Kabileler arası şiddet yükseliyor: Mali’de bir köye saldırı, 134 ölüm

Batı Afrika ülkelerinden Mali’nin, kabileler arası etnik çatışmaların yaşandığı orta kesimlerinde, silahlı bir grubun saldırısına uğrayan Peulh kabilesine mensup 134 kişi hayatını kaybetti.

HAMİLE KADIN VE ÇOCUKLAR DA ÖLDÜRÜLDÜ

Katliam Mopti bölgesindeki Egossagou köyünde meydana geldi. Bölgeden gelen ilk raporlara göre, ülkenin merkezinde bulunan Peulh kabilesine ait bir köye düzenlenen saldırıda 134 kişinin Dogon kabilesi milislerinin kıyafetlerini giyen silahlı adamlar tarafından katledildiği bildirildi.

Fulani Derneği Tabital Pulaaku Başkanı Abdulaziz Diallo, Dogon kabilesi milislerinin sabah saatlerinde Egossagou köyüne saldırısı sonucu aralarında hamile kadınlar ve çocukların da olduğu onlarca masum kişinin yaşamını yitirdiğini söyledi. Saldırıda Egossagou köyü muhtarı ve torunlarının da öldürüldüğü belirtildi.

BM ETNİK ŞİDDET KONUSUNDA UYARMIŞTI

Yaşanan katliamdan yaklaşık bir hafta önce Mali’de askeri bir üsse düzenlenen silahlı saldırıda ölen 16 askerin intikamıyla ilgili olduğu iddiaları da gündeme getirildi.

Dogon kabilesi üyeleri, Fulanileri (Peulh kabilesi) ülkenin kuzeyindeki el Kaide bağlantılı cihatçı gruplarla bağlantılı olmakla suçluyor. 

Birleşmiş Milletler (BM), bir süredir Mali’de etnik şiddetin arttığı konusunda uyarılarda bulunuyordu.

SALDIRILAR CİHATÇI TERÖR MERKEZLİ 

Ağırlıklı olarak Mali’nin orta kesiminde yaşayan ve çoğunluğu çoban olan Fulaniler, son yıllarda bölgede yaşanan cihatçı terör olaylarıyla bağlantılı oldukları iddialarıyla çeşitli saldırıların hedefi oluyor. 

2018 yılında benzer gerekçelerle düzenlenen saldırılarda 200’den fazla sivil öldürüldü, binlerce kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı, bölgede yoksulluk ve açlık yükseldi. İnsan hakları örgütlerinin raporlarına göre ölenlerin çoğu Dogon ve Bambara kabilelerine ait “öz savunma grupları”nın hedefindeki Peulh kabilesi üyeleriydi. 

KABİLE DÜŞMANLIĞININ TARİHİ

İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün Aralık 2018 tarihli bir raporuna göre, şiddet olaylarının yaşandığı bölge Mali’nin orta kesimlerinde bulunan Mopti bölgesi. Buradaki Bambara ve Dogon kabileleri çiftçilikle uğraşıyor, Peuhl toplulukları ise daha çok çobanlık yapıyor. Bu kabileler arasındaki ihtilaf ise cihatçı örgütlerin çıkışının çok öncesine dayanıyor. Rapora göre, daha önceden de kabileler arasında su kaynakları ve toprak nedeniyle anlaşmazlık bulunuyordu ve bu anlaşmazlıklar yine kan dökülmesiyle sonuçlanıyordu. Ancak 2015 yılından itibaren, cihatçı örgütlerin de etkisini artırmasıyla şiddet yükseldi ve ölümlerin sayısı arttı, 2018 yılında ise “alarm” boyutuna ulaştı.  

MALİ HÜKÜMETİ NE YAPTI?

Rapora göre İbrahim Bubacar Keita’nın başkanlığındaki Mali hükümeti bu duruma gerekli ilgiyi göstermedi ve onlarca kişinin öldüğü katliamları dahi gerektiği gibi soruşturmadı. Üç kabile de Mali güvenlik güçlerini kendi güvenliklerini yeteri kadar sağlamamakla suçluyor. İnsan hakları raporları da hükümetin Dogon ve Bambara milislerine göz yumduğuna işaret ediyor. Rapora göre: “Mali hükümeti, 2018’in başlarındaki ciddi istismar iddialarına yönelik ceza soruşturmaları yapmak, toplumsal şiddete karşı savunmasız toplulukları korumak ve istismarcı öz savunma gruplarını silahsızlandırmak için verdiği taahhütleri yerine getirme konusunda büyük ölçüde başarısız oldu.” 

ŞİDDET NASIL BU KADAR YÜKSELDİ?

Raporda 2015 yılından itibarin silahlı İslamcı gruplar ülkenin kuzeyinden orta Mali’ye kadar yayıldıkları ve buralarda onlarca kişiyi hükümetle iş birliği yaptıkları iddiasıyla öldürdükleri belirtiliyor. Yanı sıra bombalı eylemler gerçekleştirdiler ve sivilleri kendi İslam anlayışlarını kabul etmeye zorladılar, seçimlere katılıma da engel oldular.  

İnsan Hakları İzleme Örgütü’ne göre, İslami gruplar saldırılar, hükümet yolsuzlukları ve su ile toprak anlaşmazlıkları nedeniyle artan öfkesinden da faydalanarak Peuhl kabilesi üzerinde etkili oldular ve bu topluluktan militanlar kazandılar. Bu durum ise üç kabile arasındaki gerginliği yükseltti. Bölgede güvenlik güçlerinin etkisiz kalması üzerine de Dogon ve Bambara kabileleri kendi milislerini oluşturdular. Peuhl kabilesi liderleri ise milislerin İslamcı örgütleri bahane ederek verimli topraklarını ele geçirmeye çalıştıklarını ileri sürüyor. 

Rapora göre, 2018 yılında Peuhl köylerine en az 26, Dogon köylerine ise 16 silahlı saldırı gerçekleşti. 

FRANSIZ MÜDAHALESİNİN ETKİSİ VAR MI?

Mali, eski bir Fransız sömürgesi ve Fransız emperyalizmi hala ülke üzerinde siyasi etkisi bulunuyor. Bu durumu geçtiğimiz temmuzda “Fransa’nın Afganistan’ı: Mali” başlıklı yazısıyla analiz eden Le Monde Yazarı Christophe Ayad’a göre Mali’deki Fransız işgali cihat yanlılarını daha da güçlendirdi. Yazar bir yandan ülkenin “teröre karşı yalnız bırakılamayacağını” savunurken bir yandan da “Mali, bizim Afganistan’ımız. Fransız ordusu oraya daha çok angaje oldukça oradaki durum daha da kötüye gidiyor ve savaşmaya geldiği o gücü daha da kuvvetlendiriyor” dedi.

Fransa, Mali hükümetinin de davetiyle, bölgeye 2012 sonbaharında gönderdiği 100’den fazla özel kuvvet askeri ve ardından Ocak 2013’te gönderdiği birlikleriyle müdahale etti. 

Fransız müdahalesinin bir nedeninin de bölgedeki uranyum madenleri olduğu da gündeme geldi. Fransa’nın elektriğinin çoğunu ürettiği 59 nükleer reaktörü bulunuyor ve nükleer enerjinin hammaddesi ise uranyum. (DIŞ HABERLER)