“Zelenskiy seçilir seçilmez Ukrayna’dan Donbass’a saldırılar arttı”

Okay DEPREM
Donetsk

Ukrayna’da başkanlık seçimlerinin ikinci turundan sonra Ukrayna Ordusu’nun Donbass’a yönelik başlattığı ve aralıksız yaklaşık iki ay süren saldırı dalgası yerini 21 Haziran’da tarafların imzaladığı yeni ateşkes anlaşması ile nispeten daha sakin bir döneme bıraktı. Söz konusu tarihte yapılan Ukrayna erken genel seçimleri de son dönemeçteki denkleme bir başka bilinmeyen ekledi. Bir yanda iki haftadır ağır aksak süren ateşkes, diğer yandan Ukrayna’da Vladimir Zelenskiy’nin partisinin göreli zaferi, genel olarak Ukrayna’da özel olarak ise Donbass ve Donetsk Halk Cumhuriyeti (DNR) merkezli son gelişmeleri DNR Silahlı Kuvvetleri Basın ile İlişkiler Direktörü DanilBessonov ile ele aldık.  

Bessanov, “Zelenskiy başkanlık seçimlerinin ikinci turunda seçilir seçilmez ağır silahlı ateşi başlattılar. Adı geçen bu iki aylık dilimde DNR tarafında iki ölü, yirmiden fazla yaralı, Lugansk Halk Cumhuriyeti (LNR) tarafında da gene iki ölü ve bir o kadar da yaralı verildi” dedi.

İki üç hafta kadar önce AGİT’e ait bir İnsansız Hava Aracı’nın (İHA) daha Ukrayna Silahlı Kuvvetleri (VSU) tarafından açılan ateş sonucu kaybolduğu bildirildi. Nasıl karşılıyorsunuz bu hadiseyi?

Bunu AGİT’in düzenli olarak yayınladığı kendi raporlarında da açıkça görmek mümkün. Tabii iki, AGİT’in temel misyonlarından birisinin, VSU’nun eylemlerinin sonuçlarını örtmek, gizlemek olduğunu unutmadan…    

Bu noktada VSU’nun elindeki bir takım radyo-elektronik ekipmanlar, İHA’lar; bunların gücü ve DNR’in elindekilerle karşılaştırılması hakkında neler diyeceksiniz?

VSU’nun elinde bulunan görece gelişmiş teknikler pek çok şeyi tespit edebiliyor ancak gene de her şeyi değil. Onların her taburunda 12-15 arasında İHA var. Bizde de belli sayıda mevcut. Bu arada Ukrayna tarafının, Türkiye’den alınan (‘Bayraktar’ı kastediyor) İHA’ları doğrudan Donbass’taki savaşta kullanıp kullanmadıklarını da bilmiyoruz. Ne var ki bu bir tarafa, Batı başta olmak üzere tüm dünyanın onların arkasında olduğu ve onlara askeri başta olmak üzere her türlü yardımı temin ettiğini biliyoruz.

Peki düşen veya ‘kaybolan’ İHA’ların genellikle hangi tarafta veya hangi tarafa ait oldukları belli mi?

Ekseriyetle onların tarafında, yani Ukrayna’nın kontrolündeki bölgede. Bizim tarafımızda ise belki bir sene kadar önce DNR’e ait bir İHA düşürüldü diye hatırlıyor ve biliyorum.

Siz gerek DNR’in olsun gerekse de özellikle AGİT’e ait olsun bu düşen, düşürülen İHA’lar meselesini AGİT’e sormuyor musunuz, gündeme getirmiyor musunuz?

Bu açıkçası benim alanım değil. Biz temel olarak izliyoruz. Keza bu hususta belirli devlet organları var sorumlu olan ve bu soruya daha net ve etraflıca cevap verebilecek olan…

21 Mayıs ile 21 Temmuz arasında gerçekleşen Ukrayna saldırılarını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Söz konusu dönemde, aşağı yukarı 2017’nin başından beri yani son iki buçuk yıldır Ukrayna birlikleri Donbass’a, DNR’a yönelik saldırılarını hiç olmadığı kadar arttırdılar. Çünkü ordunun, özellikle de sahadaki güçlerin Vladimir Zelenskiy’i yeni savaş suçlusu şeklinde göstermek, ona da tıpkı Poroşenko gibi “eli kanlı bir devlet başkanı” süsü vermek gibi taktiksel bir amaçları vardı. Bu yüzden de Zelenskiy başkanlık seçimlerinin ikinci turunda seçilir seçilmez, bahsettiğiniz ağır silahlı ateşi başlattılar. Adı geçen bu iki aylık dilimde DNR tarafında iki ölü, yirmiden fazla yaralı; Lugansk Halk Cumhuriyeti (LNR) tarafında da gene iki ölü ve bir o kadar da yaralı verildi.

Yakın zamanda Ukrayna Başsavcılığına bağlı ufak bir birim çok önemli bir rapor yayınladı. Olayın ayrıntılarından söz edebilir misiniz biraz?

Tabii ki. Başsavcılıkla bağlantılı ‘bağımsız’ bir hukuk uzmanı, ilk kez olarak “Donbass’ta Ukrayna Ordusu’nun varlığının ülkenin anayasasının ilgili maddelerini ihlal anlamına geldiğine” dair detaylı bir rapor yayınladı. Bu belge doğrudan başsavcılığın resmi raporu anlamına gelmiyordu ve nitekim başsavcılık, adı geçen dokümandaki genel iddiayı teyit eder bir açıklama yapmadı. Öte yandan, ona itiraz eden bir bildiri / rapor, vs. de yayımlamadı bu arada.

Rapor henüz resmi nitelik taşımasa da, emsal teşkil etme potansiyeline sahip ve her şeyden öte, anlaşıldığı kadarıyla böyle bir hukuki şerh savaşın başından beri ilk kez oluyor. Nedir yankıları Ukrayna içinde ve olası sonuçları ne olur size göre?

Açıkçası maalesef ki Ukrayna’da çok az yankı yaratabildi. Mevcut sansür, baskı şartlarından ve medyanın tekelci özelliğinden kaynaklı olarak. Fakat, sizin de vurguladığınız gibi ileride, zamanı geldiğinde emsal teşkil etmesi ve benzer raporların yaygınlaşması olası ve dahası bunun ve benzerlerinin er ya da geç resmi hukuki makamlarca onaylanması ve istinaden de gerekli yaptırım kararlarının alınması ve nihayetinde de VSU’nun tüm birliklerini Donbass’tan geri çekmesi az bir ihtimal değil.

‘KISA VADEDE RADİKAL BİR DEĞİŞİKLİK BEKLEMİYORUZ’

DNR’dan, genel olarak Donbass’tan bakıldığında, Ukrayna’daki genel sosyal ve ekonomik durumu nasıl görüyorsunuz? Nedir ülkenin içinde bulunduğu aktüel koşullar?

Ukrayna’da genosit (soykırım) genel olarak devam ediyor. Polis teşkilatı başta olmak üzere tüm güvenlik ve hukuk organlarının altını boşalttılar ve de tamamen bilgisiz, tecrübesiz kadrolarla doldurdular şu son beş yılda. Bir diğer yandan ise ülke çapında suç oranları bu süreçte tam on katına çıkmış bulunuyor. Köy, kasabalara; kısacası kırsal bölgelere ambulans hizmetlerinin, acil sağlık yardımının verilmesi durduruldu. En şok edici olan ise organ ticareti, yapılan düzenlemelerle bir bakıma legal hale getirildi.

Organ ticareti nasıl yasal hale getirildi?

Ukrayna’nın ilgili hukuki mevzuatında “Ukrayna’nın ilgili sağlık ünitelerinde şu veya bu organlara ihtiyaç yoksa, diğer bir ifadeyle ihtiyaç fazlası ise, belirli ülkelere, yurt dışına nakledilebilir, vs.” biçiminde bir madde varmış. Ve şimdinin bu “organ kaçakçılığı” güya bu maddeye dayandırılarak gerçekleştiriliyor.

Son olarak; Donbass meselesi odağında Ukrayna’daki genel süreç nereye doğru gidiyor sizin bakış açınıza göre?  

Bana kalırsa kısa vadede kayda değer, radikal bir değişiklik meydana gelmeyecek. Savaş şu ya da bu şekilde sürecek. Ukrayna ise her açıdan erimeye, zayıflamaya ve tükenmeye devam edecek…