Türkiye-Rusya zirvesinde gündem S-400, Suriye ve ticaret

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Kremlin Sarayı'nda gerçekleştirilen 8. Türkiye-Rusya Üst Düzey İş Birliği Konseyi Toplantısında bir araya geldi. Moskova'da düzenlenen toplantının ardından liderler kameralar karşısına geçti.

PUTİN’İN GÜNDEMİ S-400 ANLAŞMASI

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ikili görüşmelerin ardından yaptığı konuşmasında “Devamlı temas halindeyiz ve işbirliği toplantımızı da düzenlemiş bulunuyoruz. Hem dar hem de geniş formatlarda ve büyük şirketlerin CEO'larıyla görüşmelerimiz oldu. Görüşmelerimiz esnasında Türkiye cumhurbaşkanı ile ikili ilişkileri tüm boyutlarıyla ele aldık. Türk-Rus iş konseyi de ikili ilişkilerimizde önemli bir rol oynamaktadır” ifadelerini kullandı. Türkiyeli sürücüler için Rusya vizesinin yakında kaldırılacağını söyleyen Putin askeri-teknik işbirliğine ilişkin de konuştu. Putin, Erdoğan'la S-400 füze savunma sistemleri anlaşmasının uygulanmasını istişare ettiklerini söyledi.

Türkiye ile ABD arasında gerilime neden olan S-400 konusuna değinen Erdoğan ise “Biz S-400 konusunda yol haritamızı zaten çizmişiz, bu saatten sonra bize 'Vazgeç' diyenler demek ki bizi tanımıyorlar. Biz sözleşmeyi yaptıysak, o iş bitmiştir. Bu, bizim egemenlik hakkımızdır ve kendi tasarrufumuzdur” ifadelerini kullandı.

ERDOĞAN: SURİYE SORUNUNUN SİYASİ YOLLA ÇÖZÜLEBİLECEĞİ KONUSUNDA HEMFİKİRİZ

Putin'in ardından söz alan Cumhurbaşkanı Erdoğan ise “Ticari hacmimiz 26 milyar dolara ulaştı. Bu bir başarı olsa da, belirlediğimiz hedef 100 milyar dolardır. Türk ve Rus iş dünyasıyla bir araya gelerek yatırım fırsatlarını ele aldık” dedi.

Görüşmelerde Suriye konusuna değinildiğini de belirten Erdoğan “Suriye ve diğer meselelere ilişkin fikir teatisinde bulunduk. ABD'nin bölgeden çekilme kararını ve İdlib başta olmak üzere arazideki gelişmeleri değerlendirdik. Suriye'de barış ve istikrarın tesisi yönünde önümüzdeki dönemde birlikte atabileceğimiz önemli adımları da bir arada istişare ettik. Milli güvenliğimize kast eden terör odaklarını Suriye'den söküp atma kararlılığımız devam etmektedir” ifadelerini kullandı. Erdoğan ayrıca, “Suriye'deki sorunların siyasi yolla çözülebileceği konusunda hemfikiriz” dedi.

TİCARİ ALANDA YENİ PARA ÇIKIŞI

Açıklamaların ardından Erdoğan ve Putin gazetecilerin sorularını yanıtladı. Vize serbestisi ve milli paralarla ticaret yapma konusuna ilişkin kendisine sorulan soru üzerine konuşan Erdoğan, “Türkiye ile Rusya arasındaki ticari ilişkilerde yerli para kullanımı konusu, görüşmelerimizdeki en önemli maddelerden birini oluşturuyor. Rusya'nın lehinde bir ticaret hacmi konusu zaten açık ve net ortada. Biz doğalgaz ihtiyacımızın neredeyse yüzde 50'ye yakın bir kısmını Rusya'dan karşılıyoruz. Bu ticaret hacminin aleyhimizde olması buradan kaynaklanıyor” dedi.

PUTİN: ÖNEMLİ OLAN TÜRKİYE'YE GAZ SEVKİYATININ İSTİKRARI

Türk Akımı projesine değinen Putin ise, “Doğalgaz fiyatları önemli bir konu ancak önemli olan Rusya'dan Türkiye'ye yapılan gaz sevkiyatının istikrarlı olması. Rusya, doğalgaz konusunda taahhütlerini yerine getiriyor” dedi.

İDLİB MUTABAKATI

Kendisine Türkiye'nin İdlib mutabakatındaki yeri ve güncel durumu üzerine bir soru sorulan Putin, "İdlib'de kesin bir ilerleme söz konusudur. Suriye'de siyasi çözüme kavuşmak için İdlib konusunu çözmemiz lazım" dedi.

Erdoğan ise, aynı soruya "İdlib'de yaşanacak herhangi bir boşalma halinde gelecekleri yer diğerleri gibi Türkiye olacak. Bizim için hassas bir bölge ve bu sebeple Rusya ile müşterek çalışma durumumuz var. Türkiye de, Rusya da, rejim de bu bölgede kendisine göre çalışmaları yürütüyor. İdlib'de atmamız gereken adımları attık, atmaya da devam edeceğiz, geri dönmemiz mümkün değil" ifadelerini kullandı.

ASTANA SÜRECİ

Suriye’deki siyasi gelişmelere ilişkin gelen sorulara da yanıt veren liderler; Astana süreci ve Suriye’nin yeniden inşasına ilişkin konuştu.

Erdoğan, “Suriye'nin toprak bütünlüğü önem arz etmektedir. Bu toprak bütünlüğünün tesisi için dayanışma gerekmektedir ancak Fırat'ın doğusu buna karşı tehdit taşımaktadır. Buradaki en önemli adım Astana sürecidir ve yine burada Rusya ile baş aktörler olarak İran'la da dayanışmamız devam etmektedir” dedi.

Astana sürecinin 'Cenevre'yi dışlamak' olmadığını söyleyen Erdoğan, “3 milyon 600 bin Suriyeli bizim topraklarımızda, ancak kararlı adımlar atılırsa bizler de bir an önce bunların kendi topraklarına gitmesini sağlamış oluruz” ifadelerini kullandı.

Putin ise “Rusya ve Türkiye'nin İran'ın katılımıyla Astana formatında çalışmalarını sürdüreceğinin altını çizmeliyim. Şu anda, teröristlerin önemli bölümü yenilgiye uğratılmışken sahadaki durumun normalleştirilmesine ve BM Güvenlik Konseyi'nin 2254 sayılı kararına istinaden siyasi çözüm sürecine odaklanmamız gerekir. Bu bağlamda, Suriye anayasa komitesinin kurulmasına katkı sunmak için Suriye hükümeti, muhalefeti ve BM ile koordineli çalışmalar yürütme konusunda Erdoğan'la mutabakat sağladık” dedi.

Rus lider, "Öncelikli hedefimiz, Suriye'nin altyapısının yeniden inşası için insani destek sunulmasını sağlamak. Demek istediğim, konutlar, hastaneler, okullar, su ve enerji tedarik tesisleri inşa edilmesi. Tüm uluslararası kamuoyunun bu süreçte katılım sağlaması önemli. Suriyeli sığınmacıların dönmesi için gerekli koşulları anca birlikte çalışarak sağlayabiliriz" dedi.

PUTİN: ÖNCELİĞİMİZ S-400 SEVKIYATI

Erdoğan ile Putin 8. Türkiye-Rusya Üst Düzey İş Birliği Konseyi Toplantısı öncesi de ikili görüşme gerçekleştirmişti. Basına kapalı gerçekleştirilen görüşme, 2 saat 15 dakika sürdü. Görüşmenin ardından ardından kameraların karşısına geçen Erdoğan ve Putin, görüşmeye ilişkin gazetecilere açıklamalarda bulundu. “Ülkelerimiz arasındaki askeri-teknik işbirliğini güçlendirmek için görevler var önümüzde” diyen Putin, “Türkiye'ye S-400 hava savunma sistemi sevkiyatı anlaşmasının gerçekleştirip tamamlanması, ikili ilişkilerdeki önceliğimiz. Türkiye ile gündemimizde, bu ülkeye başka modern Rusya yapımı askeri ürünler sevk etme projelerimiz de var" ifadelerini kullandı.

Rusya ve Türkiye’nin Suriye’de gerilimin düşürülmesi için büyük çaba sarfettiğini iddia eden Putin, “Türkiye ile pekiştirilmiş ve ilerlemiş iş birliği çerçevesinde ilişkileri geliştirme kararı aldık. Ticari ilişkilerimizin gelişmesi, bu alanda var olan bazı kısıtlamaların kaldırılmasını sağlayabilir. Ticaretini yaptığımız ürünlerin çeşitleri artırılabilir. Akkuyu nükleer güç projesinin inşaatına ek finansman kaynaklarının çekilmesi planlanıyor. Türkiye'de bunu yapabilecek yatırımcılar var” dedi.

ERDOĞAN: RUS FİRMALARA KOLAYLIK SAĞLAYACAĞIZ

Moskova'da iş insanları ile biraraya gelen Erdoğan ve Putin burada da açıklamalarda bulundu. Erdoğan Rusya'nın Türkiye'de 10 milyar doların üzerinde yatırımı olduğunu söylerek "Türkiye'de yatırım yapmak isteyen Rus firmalarına her türlü kolaylığı sağlayacağız" ifadelerini kullandı. Erdoğan "Mavi Akım, Türk Akımı, Akkuyu Nükleer Sanrali başta olmak üzere tüm yardımlar stratejik ve uzun vadelidir" diye devam etti.

BİR YIL İÇİNDE ÜÇÜNCÜ ERDOĞAN-PUTİN GÖRÜŞMESİ

Putin ile Erdoğan, bu yıl içinde üçüncü defa bir araya geldi. İki lider Moskova'da Rusya-Türkiye Üst Düzey İşbirliği Konseyi'nin 8. toplantısına başkanlık etti.

Türkiye'ye Rus yapımı S-400 hava savunma sistemi sevkiyatı ile Türk Akımı ve Akkuyu Nükleer Güç Santrali projeleri görüşmelerin önemli gündem maddeleri arasında. Suriye'deki gelişmelerin de Moskova'daki görüşmelerde masaya yatırılması bekleniyordu. (DIŞ HABERLER)