02 Mayıs 2019 10:17

Araştırma: Sur’dan çıkmak zorunda kalanlar geri dönmek istiyor

Sur’da sokağa çıkma yasaklarıyla evleri yıkılarak yerinden olan aileler büyük çoğunluğu kirada oturmak zorunda kaldı, gittikleri yerlere alışamadı.

Fotoğraf: MA

Paylaş

İnanç YILDIZ
Diyarbakır

Sosyo Politik Saha Araştırma Merkezi Diyarbakır Sur’da sokak çıkma yasaklarıyla evleri yıkılarak yerinden olan aileler ile görüştü. Sur’dan çıkınca gelirleri düşen ailelerin en önemli sorunu maddi zorluklar. Büyük çoğunluğun kiralık evde kalmak zorunda kaldığı belirtilen araştırmada, barınacak ev sorunları olduğu, gittikleri yerlere alışamadığı ve Sur’a geri dönmek istedikleri dile getirildi.

Sosyo Politik Saha Araştırma Merkezi Diyarbakır Sur’da sokağa çıkma yasakları döneminde yaşanan çatışmalarda ve sonrasında evleri yıkılarak kentin Yenişehir, Kayapınar, Bağlar ilçelerine göç etmek zorunda kalan 120 hane ile görüşerek bir çalışma gerçekleştirdi. Hane bazlı yüze yüze görüşme usulüyle yapılan çalışmada; yerinden edilme nedenleri ve sonrasında yaşanan ekonomik, kültürel, sosyal ve psikolojik etkiler ile ortaya çıkan kabullenme ve uyum düzeylerini anlamaya, mekânsal farkların ortaya çıkardığı olası değişimleri ölçmeye dönük olarak geliştirilmiştir.

İŞSİZLİK YAKALARINI BIRAKMADI

Yerinden olanların en çok dikkat çeken yönlerinden birinin işşizlik ve gelir düzeyinde düşüklük olduğunu ifade edilen araştırmada, katılımcıların yüzde 78’inin herhangi bir ücretli işe tabi olmadığı belirtildi. Sur’da yaşarken ise katılımcıların toplamda yüzde 74’ünün yine herhangi bir ücretli işe sahip olmadığı ifade edildi.

HANEYE GİREN GELİR DÜŞTÜ

Katılımcıların Sur’da yaşarken ve Sur dışındaki gelirleri kıyaslanarak, “O dönemin asgari ücreti ve üzerinde gelir olan hane oranı yaklaşık 90’larda seyrediyorken; bu gün haneye asgari ücret ve üzeri ücret girenlerin oranı yüzde 48’dir” denildi.

BARINACAK EV MESELESİ SORUNLARI VAR

Araştırma grubunda yüzde 52’sinin Sur’da mülk sahibi olduğu belirtilirken, mülkü olanların yüzde 81,25’inin evinin yıkıldığı, yüzde 7,82’sinin evinin satıldığı ve yüzde 10,93’ünün ise evlerinin kamulaştırıldığı dile getirildi.

Yerinden olanların için en önemli güçlüklerden birinin barınacak ev meselesi olduğu belirtilen araştırmada, yüzde 40’ı Sur’da iken kirada olduğunu, bunların toplamda yüzde 60’ı ise kiralarının 300 TL ve altında olduğunu, Sur’da yaşarken ödenen en yüksek kira bedelinin ise yüzde 2,5’lik bir kesimin ödediği 600 TL olduğu ifade edildi.

KİRADA OLAN YÜZDE 90

Şu anda yaşadıkları yerlerde ise kirada olduğunu söyleyenlerin oranının yüzde 90 olduğuna dikkat çekilen araştırmada, “Bu insanların çoğunluğunun yoksul semtlere yerleşmiş olduğu gözlenmiş olsa da şu anda ödenen kira tutarları onlar açısından ödemede güçlük çektikleri bir noktayı oluşturuyor. Bununla beraber 300 TL ve altında kira ödeyenlerin oranı yüzde 8 iken, 600 TL ve üstü kira ödeyenlerin oranı yüzde 14,4’tür. Veriler yerinden edilen Surluların ciddi maddi kayıplar yaşadıklarına işaret etmektedir” denildi.

EN ÖNEMLİ SORUN MADDİ VE PSİKOLOJİK SORUN

“Sur’dan göç ettikten sonra yaşadığınız en önemli birinci sorun nedir?” sorusuna araştırma grubunun yanıtlarının ilk iki sırasını; yüzde 64 ile Maddi Zorluklar; yüzde 21 ile Psikolojik Zorluklar oluşturduğu belirtildi. “Göç sonrası aile üyelerinden psikolojik tedavi gören oldu mu?” sorusu yöneltildiğinde görüşmecilerin yüzde 82’si ‘Hayır’ ve yüzde 18’i ‘Evet’ yanıtını verdi.

SUR’DA İKEN MUTLUYDULAR

“Sur’da mı kendinizi daha güvenli hissediyordunuz, yoksa şu anda yaşadığınız semtte mi güvenli hissediyorsunuz?” sorusuna ise, araştırma grubunun yüzde 47 gibi önemli bir oranı “Sur” yanıtını verirken, sadece yüzde 21’i “yeni yerimizde” diye ifade etti. Araştırma grubunun yüzde 66’sı Sur’da kendini daha mutlu hissettiğini söylerken; yüzde 2’si “Yeni Yerimizde” yanıtlarını verdi. Araştırma grubunun yüzde 74’ü “Yeni yerimizde hayat daha pahalı” derken, Sur da daha pahalıydı diyenlerin oranı yüzde 3’tür.

“Sur’dan ayrıldıktan sonra herhangi bir kurum veya kişiden yardım aldınız mı?” sorusuna görüşmecilerin yüzde 40’ı ‘Evet’ derken, yüzde 60’ı ise ‘Hayır’ yanıtını verdi.

GİTTİKLERİ YERLERE ALIŞAMADILAR

Yerlerinden olduktan sonra yerleştikleri yeni semtlere yüzde 53’ü farklı derecelerde alışamadığı belirtilirken, “Sur’a tekrar dönmek ister misiniz?” sorusuna araştırma grubunun yüzde 82’si ‘Evet’, yüzde 18’i ise ‘Hayır’ yanıtını verdi.