Cezayirli demir çelik işçileri Tosyalı’ya karşı direniyor

Turan KARA
İzmir

Tosyalı Holding’in Cezayir’deki işletmesinde çalışan Cezayirli demir çelik işçileri, sendikal haklarını istiyor. Sendikaları olmadığı için değil, sendikaları "patronla ortak hareket ettiği" için... Cezayirli işçiler, sendikayı kendilerinin yönetmesi gerektiğini söylüyor...

Cezayir’deki Algeria Steel fabrikası, Çukurova ve Türkiye’nin en büyük demir çelik fabrikalarından birinin sahibi olan, Cumhurbaşkanlığına bağlı Türkiye Varlık Fonu yöneticilerinden Fuat Tosyalı’nın başında bulunduğu Tosyalı Holding’in bir işletmesi. Devlet teşvikli yatırımlarla, devasa sermaye büyüklüğüne ve 22 ülkede 8 fabrikaya ulaşmış durumda olan Tosyalı Holding’in, Afrika’da başka işletmelerin yanı sıra Cezayir’de ise devlete ait bir liman işletmesi yaptığı söyleniyor...

Cezayir devleti tarafından da çeşitli ayrıcalıklara sahip olan Tosyalı Holding’in, çalışan her Türkiyeli işçi başına 4 Cezayirli işçi çalıştırma zorunluluğu bulunuyor. Tosyalı, ‘Stratejik işletme teşvikinin’ yarattığı sınırsız birikim miktarı ve uluslararası şirketlerle kurdukları ilişkilerin yarattığı dolaşım miktarı ile ekonomide, bir zamanlar devlet şirketleri olan işletmelerden daha çok pay sahibi oldu.

"İŞ VERECEĞİM"DEN ÜCRET DÜŞÜRMEYE

Tosyalı Holding sahiplerinden Mehmet Fatih Tosyalı 31 Mart seçimlerinde AKP’den İskenderun Belediye Başkanı oldu. Cezayir’deki işletmede çalışan (çoğu Çukurovalı) Türkiyeli işçiler, Fatih Mehmet Tosyalı’nın seçimler boyunca ‘Halka iş vereceğim’ diyerek çalışma yürüttüğünü hatırlatıyor. Ancak Türkiyeli işçiler, Cezayir’deki işletmede ücretlerinin yüzde 30 ila 40 arasında düşürüldüğünü söylüyor. İşçiler, “Türk Lirası ile kaybımız 3 bin lirayı buluyor” diyor. İşçilere hiçbir söz hakkı tanımadan yapılan uygulamada işçilerin kabul etmeyip çıkması da engelliyor.

İlk işletme hurda eritme yöntemiyle 120 tonluk elektrik ark ocağı ve 6 yollu kontinüye sahipken, yeni kurulan işletmede ise 350 tonluk maden cevheri ile üretim yapılıyor. Yeni işletmede 150’ye yakın işçi, hiçbir açıklama yapılmadan sözleşmelerinin feshedildiğini ve geri gönderilmek için hazır olduğunu öğrendi. Normalde işçilerin ücreti 2 bin 500 ila 4 bin dolar arasında değişirken, yeni işçilere ise 1600-1800 dolar veriliyor.

CEZAYİRLİ İŞÇİLER: İŞ YASALARI UYGULANSIN

Cezayirli işçiler ise Tosyalı’nın Cezayir iş yasalarını uygulamadığını, en temel ücretleri bile vermediğini söylüyor. Cezayirli işçiler, 23 gündür birlikle sürdürdükleri direnişle haklarını almak istiyor. Türkiye’deki işçileri ve sendikaları dayanışmaya çağıran Cezayirli işçiler gazetemize ulaştırdıkları mektupta, örgütlü oldukları sendikayı da “İş bilmezlikle ve sorumsuzlukla” suçluyor. İşçilerin bazı talepleri şu şekilde:

“- Bugünkü işçi sendikasına güvenimiz yoktur. Sendika yönetiminin yeniden belirlenmesi için yeniden seçim talep ediyoruz. Bu seçim sadece Cezayirli işçiler tarafından yapılmalıdır. (Bugünkü sendika yönetimi işçiler tarafından değil şirket yönetimi tarafından oluşturuldu.)

- Gerekçe olmaksızın işten çıkarmaların yasaklanması.

- Sürekli işçi entegrasyon birimi bulunması.

- Şirket içerisinde (işletmede, fabrikada) Cezayir İş Kanunu’nun uygulanması.

- Cezayirli işçilere saygı.

- Yıllık ücret artışı.

Barışçıl ve şirkete zarar vermeyen basit ve haklı taleplerde bulunan bir greve devam ediyoruz. Henüz işi durdurmadık. Avukatlar işi durdurmamız durumunda hukuksal anlamda zarar görebileceğimizi ifade etti. Görüşmeler devam ediyor. Ama şirket bir çözüm arayışında olmadığı için bir sonuç alınmış değil. Alınacağını da düşünmüyoruz. Taleplerimizin istisnasız bir şekilde yerine getirilmesini istiyoruz. Taleplerimiz kabul edilmezse işe dönmeyeceğiz. Grevin ilk günlerinde işçilerin yüzde 25’i yemek boykotuna gittiler. Hiçbir sorumlu fabrikaya gelmedi. Ne şirket ne vilayetten ne de iş müfettişlerinden hiç kimse...

Kendi aramızda para toplayıp araç kiralayıp şehre dövizlerimizle indik. 300-400 kişi kadardık. Ne Cezayir ne de Türk sorumlular dönüp bakmadı. 12-13 gün sonunda işçileri temsilen bizden 4 kişilik bir temsilci heyeti istendi. Taleplerimizin ve eylemlerimizin hukuk dahilinde olduğunu belirtildi. Ardından şirket yöneticileri ile yaptığımız görüşmede hiçbir ilerleme kaydedemedik.”

Mektubun çevirisi: Hüseyin Hizmetçi - Toplumcu Turist Rehberleri