Seçime günler kala Adana Büyükşehir Belediyesi’nde adrese teslim ihale

Volkan PEKAL
Adana

Adana Büyükşehir Belediyesi'nde açık ihale usulü yerine doğal afet, salgın gibi durumlarda aciliyet dolayısıyla davete dayanan pazarlık usulü ile yapılan köprü ve yol ihalesinde sadece tek firmanın fiyat verdiği ortaya çıktı. Konuyu sorduğumuz Şehir Plancısı CHP Adana Büyükşehir Grup Başkan Vekili Ulaş Çetinkaya, 591 milyon olarak belirlenen ihalenin maliyet bedelinin çok üzerinde olduğunu belirterek belediye bütçesinin üçte biri ve iki ilçe belediyesinin bütçesi kadar olduğunu söyledi. Belediyenin tek fiyat veren firmaya en az 145 milyon lira haksız kazanç sağladığı düşünülüyor. İhale raylı sistem nedeniyle borç yükünün altına olan ve en borçlu iller sıralamasında ikinci sırada bulunan Adana’da bu borç zaten krizle boğuşan Adanalılara mı ödetilecek?​” sorusunu akıllara getiriyor.

ADANA’DA DOĞAL AFET Mİ VAR?

Büyükşehir Belediyesi’nin 11 Eylül 2018 tarih, 2018/42180 kayıt numaralı “Girne Köprüsü genişletme, Türkkuşu Caddesi Altgeçidi, Türkmenbaşı Bulvarı Otoyol Bağlantı Yolları, Yavuzlar Mahallesi Güney Köprüsü, Muhtelif Yollarda Bütümlü Sıcak Karışım ve Feke İlçesinde Yollara Alttemel, Temel, Asfalt Emülsiyonu ile İki Tabaka Sathi Kap Yapılması” olarak tanımlanan iş ile ilgili ihalenin pazarlık usulü yapıldığı ortaya çıktı. Pazarlık usulü ile yapılan ihalenin dayandığı 4734 Sayılı Kanun Kamu İhale Kanunu’nun 21/b maddesinde “Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması durumunda” diye belirtiliyor.

CHP Adana Büyükşehir Grup Başkan Vekili Ulaş Çetinkaya, “Adana'da ne ön görülmeyen bir durum, doğal afet ya da salgın söz konusu ne de yapılan işlemler doğal afetle ya da salgınla ilişkisi olabilecek bir işlemler arasında” diye konuştu.

BÖYLE BİR İHALE KAMU YARARI SAĞLAR MI?

İhale ile ilgili bilgilerin yer aldığı (Elektronik Kamu Alımları Platformu) EKAP’ta ihaleye davet edilen 3 firmadan ikisinin teklifinin geçersiz olduğu görülüyor. Konu ile ilgili kamuoyunun bilmesi gereken ilk soru ön görülmeyen bir durum, doğal afet ya da salgın mı vardır? İkinci soru iki firmanın tekliflerinin neden geçersiz sayıldığı. Üçüncü soru, “Teklifi geçerli kabul edilen tek firma teklif verirken iki firmanın teklifinin geçersiz sayılacağını bilerek mi fiyat kırmadı ve iki firma tek firmanın lehine mi geçersiz sayılabilecek işlem yaptı?​”

Dördüncü soru, “Büyük iddialarla başlayan Devlet Bahçeli Köprüsü’ne ödeneksizlik gerekçesiyle şu anda tek bir çivinin bile çakılmadığı dönemde, yerel seçimlerin hemen öncesi ikinci büyük bir ihalenin hele de bu koşullarla yapılmasının kamu yararı taşıyacağını düşünmek mümkün müdür?​”

ŞEFFAFLIK VE REKABET KOŞULLARI YOK

Ayrıca davet edilen iki firmanın teklifleri geçersiz sayılıyor. Yaklaşık maliyeti 591 milyon 453 bin 233 lira belirlenen ihale ile ilgili fiyat veren tek firma fiyat kırması beklenirken maliyet bedeline çok yakın olan 589 milyon 887 bin 227 lira gibi şeffaflık ve rekabet koşularının oluşmadığını gösteren bir fiyat veriyor. Şeffaf ve rekabete dayalı bir ihalede ihaleyi almak isteyen bir firmanın en az yüzde 25 oranında fiyat kırması bekleniyor. Bayındırlık bakanlığının bugüne kadar çıkarmış olduğu ihalelerde tenzilat denilen fiyat kırımları yüzde 25 den başlayıp daha yukarı rakamlara çıktığı bilinmektedir.  Bu ihalede firma binde 2,6 gibi sembolik bir rakam kırıyor. Bu tahmine göre belediye firmaya 145 milyon liranın çok üzerinde fazla para ödedi.

“BELEDİYE BÜTÇELERİ ŞEFFAF VE HESAP VERİLEBİLİR OLMALI”

Ayrıca belediyenin bazı işleri kendisi yapabilecek araçları olduğunu dile getiren Ulaş Çetinkaya, “Örneğin Feke’de köy yollarına asfalt döşeme işini Büyükşehir Belediyesi kendi araçları ile yapabilir. Bunu ihale etmesine ihtiyaç yoktu” dedi. Şeffaflık ilkesine dayanmayan ve rekabet ortamının olmadığı böyle bir ihalenin kamu yararı sağlamadığını dile getiren Çetinkaya, “Açık ihale yapılması gerekirdi. Özellikle belediyelerin bütçelerinin şeffaf ve hesap verilebilir şekilde kamuoyu ile paylaşması gerekir” dedi. Belediyenin borçlandırıldığını ifade ettiğini söyleyen Çetinkaya, “Her yıl periyodik olarak kamuoyuna açıkladım. Bunun sebebi bana oy verenlerin paraların nereye harcandığını bilmeye hakkı olması. O yüzden belediye bütçelerinin harcanırken daha şeffaf olması gerekir” dedi.