17 Temmuz 2019 10:00

Finlandiya'da halk maden tekellerinin yağmasına "Yeter" dedi

50 bin imza toplanan Finlandiya'da halk, maden yasasında değişiklik yapılarak yer altı kaynaklarını yağmalayan maden tekellerine dur denmesini isteyince şirketler telaşlandı.

Fotoğraf: Susanna Myllylä / hyokyaalto.net

Paylaş

Murat KUSEYRİ
Stockholm

Finlandiya'da uluslararası maden tekellerinin yağmasına ve doğaya verdiği zararlara karşı çıkan halk, parlamentodan yeni bir maden yasası çıkarmasını talep etti. "Yurttaşlık İnisiyatifi" kapsamında konunun parlamentoda ele alınması için toplanan 50 bin imza yetkililere verildi.

NE TALEP EDİLİYOR?

“Yurttaşlık İnisiyatifi” öncelikle 2011 yılında kabul edilen maden yasasında halkı ve çevreyi gözeten kapsamlı değişiklik yapılmasını talep ediyor. Finlandiya’da bulunan yer altı zenginliklerinin ve madenlerin devlet ve toprakların sahiplerine ait olmasını istiyor. Maden tekellerinin çıkardıkları minerallerin miktarına göre vergi ödemesi, çevreye verdikleri zararların karşılanması için devlete daha fazla ödeme yapması ve maden ocakları açılmasının çevre kurumlarının onayına bağlanması da Yurttaşlık İnisiyatifi’nin talepleri arasında. Bir diğer talep de maden tekellerinin iflas etmeleri durumunda çevreye verdikleri tahribatın karşılanması için bir fon oluşturulması.

MADEN TEKELLERİ İÇİN CAZİP ÜLKE

Finlandiya, sahip olduğu maden yatakları açısından dünyanın beşinci cazip ülkesi. Elektrikli otomobillere talebin artmasına paralel olarak tekellerin pil yapımında kullanılan nikel, kobalt ile bakır, çinko ve fosfora talebi de arttı. 2007-2011 yılları arasında pek çok uluslararası maden tekeli, maden aramak için başvuruda bulundu.

Finlandiya’da iş gücünün pahalı olmasına karşın uluslararası maden tekellerinin ülkeyi tercih etmelerinin nedenleri tekellere çok geniş haklar tanıyan liberal maden yasası ve düşük vergiler. Gelişkin bir alt yapıya sahip olması ve siyasi istikrar da uluslararası maden tekellerinin işlerini kolaylaştırıyor.

TALEPLER TEKELLERİ TELAŞLANDIRDI

Yurttaş İnisiyatifi kapsamında maden yasasında radikal değişiklikler yapılması talebi neredeyse tamamına yakını uluslararası olan maden tekellerini telaşlandırdı. Tekellerin örgütü Maden Endüstrisi, maden çıkarmanın on yılları aldığını ve 2011 yılında kabul edilen Maden Yasası’nın etkilerinin tam olarak görülmediğini öne sürerek temel değişiklikler yapılmasına karşı olduğunu açıkladı.

Yürürlükteki yasaya göre maden tekelleri, maden arama izni ve kazı yapma hakkının verilmesi karşılığında belirli bir ücret ödüyor. Parlamentoya verilen önerinin yasalaşması durumunda tekeller çıkardıkları madenlerin miktarına göre vergi ödemek zorunda kalacak.

3,8 MİLYAR KÂR ETTİLER, SADECE 92 MİLYON VERGİ ÖDEDİLER

Maden Endüstrisi'nin etkinlik şefi Pekka Suomela, Hbl gazetesine yaptığı açıklamada, şirketlerden çıkardıkları minerallerin miktarına göre vergi alınması durumunda maden ocaklarının büyük bir çoğunluğunun kapanacağını öne sürerek “Yerli sanayiyi korumamız gerektiğini hatırlamalıyız. Başka ülkelerden örneğin İsveç’ten maden ithal etme durumunda kalmak istemiyoruz” dedi.

Finnwatch adlı kurumun yaptığı bir araştırma 2011 ila 2014 yıllarında 3,8 milyar avro kâr eden maden tekellerinin sadece 92 milyon kron vergi ödediklerini göstermişti.

Suomela, maden tekellerinin çevreye verdikleri tahribatın karşılanması önerisine ise sıcak baktıklarını belirterek “Devletin çevre kurumları, Hiture’deki maden ocağının kapatılmasının 4,5 milyon avroya mal olacağını hesaplıyordu ama pratikte 15 milyon avroya mal oldu” şeklinde konuştu.

ÖNCEKİ HABER

Van Büyükşehir Belediye Başkanı Bedia Özgökçe Ertan hakkında soruşturma

SONRAKİ HABER

Demirtaş'ın tutukluluğunun devamına karar verildi

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...