Sanayi üretimi beklenenin üzerinde daraldı: Yüzde 4

Nisan ayı sanayi üretimi verileri açıklandı. Büyümenin önemli göstergelerinden olan sanayi üretimi verilerine göre düşüş beklenenden fazla oldu. Yıllık bazda yüzde 2,5 düşmesi beklenen sanayi üretimi yüzde 4 geriledi. Sanayi üretiminin aylık bazda yüzde 0.1 artması beklenirken, sanayi üretimi yüzde 1 düştü. Enflasyon etkisiyle ücretlerde yaşanan erime iç talepte daralma yarattı, gıda satışları dahi yüzde 3 düştü. Bireysel kredi veya bireysel kredi kartı borcundan dolayı yasal takibe intikal etmiş kişi sayısı ise 601 bin kişiye ulaştı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), nisan ayına ilişkin sanayi üretim endeksi sonuçlarını açıkladı. Buna göre, takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi nisanda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 4 geriledi. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi nisanda bir önceki aya kıyasla yüzde 1 düşüş kaydetti.

Arındırılmamış sanayi üretim endeksi de nisanda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,39 düşüş gösterdi. Bu dönemde 113,3 olarak hesaplanan endeks, geçen yıl nisanda 114,9 seviyesinde bulunuyordu.

SANAYİDE DARALMA SÜRDÜ

Büyümenin öncü göstergesi sanayi üretiminde daralma devam ediyor. Sanayi üretimi, nisanda yıllık bazda yüzde 4 düşüş gösterdi. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2019 yılı nisan ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 9.3 ve imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 4.2 azalırken elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 0.7 arttı.

YASAL TAKİBE ALINAN BORÇLU SAYISINDA PATLAMA: 601 BİN KİŞİ

Türkiye Bankalar Birliği tarafından yapılan açıklamaya göre, bireysel kredi veya bireysel kredi kartı borcundan dolayı yasal takibe intikal etmiş kişi sayısı, geçen yılın ilk dört ayına göre yüzde 23 artarak 601 bin kişi oldu. Bireysel kredi kartı borcundan dolayı yasal takibe intikal etmiş kişi sayısı 2019 yılı ocak-nisan döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 12 oranında artarak 320 bin kişi oldu. Bireysel kredi borcundan dolayı yasal takibe intikal etmiş kişi sayısı ise aynı dönemde yüzde 38 oranında artarak 398 bin kişi oldu.

KART, GIDA VE GİYİM İÇİN KULLANILDI, REKOR KIRILDI

Bankalararası Kart Merkezi verilerine göre ise 3 Haziran Ramazan Bayramı arife gününde 22.5 milyon adet işlemle kartlı ödeme adedi rekoru kırıldı. Bankalararası Kart Merkezi’nin (BKM) Ramazan Bayramı kartlı ödeme verilerine ilişkin yaptığı açıklamaya göre Ramazan Bayramı öncesi 4 haftalık dönemi kapsayan 6 Mayıs-2 Haziran döneminde kartlarla toplam 76.9 milyar TL tutarında ödeme yapıldı. Geçen yılın aynı döneminde 65.3 milyar TL olan tutar, bu yıl yüzde 18 artış gösterdi.

Ramazan ayı boyunca kartlı ödemelerin 4’te 1’ini gıda harcamaları oluştururken, gıda alışverişlerinde ortalama kartlı ödeme tutarı 94 TL oldu. En fazla harcama yapılan market ve AVM sektörü, toplam kartlı ödemelerin yüzde 20’sini oluşturdu. Bu sektörleri yüzde 14 ile akaryakıt istasyonları, yüzde 13 ile giyim ve aksesuar sektörü izledi. Toplam kartlı ödemelerin yarısı bu 3 sektörde gerçekleşti. Yemek sektörü yüzde 9, çeşitli gıda sektörleri ise kartlı ödemelerin yüzde 8’ini oluşturdu.

TÜİK verilerini kişisel Twitter hesabından değerlendiren eski Borsa İstanbul Başkanı İbrahim M. Turhan, tahminlerine uygun olarak açıklanan rakamların 2019’un birinci çeyreğinde görülen kısmi toparlanmanın ‘kalıcı olmadığına’ işaret ettiğine dikkat çekti. Turhan, “Açıklanan sanayi üretimi verisi, ikinci çeyrekte büyüme üzerindeki risklerin aşağı yönlü olduğuna işaret ediyor” dedi.

Açıklanan sanayi üretimi verisi tahminlerimiz doğrultusunda yılın birinci çeyreğinde gördüğümüz kısmî toparlanmanın -yine beklediğimiz gibi- kalıcı olmadığına ve Q2’de büyüme üzerindeki risklerin aşağı yönlü olduğuna işaret ediyor.https://t.co/12f5D3AJRh

— Ibrahim M. Turhan (@ibrahimmturhan2) 18 Haziran 2019

"EKONOMİDE İYİYE İŞARET YOK, KISKAÇ BÜYÜYOR"

İktisatçı Mustafa Sönmez de, üretimdeki daralmayı “Sanayi eriyor” sözleriyle yorumladı.

Sanayi eriyor.
Nisan’da üretim geçen yılın nisan ayına göre yüzde 4 geriledi. Sanayi , bu yılın mart ayına göre de yüzde 1 azaldı. pic.twitter.com/lWq8hbI9LI

— Mustafa Sönmez (@mustfsnmz) 18 Haziran 2019

TÜİK ve Türkiye Bankalar Birliği tarafından açıklanan ekonomik verileri Evrensel'e yorumlayan Sönmez, "Alt sınıfların yaşadığı enflasyon, işsizlik ve borçluluk kıskacı gün be gün artıyor. Bunun iyileşmesi yönünde bir işaret yok.” dedi. Sanayide yaşanan üretim daralmasını, “İç talepte azalma var. Özellikle dayanıklı tüketim maddeleri olan otomotiv ve beyaz eşya, mobilyada... Hükümet vergi kolaylığı sağlamasına rağmen bu sektörler giderek zorlanıyor. Otomotiv Distribütörleri Derneğinin açıkladığı verilere göre satışlar 3 ayda yüzde 50 azalmış durumda. Yani iç talep düşüyor. Bunun hem güvensizlik hem talebi erteleme ile ilgisi var hem de genel olarak reel gelir azalmasıyla ilgisi var. Enflasyon oranında ücretler artmadığı için reel gelir azalması var. Bu talebin azalması şeklinde tecelli ediyor" dedi.

MAYIS AYI DA NEGATİF

Avrupa pazarından gelen talep daralmasının da Türkiye ihracatının gerilemesinde etken olduğunu kaydeden Sönmez şöyle konuştu: “Bu iç ve dış talepteki düşüşler sanayi üretiminde önemli bir gerilemeye yol açtı. İnşaata girdi sağlayan demir-çelik, cam, çimento ve boya gibi sektörler de inşaatın da bir türlü kendini toparlayamamasından dolayı iniş halinde. Dolayısıyla bu sektörler ve otomotiv başta olmak üzere dayanıklı mallardaki iç talep daralması gün be gün sanayi üretiminde gerilemeyi getiriyor. Bunun önümüzdeki aylarda da devam edeceğini söylememiz mümkün. Mayıs ayına ilişkin İstanbul Sanayi Odasının PMI anketi yine mayıs ayının da negatif gittiğini gösteriyor. Dolayısıyla tek adam rejiminin ortaya çıkarmış olduğu güvensizlik ve ekonomiyi yönetememe hadisesidir. Devam edecektir.”

YÜKSEK ENFLASYON SOFRAYI KÜÇÜLTTÜ

Sönmez, gıda talebindeki gerilemeye ilişkin ise şöyle konuştu: “Talep daralması dayanıklı mallardan başlıyor. Sonrasında gıda ürünlerinde ucuz olanı almak, bazı gıda ürünlerini almamak şeklinde gerçekleşiyor. Gıda fiyatlarının genel enflasyonun en az 10 puan üstünde seyrettiğini hatırlayalım. Dolayısıyla bu yüksek enflasyon karşısında gıda alışverişinin de azalmış olması çok anlaşılır bir şey.”

"BORÇ ÖDEYEMEMEK DOĞAL SONUÇ"

“Yasal takibe alınmış yurttaş sayısındaki artışa hiç şaşırmamak lazım.” diyen Sönmez, “Bir yandan işsizlik artıyor. İşsizlik artarken insanlar işsizlerini kaybediyor. Son 1 yılda 1 milyonun üstünde işsizlik artışı var. Bir kısmı işgücü pazarına çıkan insanlar iş bulamıyor, işi olanların da bir kısmı işinden oluyor. Toplumda çok yaygınlaştırılmış hane halkı borçluluğu da var. Borçsuz aile neredeyse yok. Bir yandan enflasyon, bir yandan işsizlik… Bunun sonucu olarak düşen gelirlerle borç yükümlülükleri karşılanamıyor. Bu da bu sürecin doğal sonuçlarından biri. Bu üçlü kıskaç, alt sınıfların yaşadığı enflasyon, işsizlik ve borçluluk kıskacı gün be gün artıyor. Bunun iyileşmesi yönünde bir işaret yok. Cumhurbaşkanlığı rejiminin çok önemli bir vebali var” dedi.

Altınbaş Üniversitesi Rektör Yardımcısı Ekonomist Prof. Dr. Emre Alkin de Ocak-Mart döneminde gelen verilerin yarattığı iyimserliğin gerçekçi olmadığının nisan ayı rakamlarıyla ortaya çıktığına dikkat çekerek, Twitter hesabından yaptığı yorumda “Sanayi üretim rakamları Ocak’ta başladığı düşünülen “dipten dönüş”ün bir trende dönüşmediğini bize gösterdi” ifadesini kullandı.

Sanayi Üretim Rakamları Ocak’ta başladığı düşünülen “dipten dönüş”ün bir trende dönüşmediğini bize gösterdi .. #ekonomi #sanayi #buyume

— emre alkin (@emrealkin1969) 18 Haziran 2019

SEKTÖRLERE GÖRE ÜRETİM RAKAMLARI

Ana sanayi grupları incelendiğinde, nisanda aylık bazda en fazla artış yüzde 1,9 ile elektrik, gaz, buhar sektöründe görülürken, en fazla düşüş 7,8 ile madencilik ve taşocakçılığı sektöründe gerçekleşti.

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, nisanda bir önceki aya göre imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 0,9 azaldı. Endeks, dayanıksız tüketim malında yüzde 0,3, enerjide yüzde 1,4 yükselirken, ara malında yüzde 1,5, dayanıklı tüketim malında yüzde 3,7 ve sermaye malında yüzde 2,3 geriledi.Takvim etkisinden arındırılmış sanayinin alt sektörlerine bakıldığında ise madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi, geçen yılın nisan ayına göre yüzde 9,3, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 4,2 azalırken, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 0,7 artış gösterdi. Endeks, dayanıksız tüketim malında yüzde 1,8 ve enerjide yüzde 4,6 artış gösterirken, ara malında yüzde 8,5, dayanıklı tüketim malında yüzde 0,2 ve sermaye malında yüzde 7,6 azaldı. (EKONOMİ SERVİSİ)

İşsizlik arttı | TÜİK: İşsizlik mart döneminde 14,1’e yükseldi

Sanayide kriz sürüyor: Sanayi üretimi mart ayında yüzde 2,2 azaldı