Yoksulun kızına okul da yok

Türkiye’de kırsalda yaşayan kadınların yüzde 65’i liseyi bitiremezken bu oran erkeklerde yüzde 36 dolaylarında. Yoksul ailelerdeki erkek çocukların yüzde 64’ünün eğitim aldığı belirtilirken, yoksul kız çocuklarının ise sadece yüzde 30’u eğitimini tamamlayabiliyor.

RAPORUN SONUÇLARI ÇARPICI

Konuyla ilgili görüşlerini aldığımız Gündem Çocuk Derneği  Çocuk Hakları Merkezi Koordinatörü Ezgi Koman, raporun sonuçlarının çok çarpıcı olduğunu belirterek, “Türkiye’ye ilişkin rakamlar kız ve erkek çocukların arasındaki eşitsizliği, özel olarak da eğitimde toplumsal cinsiyet eşitsizliğini açık bir şekilde ortaya koyuyor. Tabii bu eşitsizliğin bu kadar büyük farkla, bu kadar can yakıcı bir şekilde devam etmesi endişe verici” dedi.

Raporun eğitimde toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin ortadan kaldırılmasına ilişkin politikaların yeterli olmadığını, hatta yanlışlığını gösterdiğini vurgulayan Koman “Türkiye’de bu konuda bugüne kadar uygulanan politikalar (Haydi kızlar okula kampanyaları vb.) sadece kız çocuklarında okumaz-yazmazlığın ortadan kaldırılmasını ve okullaşma oranlarının artırılmasını hedefledi. Bunu hedeflerken bu eşitsizliği yaratan, temelini oluşturan sosyo-ekonomik  ve politik nedenler dikkate alınmadı. Ve dolayısıyla uygulamalar etkisiz kaldı” diye konuştu. (İstanbul/EVRENSEL)

GENELLİKLE ERKEK ÇOCUKLAR TERCİH EDİLİYOR

Koman raporda yer alan Türkiye’ye ilişkin veriler hakkında söylenecekleri şöyle sıraladı: *Yoksul aileler çocukları arasında tercih yapmak zorunda kaldıklarında genellikle erkek çocuklarını tercih ediyorlar. Bunda dini sebepler de etkili olabiliyor. *Geleneksel aile yapılarındaki yetişkin erkeklerin ve erkek çocukların gereksinimlerine kadınlara ve kızlara göre öncelik tanınması çok sık yaşanan bir durum. Pek çok aile kız çocukların eğitiminin çok da önemli olmadığını düşünüyor.  Kız çocukları okula gitmek yerine erken yaşta evlendirilmekte ve bazıları da ev işlerine yardım etsin diye evde tutulmaktadır. Net rakamlar olmasa da erken yaşta evlendirilme oranları çok çarpıcı… Her üç evlilikten biri 18 yaş altı evlilik… *Kırsal ve kentsel alanlar arasında eğitimin kalitesinde eşitsizlikler de yine kız çocuklarının yaşadığı eşitsizlikleri artırıyor. Bulunduğu yerde devam edeceği okul bulunmayan kız çocukları taşımalı olarak uzak yerdeki okullara ulaşmak için uzun mesafeler katetmek zorunda kalıyor. Aileler de özellikle kız çocuklarını korumak amacıyla okullara göndermiyor.

KAYDA GEÇMEYEN KADINLAR VAR Halime Güler- Uçan Süpürge: Sadece Unesco değil, uluslararası bütün araştırmalarda Türkiye ile ilgili benim her zaman tereddütlerim oldu. Her gittiğimiz ilde, her yaptığımız toplantıda, yaptığımız her sohbette şaşırmamıza yol açan örnekler ile karşılaşıyor. Türkiye’de kırsal kesimler kadınların yurttaş olmak için kayda geçmediğinin örnekleri var. Bu göz önünde bulundurulduğunda ben UNESCO’nun açıkladığı oranının daha yüksek olduğunu düşünüyorum. Kayda geçmemiş birinin böyle bir istatistikli bilgide nasıl okumaz-yazmaz olduğunu kanıtlayabiliriz ki. 1995 yılında Pekin’de yapılan Dünya Kadın Konferansında Türkiye okumaz-yazmaz oranını sıfıra indireceğinin söylemişti. Yıl 2012. Hâlâ bu söz yerine getirilmedi ve dediğim gibi kırsalda belgeleri bile bulunmayan kadınlarımız var.

ANADİLİ TÜRKÇE OLMAYAN KIZ ÇOCUKLARI DEZAVANTAJLI

BM Kadınlara Yönelik Ayrımcılığın Önlenmesi Komitesi ( CEDAW)’nin 2010 yılında Türkiye’ye ilişkin verdiği tavsiyelerde de vurguladığı gibi kırsalda yaşayan özellikle Kürt kadın ve kız çocukları başta olmak üzere çeşitli etnik gruplara mensup kadın ve kız çocuklarının veya anadili Türkçe olmayanları,  özellikle kırsal kesimdeki eğitimde dezavantajlarla karşı karşıya kalıyor. Özellikle Kürtçe’nin yoğun konuşulduğu bölgelerde erkek çocukları okula başlamadan önce Türkçe öğrenebilirken kız çocuklarının bu tür olanakları olmuyor. Türkçe devam eden eğitimde de kız çocukları doğal olarak başarısız oluyor ve okulu yarıda bırakıyor Kadınların ve kız çocuklarının eğitimin her seviyesine erişimlerini sağlamak ve özellikle kırsal alanlarda yaşayan kız çocuklarının okula devam etmesini garanti altına almak amacıyla etkili, bütüncül, hakları temel alan  politikaların uygulanması şart. Devlet bu acil olarak, konunun tüm bileşenleriyle birlikte hak temelli  özel geçici önlemler almalıdır.