeceği garantisini ileri sürüyor.

Yöre halkının yanı sıra Arazi Biyologları da tekellerin bölgede maden ocakları açmasına karşı çıkıyor. Arazi Biyologları Başkanı Lovisa Roos, maden ocakları açılmasının doğa ve hayvanların yaşamlarında yıkıcı sonuçlara yol açacağı uyarısında bulunuyor.

TÜM MADEN OCAKLARI ZEHİRLİ ATIKLAR SIZDIRIYOR

Maden tekellerinin verdikleri garantilerin ciddiye alınmaması gerektiğini söyleyen Roos, vanadyumun çıkarılması sırasında topraklarda bulunan uranın çevreye yayılacağını belirtiyor ve maden tekellerine verilen ocak açma izinlerinin iptal edilmesini istiyor.

İsveç Jeoloji Araştırmaları’na (SGU) göre tüm maden ocakları çevreye kimyasal maddeler ve tehlikeli atıklar sızdırıyor. Geçtiğimiz yıllarda Hornträsket ve Gällivare’deki maden ocaklarından çevreye yayılan sızıntılar gölün ve toprakların zehirlenmesine yol açmıştı.

Oviken halkı maden ocağı açılmasını protesto etmek için bu yılın mayıs ayında gösteri yapmış, belediye yönetimi de maden ocağı açılmasına karşı olduğunu açıklamıştı.

KANADA ŞİRKETİ İNSAN HAKLARINI İHLALDEN MAHKUM OLDU

Öte yandan Narwhal adlı internet sitesinde yer alan bir haberde ilk kez bir Kanada firmasının başka bir ülkede insan haklarını ihlal etme suçundan Kanada Mahkemesi tarafından mahkum edildiği belirtildi.

Mahkeme, maden ocakları açılmasına karşı protesto gösterileri yapanlarla merkezi Vancouver’da bulunan Tahoe Resoursces arasındaki 6 yıl süren anlaşmazlığı sonuçlandırdı.

Tahoe Resoursces’in şirketinin güvenlik görevlileri, 2013 yılında, Guatemala’nın güneyinde maden ocağı açılmasını protesto eden kitleye ateş açmıştı. Saldırıda ölen olmadı ancak göstericilerden biri ağır 20’si yaralanmıştı.

Kanada’daki mahkemenin şirketi insan haklarını ihlalden mahkum etmesi protestocular tarafından sevinçle karşılandı. Davayı açan göstericilerden Luis Fernando Garcia ”Bu bizler ve toplumumuz için önemli bir zaferdir. Karar bizim toplumumuzda maden tekellerini protesto etme ve direnme hakkımız olduğunun kabul edildiğini gösteriyor” dedi.