İsrail'de seçim sonuçları koalisyon senaryolarını tartışmaya açtı

İsrail'deki erken seçimlerin kesin olmayan sonuçları açıklandı. Seçimlerden mevcut Başbakan Netanyahu’nun partisi ilk sırada çıkarken mevcut sonuçlar hiçbir partinin tek başına iktidar koltuğuna oturmasına imkan vermiyor. İsrail’de herhangi bir partinin tek başına iktidara gelmesi için 61 sandalyeye ulaşması gerekiyor. Bu sebeple tartışmaya açılan ilk konu ise koalisyon... Kesin sonuçlar ise Cuma günü açıklanacak.

İsrail'de sandıkların yüzde 97'si sayıldı. Bu sonuca göre Netanyahu'nun partisi Likud, İsrail parlamentosu Knesset'teki 30 olan sandalye sayısını 35'e çıkarttı. Netanyahu'nun en yakın rakibi, eski genelkurmay başkanı Benny Gantz'ın oluşturduğu merkez sol Mavi ve Beyaz ittifakı da 35 sandalye kazandı. Sağ partilerin sandalye sayısı 65, sol ve Arap partilerinin ise 55.

120 sandalyeli Knesset'e girebilmek için siyasi partilerin ya da ittifakların geçmesi gereken seçim barajı yüzde 3,25. Barajın yüksek olmaması, çoğunlukla 10'dan fazla partinin mecliste temsil edilmesi sonucunu doğuruyor. Bu sebeple bugüne kadar İsrail'de hiçbir siyasi parti, tek başına hükümet kuracak sandalye sayısına ulaşamadı.

GÜNDEM KOALİSYON

İsrail'deki genel seçimlerde hiçbir partinin tek başına iktidara gelmek için gerekli sandalye sayısına ulaşamaması nedeniyle ülkede koalisyon senaryoları gündeme geldi.

İsrail Merkez Seçim Komisyonunun açıkladığı kesin olmayan sonuçlara göre, seçim Başbakan Benyamin Netanyahu'nun partisi Likud ile eski Genelkurmay Başkanı Benny Gantz ve eski gazeteci Yair Lapid liderliğindeki Mavi-Beyaz İttifakı arasında başa baş geçti.

Hiçbir partinin tek başına iktidar için gerekli 61 milletvekiline ulaşamadığı İsrail'de koalisyon senaryoları tartışılmaya başlandı.

KOALİSYON GÖRÜŞMELERİ YARIN BAŞLAYACAK

Koalisyon hükümetinin kurulmasına yönelik süreç İsrail Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin'in yarından itibaren meclise girmesine kesin gözüyle bakılan partilerle görüşmesiyle başlayacak.

Bu görüşmelerin ardından Rivlin, 17 Nisan’da Merkez Seçim Komisyonunun kesin sonuçları açıklamasının ardından bir hafta içinde koalisyon hükümetini kurmaya en yakın gördüğü parti liderine hükümeti kurma görevini verecek.

Görevi alan parti liderinin 28 gün içinde koalisyon hükümetini kurması gerekiyor. Ancak koalisyon hükümetini kurmakla görevlendirilen parti liderine talep etmesi halinde 2 hafta ek süre verilecek.

Söz konusu parti lideri verilen ek sürede de koalisyon hükümetini kurmayı başaramazsa, Cumhurbaşkanı koalisyon hükümetini kurmaya aday diğer parti liderini görevlendirecek.

NETANYAHU KOALİSYON HÜKÜMETİNE DAHA YAKIN

Cumhurbaşkanı Rivlin, yasa gereği seçimde birinci gelen partinin lideri yerine hükümeti kurmaya daha yakın gördüğü adaya görev verme yetkisine sahip.

Bu nedenle Rivlin'in görevi Gantz'a mı yoksa Netanyahu'ya mı vereceği merak konusu.

Resmi olmayan sonuçlara göre, Netanyahu'nun partisi Likud'un başı çektiği sağ partiler mecliste çoğunluğu elinde bulunduruyor.

Meclise girmesine kesin gözüyle bakılan 6 sağ partinin milletvekili sayısı 65.

Başa baş geçen seçim yarışında kalan oyların sayımın ardından Likud seçimlerde ikinci parti olsa bile diğer sağ partilerin Gantz'ın yerine Netanyahu liderliğindeki koalisyon hükümetine daha sıcak bakacağı dile getiriliyor.

Zira Likud'un dışında meclise girmeyi başaran diğer 5 sağ partinin çoğunluğu kesin olmayan sonuçların belli olmasının ardından Netanyahu'nun liderliğindeki koalisyonda yer almayı tercih ettiklerini açıkladı.

LİKUD İLE MAVİ-BEYAZ KOALİSYONU

Seçimin ardından bir başka merak edilen konu da Netanyahu liderliğindeki Likud Partisi ile Gantz-Lapid liderliğindeki Mavi-Beyaz İttifakının koalisyon kurup kurmayacağı.

Hem Netanyahu hem Gantz, seçimden önce yaptıkları açıklamalarda birbirleriyle koalisyon hükümeti kurmayacaklarını belirtmişlerdi.

Açıklamalarının aksine iki tarafın bir araya gelerek güçlü bir koalisyon hükümeti kurmayı tercih edip etmeyeceği ilerleyen günlerde netlik kazanacak.

Zira Likud ile Mavi-Beyaz İttifakının milletvekili sayısı diğer partilerin desteğine ihtiyaç duymadan koalisyon hükümeti kurmaya yetiyor.

Ancak Likud veya Mavi-Beyaz İttifakı kendi aralarında anlaşamayıp diğer partilerle koalisyon kurmayı tercih ederse kurulacak hükümetin en az 6 partiden oluşması bekleniyor.

Netanyahu'nun sağ partilerle koalisyon hükümeti kurma ihtimalinin daha yüksek olduğu, bu nedenle Lapid ile Mavi-Beyaz İttifakının koalisyon kurma olasılığının çok düşük olduğu ifade ediliyor.

GANTZ-LAPİD KOALİSYONU İHTİMALİ DÜŞÜK

Öne çıkan bir başka senaryo ise Gantz ve Lapid liderliğindeki Mavi-Beyaz İttifakının sol partilerin yanı sıra bazı sağ partileri de yanına alarak koalisyon hükümeti kurması. Zira Mavi-Beyaz ittifakıyla meclise girmesi beklenen sol partilerin milletvekili sayısı koalisyon hükümeti kurmaya yetmiyor.

Ancak İsrail basınında sağ partilerin koalisyon hükümetinin Gantz-Lapid yerine Netanyahu'nun liderliğinde kurulmasını tercih edeceği dile getiriliyor.

Bu nedenle Gantz-Lapid liderliğinde bir koalisyon hükümeti kurulması ihtimalinin düşük olduğu yorumları yapılıyor.

Kesin sonuçların açıklanmasının ardından 90 gün içinde hükümet kurulamazsa seçimler yenilenmek zorunda.

Resmi olmayan sonuçlar göre, sağ partilerin meclis çoğunluğunu elinde bulundurması nedeniyle Netanyahu 5. kez Başbakanlık koltuğuna oturmaya yakın gözükse de koalisyon hükümeti kurulmasına dair senaryoların gelecek günlerde İsrail gündemini meşgul etmeye devam etmesi bekleniyor.

GANTZ YENİLGİYİ KABUL ETTİ

Eski İsrail Genelkurmay Başkanı Benny Gantz ve eski gazeteci Yair Lapid ile oluşturdukları Mavi-Beyaz İttifakı'nın Başbakan Benyamin Netanyahu'nun başkanlığını yaptığı Likud Partisi karşısında yenilgiye uğradığını kabul etti.

İsrail'in Yediot Aharonot gazetesinin internet sitesinde yayınlanan habere göre, Gantz, Mavi-Beyaz İttifakı'nın düzenlediği toplantıda yaptığı açıklamada, “Burada hepimiz demokratız, halkın ve cumhurbaşkanının kararını kabul ediyoruz” dedi.

Gantz, “Netanyahu aşırılık yanlılarını yanına aldı, hükümeti kuracak ve sonuç bu. Seçimlerin ön sonuçları göz önüne alındığında, gerçek bu” diye konuştu.

Öte yandan, İsrail resmi televizyon kanalı KAN'ın yayınladığı yazılı açıklamaya göre, Mavi-Beyaz İttifakı'nın iki liderinden biri olan Lapid de “Bu turda kazanamadık. Likud Partisinin hayatını muhalefette cehenneme çevireceğiz” ifadesini  kullandı. (AA)