13 Ekim 2012 11:55

Asgari ücretli zararlı çıkacak!

"Asgari ücretten vergi alınamaz” ibaresi hazırlıkları süren anayasa metnine girdi.Girmesine girdi ama, Meclis Anayasa Komisyonunun, Anayasanın “İş güvenliği ve adil ücret hakkı” bölümünde yaptığı bu düzenleme tartışmalı. Çünkü hüküm belirsiz. Belirsizliğin nedeni ise; “Alınmayan verg

Asgari ücretli zararlı çıkacak!
Paylaş
Sinem Uğurlu

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, konuyla ilgili yaptığı açıklamada alınmayan verginin işçinin ücretine yansıtılmasına sıcak baktığını ifade etti. Ancak görüştüğümüz uzman ve akademisyenler düzenlemenin ‘tuzak’ olduğuna dikkat çekerek, “Asgari ücretliye müjde”, “5 Miyon kişiye ek gelir” diye sunulan tasarının işçiyi değil, işvereni sevindireceğini söyledi.   

‘İŞVEREN VERGİ YÜKÜNDEN KURTULUYOR’

“Asgari ücretten vergi alınmaz” şeklinde formüle edilen yasa tasarısını değerlendiren Prof. Dr. İzzettin Önder, asgari ücretin vergisinin, işçi adına işveren tarafından ödendiğini hatırlattı. Önder, “Toplu iş sözleşmeleri, net ücret üzerinden yapılıyor, brüt üzerinden değil. İşçinin cebine 739 lira girer. Ancak işveren muhasebe defterine gider olarak brüt rakam olan 940 lirayı yazar. Asgari ücretten vergi alınmaması durumunda işverenin giderleri azalmış olacak, böylece onun için bir karlılık olacaktır” diye konuşarak düzenlemenin vergi yükünden kurtulacak olan işverene yarayacağını dile getirdi.

Tasarının tartışılan bir boyutu daha var: Uygulama sadece 5 milyon asgari ücretliyi mi, yoksa asgari ücretli de dahil toplam 15 milyon ücretliyi mi ilgilendiriyor? Sosyal güvenlik uzmanlarına göre, bu hükmün yasalaşması halinde, uygulama tüm ücretlileri kapsar. Buna göre, tüm çalışanların aldıkları ücretin asgari ücrete kadar olan kısmının vergi dışı bırakılması gerekir.
Bakan Çelik’in, devlete maliyetinin 3- 3,5 milyar olacağını söylemesi ise, uygulamanın sadece asgari ücretlilerle sınırlı tutulacağını gösteriyor.

Yasa gereği uygulamanın, tüm ücretlileri kapsaması gerektiğini söyleyen Sosyal Güvenlik Uzmanı Ali Tezel’e göre ise, işin maliyeti çok daha yüksek: “Tüm ücretlerin asgari ücretin brüt kısmına yani 940 liraya kadar olan kısmına vergi uygulanmazsa maliyet büyür. Bu durumda maliyet 15 milyarı aşar.”

‘PATRONUN CEBİNE GİRENİ DE BİZ ÖDEYECEĞİZ’

Tasarının perde arkasını da değerlendiren Tezel, bu açığın da diğer vergilerle yine halktan kesilerek kapatılacağını belirtti. Yrd. Doç. Dr. Özgür Müftüoğlu uygulamanın sonucunda vergi gelirlerinin  azalacağını dile getirerek, bu azalmadan doğacak açığın da emekçilerin temel tüketim mallarından alınacak dolaylı vergilerle  kapatılacağını söyledi.  “Yani işverenin cebine girenin de hesabını biz ödeyeceğiz” diyerek, yasanın söylem itibariyle olumlu, arka planına bakınca ise emekçiler için olumsuz bir tablo ortaya çıktığını dile getirdi.

Zaten Çelik de yaptığı açıklamada “Maliyeti 3-3.5 milyar lira civarında. Bundan vazgeçilmesi için başka kaynak bulunması gerekiyor” dedi. Bu kaynağın ne olacağını ise, açıklamadı. (İstanbul/EVRENSEL)


Ekonomist Mustafa Sönmez: Eğer böyle bir değişiklik yapılacaksa, bu hemen ücrete eklenmelidir. Ancak biz asıl olarak vergi adalaetsizliği gibi büyük bir fotoğrafı görmeliyiz. İşçinin üzerindeki yük sadece ücretinden alınan vergi yükü değil ki. Fotoğrafı işçinin üzerindeki vergi yükü nasıl azaltılıra kadar büyütmek lazım. O yüzden bunlar tuzak tartışmalar. Vergi adaletsizliğini kamufle etmek için kullanılan sembolik ve propandist tartışmalar. “Dolaylı vergiler toplam vergilerin 3’te birinden çok olamaz “dese daha iyi değil mi? Vergi yükünü ve sınıflar arası adaleti tartışmamaız lazım.

Yrd. Doç. Dr. Özgür Müftüoğlu: Asgari ücretin belirlenmesinde pek çok olumsuzluk var. Bu olumsuzlukların üzerine asgari ücretten vergi almak adaletsizliğin uç noktasıdır. Yeni tasarı bu adaletsizliği giderir gibi görünüyor. Ancak, hükümetin bu konularla ilgili olarak izlediği bir yol var. Önce tasarı oluşturuyor, tartışmaya açıyor. Sendikaların  karşı çıkamayacağı bir yasa tasarısıyla ortaya çıkıyor.  Ancak son dakika öyle bir düzenleme yapıyor ki, her şey sermaye lehine dönüyor.


İŞİN ASLI!

Uygulama hayata geçerse, asgari ücretli sadece gelir vergisinden muaf tutulacak. Şu an Türkiye’de vergi kesintisi en fazla (o da bekâr işçide) 53 TL. Evli ve çocuklu olmaya bağlı olarak rakam giderek düşüyor. Bu nedenle, işçiye yansıtılsa dahi, asgari ücretin tamamı vergi dışı bırakılınca, ücretler bekârda 53 TL, evlilerde de 5-10 lira, bilemedin  20-30 TL artacak. Türkiye’deki uygulamalara bakınca cüzi miktardaki bu artıştan işçinin değil, patronun faydalanacağı görülüyor. Üstelik, patrona yansıyacak vergi kesintisinin de bütçede oluşturacağı açık, zam ve vergiler yoluyla vatandaşa fatura edilecek. Kamu sosyal hizmetleri genişletilmeden... Toplam vergi gelirleri içinde yüzde 1.5’e gerileyen sermaye vergileri artırılmadan... Ele geçen nakdi asgari ücret artırılmadan...
Kısacası, tüm bunlar olmadan getirilecek vergi istisnasının asgari ücretlinin aleyhine işleyeceği çok açık.


ASGARİ ÜCRETTEN YAPILAN KESİNTİLER

Brüt asgari ücret:          940,50
SSK primi:          131,67
İşsizlik Sigorta Fonu:         9,41
Gelir Vergisi:          53,42
Asgari geçim İndirimi:      66,49
Damga vergisi:          6,21
Kesintiler Toplamı:          200,71
Net Asgari Ücret:          739,79

ÖNCEKİ HABER

Emekliye kuyruk, Vekile promosyon

SONRAKİ HABER

Balat’ta savaş var da haberimiz mi yok?

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...