Borç faizi borçla ödeniyor: Geçen her saniyede 4 bin TL faiz ödüyoruz

Türkiye ekonomisinin içinde bulunduğu kriz süreci bir tür kısır döngü biçimi aldı. Piyasada para dönmediği için başta vergi borçları olmak üzere kamuya yapılan ödemeler düştü. Devlet, bütçe olağan giderlerini karşılayabilmek için çareyi borçlanmada buldu.

Durumun geldiği boyutu CHP Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu özetledi: “Bütçe finansmanı için kullanılan net borcun 22 milyardan fazla kısmı faiz ödemelerine gitti. Yani, Türkiye artık borç faizi için borçlanmak durumunda olan bir ülke. Dahası Hazine 4 aydır üst üste faiz dışı açık veriyor” dedi.

Türkiye’de genel bütçenin geldiği durumla ilgili olarak yaptığı değerlendirmede Erdoğdu, şu tespitleri yaptı: “Bütçe gelirlerinde tahakkuk-tahsilat makasının giderek açılması sonucunda, geçmişten gelen borç yükünün faiz giderleri, kamunun piyasaya karşı yükümlülüklerini karşılama konusunda zora girmesine neden oluyor. 2019 yılı bütçesine göre hedeflenen gelir toplamı 867 milyar TL, ancak, tahakkuk etmiş fakat tahsil edilememiş bütçe gelirlerinin Nisan 2019 sonu itibariyle toplam tutarı 447 milyar TL. Bütçe gelirlerinin tahsil edilememesi sonucunda kamu kesimi açısından büyük miktarlarda borçlanma gereği ortaya çıkıyor. Kamunun sürekli borçlanma gereği de faizin yüksek seyrindeki önemli faktörlerden birisi. 2019 yılının ilk 5 ayında Hazine, 36 milyar TL dış ve 83 milyar TL iç borçlanma yaptı. Buna karşın 19 milyar TL dış borç geri ödemesi ve 32 milyar TL de iç borç geri ödemesi yaptı. Yani ilk 5 aydaki net borçlanma 67 milyar TL olarak gerçekleşti.”

Mayıs 2019 Hazine Nakit Gerçeklemeleri verilerine göre, 2019’un ilk 5 ayında toplamda 45.5 milyar TL faiz ödemesi yapıldığına işaret eden Erdoğdu, “Bunun anlamı şu: Hazine, günde 303 milyon, saatte 12,6 milyon, dakikada 210 bin 600 ve saniyede 3 bin 510 TL faiz ödüyor. Ben bu cümleyi söylerken geçen 5-6 saniyede hazine 20 bin TL’ye yakın faizi ödedi bile” diye konuştu.

"HER 3 ARAÇTAN 2’SİNİN MTV’Sİ ÖDENMEMİŞ”

İktidarın ülkeyi sürekli mahkum kıldığı seçim atmosferinde kamuyu tahsil edilmesi gereken gelirlerden yoksun bıraktığını ve tahakkuk eden çeşitli vergiler ile para cezalarını tahsil etmediğinin altını çizen Erdoğdu şunları söyledi: 2019’un il 4 ayında ödenmeyen toplam kurumlar vergisi 27 milyar TL’ye çıktı. Motorlu Taşıtlar Vergisinde 2019’un ilk 4 ayında devreden 5.7 milyarlık tahsil edilemeyen tutarı dahil edildiğinde MTV tahakkuku 20.6 milyara ulaştı, ancak tahsilat 6.2 milyarda kaldı. Yaptığımız kabaca hesaplamaya göre 2018’in başında her 3 araçtan 2’sinin MTV’si ödenmemiş.”

Erdoğdu cezalarda durumun daha da vahim olduğunun altını çizerek, “2018’de 66 milyar TL adli para cezasının ancak 526 milyon TL’si ödendi. 2019’un ilk 4 ayında ödenmeyenlerle birlikte ödenmeyen rakam 65,6 milyar TL. Yani hemen hemen hiç tahsilat yapılmamış” diye konuştu. (EKONOMİ SERVİSİ)