Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması resmen sona erdi

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) güvenlik açısından en önemli anlaşmalarından biri olan ve 1987’de SSCB ile imzalanan Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’ndan (INF) çekildi. Rus Dışişleri de anlaşmanın resmen sona erdiği açıklamasında bulundu. Anlaşma, menzili 500 ile 5 bin 500 kilometre arasında olan ve karadan havaya atılabilen orta menzilli tüm nükleer ve konvansiyonel balistik füzelerin yasaklanmasını öngörüyordu. ABD ve Rusya, dünya üzerindeki nükleer silahların yüzde 90’ına sahip.

Rusya Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, 8 Aralık 1987'de imzalanan INF'nin, ABD'nin inisiyatifiyle bugün resmen sona erdiği bildirildi.

ABD Dışişleri Bakanlığı da ABD'nin Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması'ndan (INF) bugün resmen çekildiğini açıkladı.

Bakanlık yapılan yazılı açıklamada, ABD'nin 8 Aralık 1987'de imzalanan INF için Rusya'nın sürekli anlaşmayı ithal ettiği gerekçesiyle 6 ay önce çekileceğini duyurduğu hatırlatıldı.

ABD'nin anlaşmanın 15. maddesi uyarınca çekilmesinin, “Rusya'nın uygun olmayan SSC-8 veya 9M729 adlı yerden fırlatma orta menzilli füze sistemini yok ederek anlaşmaya tam şekilde riayet etmekte başarısız olmasından” kaynaklandığı iddia edilen açıklamada, anlaşmanın sona ermesinden Rusya'nın sorumlu olduğu ileri sürüldü.

Açıklamada, şu ifadeler yer aldı:

“2000'li yılların ortasından bu yana, Rusya uyumsuz füzesini geliştirdi, üretti, test etti ve birden çok müfrezesini sahaya konuşlandırdı. ABD, endişelerini Rusya'ya ilk olarak 2013'te aktardı. Rusya, akabinde, sistematik olarak ABD'nin kendisini anlaşmaya itaate yönelik çabalarını 6 yıl boyunca reddetti. ABD, NATO üyelerinin tam desteğiyle, Rusya'nın anlaşmayı esastan ihlal ettiğine karar verdi ve anlaşmanın yükümlülüklerini askıya aldı. Son altı ayda ABD, Rusya'ya riayetsizliğini düzeltmek için son bir fırsat tanıdı. Rusya, önceki yıllarda olduğu gibi, anlaşma yükümlülüklerine uymak yerine füzelerini elinde tutmayı tercih etti.”

RUSYA İLE İLK GERİLİM

Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, ABD’nin, Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Antlaşması (INF) kapsamında yasaklanan nükleer füzelerini Avrupa’ya yerleştirmesinin, Rusya’yı harekete geçirebileceğini ifade etti. Ryabkov, başkent Moskova’da gazetecilere INF ile ilgili açıklamalarda bulundu. ABD’nin, INF kapsamında yasaklanan nükleer füzelerini Avrupa’da konuşlandırmasının tartışmaya açık bir senaryo olduğunu belirten Ryabkov, “Rusya’yı harekete geçmeye zorlayabilir” dedi. Ryabkov, ABD ve NATO’nun uluslararası güvenliğe yaklaşımını “sorumsuz” olarak nitelendirdi.

BM: NÜKLEER SAVAŞ FRENİ KAYBOLUR

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler (INF) Anlaşması’nın sonlanması halinde dünyanın “nükleer savaş freni”ni kaybedeceğini söyledi. Guterres, New York’daki BM Genel Merkezinde düzenlediği basın toplantısında, nükleer silah geliştiren ülkeler arasındaki gerilimin yükselmesinden oldukça endişeli olduğunu vurgulayarak, “Taraflar her ne pahasına olursa olsun gelişmelerin dengesini bozacak her türlü eylemden kaçınmalı ve yeni bir uluslararası nükleer silah kontrolü anlaşması üzerine uzlaşmalı” şeklinde konuştu.

‘AVRUPA’NIN GÜVENLİĞİ KAYBOLDU’

Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, INF Anlaşması’nın sona ermesiyle birlikte Avrupa’nın bir parçasının güvenliğinin kaybolduğunu bildirdi. Maas, yaptığı yazılı açıklamada, yeni bir nükleer silahlanma yarışını engellemek için silahsızlanma ve silah kontrolü kurallarına karar vermenin başarılması gerektiğine inandığını belirterek, “Şimdi karşılaştığımız zorluklar anlaşmanın sona ermesiyle arttı. Artık bu zorluklar Avrupa ile de sınırlı değil” ifadesini kullandı.

Alman Dışişleri Bakanı ayrıca açıklamasında, Çin gibi nükleer bir gücün de artık silahlanmanın kontrolü alanında daha fazla yükümlülük altına girmesi gerektiğini söyledi.

NE OLMUŞTU?

ABD Başkanı Donald Trump, 2 Şubat 2019’da INF anlaşmasını askıya aldığını ve 6 ay içerisinde tamamen çıkılacağını açıklamıştı. Bunun üzerine Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de anlaşmadaki yükümlülüklerini askıya almıştı. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ise, Rusya’ya INF’ye yönelik yükümlülüklerini yerine getirmesi için 2 Ağustos’a kadar zaman tanındığını söylemiş ve “Rusya’nın anlaşmaya yönelik yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde NATO’nun atacağı adımları görüşecekleri” tehdidi savurmuştu.

INF ANLAŞMASI NEDİR?

1987’de ABD Başkanı Ronald Reagan ve Sovyetler Birliği Lideri Mihail Gorbaçov arasında imzalanan anlaşma, menzili 500 ile 5 bin 500 kilometre arasında olan karadan havaya atılabilen orta menzilli füzelerin yasaklanmasını öngörüyor. Anlaşma, denizden ateşlenen füzeleri kapsamıyor. Nükleer savaş tehdidini ortadan kaldırmayı hedefleyen anlaşma kapsamında 4 yılda yaklaşık 2 bin 700 füze imha edildi. INF Anlaşması, nükleer silahlı füzeleri 30 yılı aşkın süredir Avrupa topraklarından uzak tutuyor. (DIŞ HABERLER)