JES’lerden kaynaklı kiraz ve üzümde verim düştü
Aydın’da birinci sınıf tarım arazisi üzerine kurulan jeotermal enerji santralleri, doğa ve hava kirliliğinin yanı sıra tarımsal verimi düşürdü.
Fotoğraf: Özer Akdemir/Evrensel
Sevda AYDIN
Aydın’da tarım arazisi üzerine kurulan JES’ler, kiraz ve üzüm verimini düşürdü. Çiftçi Nihat Fırat, “JES’ler yeraltındaki suların ekolojik dengesini altüst etti. Özellikle incir ve zeytin kökleri derin olan ağaçlar olduğu için ilk zararlar bu iki üründe görülmeye başladı” dedi.
Aydın’da birinci sınıf tarım arazisi üzerine kurulan Jeotermal Enerji Santralleri (JES), doğa ve hava kirliliği yanı sıra tarımsal verimi düşürdü. Kentin önemli tarımsal ürünlülerinden olan zeytin, incir ve üzüm artık eski tadı ve hasadı vermiyor. Özelikle kiraz ve üzümde son yıllarda önemli ölçüde verim düşerken, çiftçiler umduklarını bulamadı.
‘AĞAÇLAR KURUMAYA BAŞLADI’
Kirazlı Köyü’nde çiftçilik yapan Nihat Fırat, artan JES’lerden sonra üretimde büyük düşüş olduğunu söyledi. Kiraz ve üzümüyle tanına ilçede her iki ürünün de artık yetişmediğini dile getiren Fırat, yeni kurulmak istenen JES’lerle bölgenin tamamen yok olacağını ifade etti. 33 yıldır zeytin, üzüm ve incir yetiştiren Fırat, verim düşüklüğü yanı sıra ürün kalitesinde de düşüş yaşandığını kaydetti. Fırat, “JES’in çalışma sisteminde kaynaklı iklim değişikliği yaşanıyor. JES’lerin yer altından çıkarmış olduğu sıcak suyu işledikten sonra tekrar aynı noktaya deşarj etmeleri gerekirken, bu akışkanı 100-200 metrede bırakıyorlar. Masraflı olduğunu düşündükleri için bunu yapıyorlar. Yeraltındaki sular ekolojik dengeyi altüst etti. Dolayısıyla özellikle incir ve zeytin kökleri derin olan ağaçlar olduğu için ilk zararlar bu iki üründe görülmeye başladı. Yüzeye çıkan sıcak su, köklerin çürümesine yol açtı ve ağaçlar topluca kurumaya başladı” diye belirtti.
‘TARIM YAPILAMAZ HALE GELECEK’
JES’lerin tarım alanlarına büyük zarar verdiği artık herkesin bildiği ve kabul ettiği vurgulayan Fırat, JES kuyularının zeytin ve incir alanlarının içinde olduğuna dikkati çekti. Fırat, “Zeytin yasasına göre yakın mesafede herhangi bir sanayinin bile olmaması gerekirken zeytin ağaçlarının dibinde JES’ler oluştu. Yeni JES’ler için arama alanları tespit edilmeye çalışılıyor. Biz köylüler bu JES’lerin artmasından büyük zarar görüyoruz. Kaldı ki sadece JES’lerin artması değil, karlarını daha yüksek koymak için mevzuata uygun da çalışmıyorlar ve bunu ödedikleri küçük cezalarla geçiştiriyorlar. Bu böyle devam ederse Aydın Ovası’nda önümüzdeki 5-10 yıl içinde tarım yapılamaz hale gelinecektir” diye konuştu.
‘YAYILAN HASTALIKLARA KARŞI İLAÇ KULLANIYORUZ’
JES’lerden kaynaklı nem oranının arttığını ve yayılan hastalıklara karşı daha fazla ilaç kullandıklarını belirten Fırat, bunun toplum sağlığına çok ciddi zarar verdiğini de dile getirdi. Doğa tahribatının toplum sağlığı üzerine yarattığı olumsuzluklara değinen Fırat, Tabipler Odası’nın yaptığı bir çalışmaya göre, son 5-10 yıl içerisinde solunum yetmezliği ve kanser hastalıklarında artış tespit edildiğini söyledi.
‘JES’E KARŞI MÜCADELEMİZİ VERECEĞİZ’
Aydın’da kanser vakalarının Türkiye ortalamasının üzerinde olduğunu düşünen Fırat, şunları söyledi:
“Hala JES kuyuları açmakta ısrarcı olmak, bu bölgeyi gözden çıkarmak anlamına geliyor. Biz çiftçiler olarak bu gidişata dur demek için elimizden gelen mücadeleyi göstereceğiz. Kızılcaköy’de köylülerin direnişini bölgedeki tüm üreticiler çok önemsiyor. Kızılcaköy gerçekten en güzel incirin yetiştiği köyümüz. Orada köylüler geleceklerine sahip çıkıyorlar. Gökçealan Köyü buraya üç kilometre uzaklıkta oraya da JES kurulmak isteniyor. Bu civarda bulunan bütün köylüler olarak JES’lere karşı mücadelemizi vereceğiz.” (Aydın/MA)
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
