BMO ve EMO: Ucuz, hızlı, kotasız, sansürsüz İnternet istiyoruz

Bilgisayar Mühendisleri Odası ve Elektrik Mühendisleri Odası; İnternet tarifeleri, iletişim altyapısı ve İnternet’e erişim konularında ortak basın toplantısı yaptı. Yapılan açıklamada yüksek ücretli İnternet tarifeleri ve altyapının yetersizliğine tepki gösterildi, "Ucuz, hızlı, kotasız, sansürsüz İnternet istiyoruz" denildi. Açıklamada ayrıca "Tüm yurttaşların İnternet’e uygun fiyatlı ve kesintisiz erişimi için kamu, düzenleyici ve denetleyici rol üstlenmeli, piyasadaki tekelleşme önlenmelidir" tespiti aktarıldı..

TARİFELER PAHALI, ERİŞİM HIZLARI ÇAĞIN GERİSİNDE

Adil Kullanım Noktası (AKN) 2019 başında kaldırılmasına rağmen erişim tarifelerinde kota uygulamasının sürdüğü belirtilen açıklamada "Yurttaşların alım gücünü zorlayan, yüksek ücretli bu tarifelerdeki erişim hızları da çağın gereklerinin çok altındadır. Kotalı ve düşük hızdaki, yüksek ücretli tarifelerin nedeni, ülkemizin İnternet altyapısının yetersizliğidir. Tüm bunlar, kamu hizmeti olan iletişim ve İnternet erişiminin piyasaya bırakılması ve tekelleşmenin sonucudur" ifadeleri kullanıldı.

BTK'YE "TEKELLEŞMEYİ ÖNLE" ÇAĞRISI

İnternet’e erişimin temel insan hakkı olduğunun vurgulandığı açıklamada İnternet’e ulaşmayı ekonomik açıdan kısıtlayan uygulamaların kabul edilemez olduğunun altı çizildi. Açıklamada başta Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) olmak üzere kamu kurumları, tekelleşmeyi ivedilikle önlemeye, kamu çıkarlarını önceleyen düzenleme ve denetim işlevlerini yerine getirmeye çağrıldı.

BTK verilerine göre Türkiye’de 2008 yılında 6 milyon olan genişbant İnternet abone sayısının 2018 yılının üçüncü çeyreğinde 73 milyon 800 bine ulaştığı hatırlatılan açıklamada "Sabit İnternet hizmetleri sağlayıcılığı pazarında en büyük pay, abonelerin yüzde 67’sine ve gelirin yüzde 66’sına sahip olan TTNet’e (Türk Telekom’a) aittir" denildi.

Açıklamanın devamında TTNet'in tekelleşme sürecine ilişkin şu ifadeler kullanıldı:

"Türk Telekom’un sektördeki hâkimiyetinde, yıllarca kamu yatırımlarıyla geliştirilen ve özelleştirme sonucunda şirkete bırakılan erişim altyapısının büyük etkisi vardır. Türkiye’nin fiber altyapısı 2018 yılının 3. çeyreği itibarıyla 345.275 km’dir. Bunun 71.563 km’si alternatif işletmecilere, 273.712 km’si ise Türk Telekom’a aittir. Türk Telekom’a ait fiber altyapının 124.802 km’si omurga, kalan kısmı erişim amaçlıdır. Görüldüğü üzere fiber altyapının yüzde 79’u Türk Telekom’undur. Ana omurga hariç tutulsa dahi Türk Telekom’un payı yüzde 68’dir."

TÜRKİYE BİLİŞİM ÇAĞINDA GERİ KALIYOR

Türk Telekom’un tekel haline geldiği piyasada, altyapının ortak ve adil kullanımı için gerekli düzenlemelerin yapılmaması ve yatırımlara yönelik açmazların Türkiye’nin bilişim çağında geri kalmasına yol açtığı belirtilen açıklamada "Uluslararası Telekomünikasyon Birliği’nin (ITU’nun) 2016 yılı verilerine göre Türkiye, Bilgi ve İletişim Teknolojileri Geliştirme Endeksinde 175 ülke arasında 70. sıradadır. Türkiye’nin yeterli eğitim düzeyi ve potansiyele sahip olmasına karşın erişim endeksinde 81., kullanım endeksinde 76. sırada olması, bilişim politikalarındaki yanlışlığı göstermektedir" denildi.

TÜRKİYE ERİŞİM HIZINDA GOBON VE MADAGASKAR'IN GERİSİNDE

Türkiye'nin genişbant erişim hızında Gabon Cumhuriyeti, Madagaskar gibi ülkelerin gerisinde olduğunun vurgulandığı açıklamada şu ifadelere yer verildi:

"BTK verilerine göre sabit İnternet hizmetleri sağlayıcılığı gelirleri 2013’te 4,2 milyar TL iken 2017’de 7 milyar TL’ye çıkmış, 2018’in 3. çeyreğinde 5,8 milyar TL’ye ulaşmıştır. İşletmecilerin gelirleri düzenli olarak büyürken altyapı yatırımları düşük kalmakta, işletmeciler arasında dengeli ve adil bir altyapı paylaşımı sağlanamamakta, bunun sonucunda genişbant ve fiber yaygınlığı olumsuz etkilenmektedir. Teknolojide dışa bağımlılık, hizmetlerin ve cihazların pahalılığı da etkin kullanımın yaygınlaşmasını engellemekte, Türkiye bu alanda gelişmiş ülkelerin çok gerisinde kalmaktadır. Altyapıya gereken yatırımların yapılmaması sonucunda Türkiye ortalama genişbant erişim hızında Andorra Prensliği, Şili, Paraguay, Gabon Cumhuriyeti, Madagaskar gibi ülkelerin gerisinde 20,15 Mbps ile 93. sırada yer almaktadır."

"KULLANICILAR, PARASINI ÖDEDİKLERİ HİZMETİ ALAMIYORLAR"

"Türk Telekom’un özelleştirilmesi sürecinde yurttaşların daha ucuz ve nitelikli hizmet alacağı söylemleriyle kamuoyunu ikna etmeye çalışanlar, aradan geçen 15 yılda kamunun tüm birikimlerini yağmalamış, daha pahalı ve niteliksiz hizmetle yurttaşları mağdur etmiştir" denilen açıklamada son olarak AKN’nin kalkmasının ardından İnternet erişim tarifelerinde büyük artışlar olduğu hatırlatıldı.

Açıklamada, işletmecilerin 6 Mbps ile 100 Mbps arasında hızlara sahip bazısı kotalı, bazısı limitsiz paketler için aylık 59,90 TL ile 299,90 TL arasında değişen ücretler istemeye başladığı belirtildi.

AKN'nin kaldırılması sonrası yaşanan kaosa dikkat çekilen açıklamada şu ifadelere yer verildi:

"Yayımlanan tarifelerde mevcut abonelerin eski paketlerini aynı bedellerle kullanmaya devam edeceği, yeni tarifelerin yeni aboneleri etkileyeceği belirtilmektedir; ancak eski abonelerin yeni tarifeye ne zaman geçeceği, bir başka deyişle mevcut abonelerin eski paketlerini daha ne kadar süreyle kullanabilecekleri açıklanmamıştır. Açıklama gerektiren diğer bir konuysa mevcut abonelere uygulanan tarife ile yeni abonelere uygulanacak tarifeler arasındaki yüzde 200’leri aşan farkın nereden geldiğidir. Aynı hizmetin yurttaşlara farklı fiyatlarla sunulmasının nedenleri açıklanmalıdır!"

Açıklamada AKN'nin kaldırılmasının sonuçlarına ilişkin şu tespit yapıldı:

"Sonuçta, 'limitsiz/hızlı İnternet' diye sunulan uygulama, yurttaşların daha yüksek fiyatlarla daha düşük hızda ve kotalı İnternet’e razı olmak ya da alım gücünü zorlayacak denli pahalı tarife paketlerini seçmek zorunda kalacakları bir uygulamaya dönüşmüştür. İletişim altyapısının yetersizliği yüzünden tarifelerde belirtilen hızlara zaten ulaşamayan, ödedikleri paranın karşılığını alamayan yurttaşlar, ekonomik krizin yaşandığı bugünlerde temel insan hakkı olan iletişim hakkından da yoksun bırakılmaktadır!"

"İNTERNET'E ERİŞİM HUKUKSAL DÜZENLEMELERLE DE KISITLANIYOR"

Açıklamada Türkiye’de İnternet’e erişimin yalnızca ekonomik gerekçelerle değil, hukuksal düzenlemelerle de kısıtlandığına dikkat çekildi. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi'nin İnternet erişimini temel bir insan hakkı olarak tanımladığı anımsatılan açıklamada "İnsan hakları ve ifade özgürlüğü yok sayılmakta; alternatif medya siteleri, muhalif toplum gruplarının seslerini duyurabildikleri ortamlar, hatta sosyal medya platformları erişim engellemeleriyle sansürlenmektedir. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi, İnternet erişimini temel bir insan hakkı olarak tanımlamıştır. Tüm yurttaşların hakkı olan İnternet, mutlaka ucuz, kesintisiz, hızlı, sansürsüz ve etkin biçimde sunulmalıdır" denildi.

"İNTERNET ERİŞİMİ KAMUSAL BİR HAKTIR"

Açıklamanın devamı şöyle:

"Demokratik, çağdaş ve kalkınmış bir ülke olmanın temel koşullarından biri iletişim özgürlüğüdür. İnternet hizmetlerinin aşırı yüksek fiyatları, hız/kota sınırlamaları ve sansür politikaları, iletişimin ve doğru bilgiye ulaşmanın önündeki en önemli engellerdir. Türk Telekom başta olmak üzere tüm özelleştirmeleri meşrulaştırmak için söylenegelen 'Hizmet niteliği ve erişilebilirliğin serbest piyasa koşullarında artacağı' iddiasının doğru olmadığı ortaya çıkmıştır. Bir ülkenin iletişim altyapısı piyasaya terk edilemeyecek kadar önemlidir. Altyapı yatırımları, fiyat ve kullanım koşulları, tek bir şirket ya da şirketlerin kararlarına bırakılmamalı, kamu tarafından düzenlenip denetlenmelidir.

Elektrik Mühendisleri Odası ve Bilgisayar Mühendisleri Odası olarak İnternet’in bir kamusal alan ve İnternet erişiminin bir kamusal hak olduğunu bir kez daha vurguluyor; BTK’yi ve kamu kurumlarını piyasadaki tekelleşmeye karşı ivedilikle önlem almaya ve şirketlerin kârlılığını değil, kamu çıkarlarını önceleyen bir yaklaşımla, bu alanda çalışmalar yürüten demokratik kitle örgütlerinin görüşlerini dikkate alarak hareket etmeye çağırıyoruz."

Şevket Uyanık AKN'siz interneti değerlendirdi: Hız değil fiyat artacak

Kablonet'te AKN gitti AST geldi, en hızlı sınırsız paket aylık 500 TL

İsmail Gökhan Bayram

2019’a girerken internet'in halleri