Çocuklara işkenceye 5 yıl sonra karar: Etkili şekilde soruşturulmadı

Erdi TÜTMEZ
İstanbul

Sincan Cezaevinde işkenceye maruz kalan çocuklarla ilgili karar veren Anayasa Mahkemesi (AYM), kötü muamele yasağının ihlal edildiğini açıkladı.

Sincan Cezaevinde 1 Ocak 2014 tarihinde yaşları 16-17 olan çocuklarla infaz koruma memurları arasında olaylar çıkmış, 11 çocuk hakkında idari soruşturma başlatılmıştı. Olayların ertesi günü ise Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü tutuklu çocuklar hakkında Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunmuştu. Daha sonra çocuklarla görüşen avukatlar, infaz koruma memurlarının çocuklara işkencede bulunduklarını açıklamış, olayla ilgili suç duyurusunda bulunmuştu. Ancak, Cumhuriyet Başsavcılığı infaz koruma memurları hakkında basit yaralama, hakaret, tehdit, zor kullanma yetkisine ilişkin sınırın aşılması suçlarından başlattığı soruşturmada kovuşturmaya yer olmadığına karar vermişti. Kararda çocukların müşahede odasında darp edilme, ters kelepçe takılma, çıplak aranma iddiaları değerlendirilmemişti. Bu karara karşı yapılan itirazlar da Sulh Ceza Hâkimliği tarafından reddedilmişti. Hatta 11 çocuk işkenceye maruz kaldıkları halde “mala zarar vermek, memura mukavemet, tehdit ve yaralama” gerekçesiyle yargılanmıştı. Bunun üzerine çocukların avukatları kötü muamele yasağının ihlal edildiğini söyleyerek Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuştu.

"SAĞLIK RAPORU İLKELERE AYKIRILIK TAŞIYOR"

Anayasa Mahkemesi konuyla ilgili kararını açıkladı. AYM, etkili soruşturma yapılmadığı iddialarını usul boyutu yönünden ele alarak incelediğini açıkladı. “Devletin kontrolü altında bulunan kişilere yönelik tıbbi muayenelerin sağlanması, kötü muameleye karşı önemli tedbirlerden birini oluştururken bu muayenelerin usulüne uygun olarak yapılması ve raporların usulüne uygun düzenlenerek gerekli mercilere sunulması vazgeçilmez bir öneme sahiptir.” denilen kararda “Somut olayda Ceza İnfaz Kurumu tarafından aldırılan sağlık raporunun gerekli koşulları taşıyıp taşımadığının araştırılmayarak tek başına karara esas alınmasının anılan ilkelere aykırılık teşkil ettiği anlaşılmıştır.” ifadeleri kullanıldı. Öte yandan çocukların darbedilmeleriyle ilgili de ayrıntılı olarak inceleme yapılmadığını söyleyen AYM, savcılık kararındaki temel değerlendirmenin Komisyonun incelemesi ve olaylara müdahaledeki zor kullanma yetkisinin aşılıp aşılmadığı ile sınırlı kaldığını söyledi. Anayasa Mahkemesi, kötü muamele yasağının usul yönünden ihlal edildiğine karar verdiğini açıkladı. AYM, çocuklara 10 bin lira tazminat ödenmesini de hükmetti.

AVUKAT DOĞANOĞLU: ŞİMDİ HER ŞEY SİL BAŞTAN

Davanın Avukatı Senem Doğanoğlu kararla ilgili Evrensel'e konuştu. “İşkence ve kötü muamele yasağından bir karar çıkması çocuklar adına bize iyi hissettirdi” diyen Doğanoğlu, “Ama çıplak arama, müşaade odası gibi tartışmalar açısından yetersiz bir karar olduğunu da söylemek gerek. Yetersizliğinin yanı sıra çok da iyi bir içtihat oluşturmuş değil. Müşaade odasında tutmak çocuklar açısından zaten kabul edilebilir bir şey değil. Bunu çok tartışmıyor. Ama yine de öne sürdüğümüz ihlal iddialarını teker teker değerlendirmesi yönünden önemli.” ifadelerini kullandı. “Şimdi her şey sil baştan olacak” ifadelerini kullanan Doğanoğlu, soruşturmanın yeniden açılacağını söyledi. Sincan’da işkenceye maruz kalan çocukların davasının da sürdüğünü hatırlatan Doğanoğlu, “Orada da hemen beraat isteyeceğiz. Çocuklar aleyhine süren dava açısından da önemli bir karar. Soruşturma bundan sonra umarım iyi gider. Gardiyanlar hakkında en kısa sürede dava açılmasını bekliyoruz” dedi.

Her yılbaşı Sincan Çocuk Cezaevi’nde benzer şekilde böyle işkence ve kötü muamele haberlerinin geldiğini söyleyen Doğanoğlu, “2014’te olmuştu, ondan sonraki yıl oldu, bu yılbaşında da aynı sorunlar oldu. Bu kararın belki bir caydırıcı etkisi olur.” ifadelerini kullandı.

İşkence gördüler, sanık oldular