Tarım Kredi Genel Müdürü Poyraz: Tanzim satışta 2,5 aylık planlama var

Tanzim satışlarla ilgili konuşan Tarım Kredi Genel Müdürü Poyraz, "2,5 aylık planlamamız var" dedi.

GÜNCELLENDİ

Fotoğraf: Erçin Top/AA

ANASAYFA

GÜNCEL EKONOMİ

Paylaş

Tarım Kredi Genel Müdürü Fahrettin Poyraz, sebze-meyve fiyatlarındaki artışı kendi ekonomi politikalarına değil üretici ile tüketici arasındaki "aracılara", "marketlere" bağlayan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın çözüm olarak gündeme getirdiği tanzim satışına dair açıklamalarda bulundu. Tanzim satışta 2,5 aylık planlama yapıldığını söyleyen Poyraz, bazı marketlerin patates ve soğanı 2 liradan satmaya başladığını iddia etti. Poyraz, "Gelecek dönemde tüketicinin mutfağında kullandığı hemen hemen her üründe kooperatif olarak piyasada bulunmak istiyoruz." dedi.

Poyraz, Anadolu Ajansı (AA) Ekonomi Masası'nda gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Poyraz'ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:

FİYATLAR SEÇİM ATMOSFERİNİN ETKİSİYLE ARTMIŞ…

Tarım ürülerinde dönemsel fiyat artışlarının beklenen bir durum olduğunu savunan Poyraz, meteorolojik durumun etkisiyle üründe azalmaya karşı talepteki devamın fiyat noktasında dengesizliklere sebep olabildiğini söyledi.

Fiyat artışlarının seçim atmosferinin etkisiyle beklenenin üzerinde gerçekleştiğini savunan Poyraz, "Tarım Kredi olarak biz, doğrudan üreticeden aldığımız ürünlerin toplanması ve bunların İstanbul ve Ankara'da büyükşehir belediyesi ekiplerine tesliminde sorumluluk aldık. Sistem bu şekilde geçtiğimiz hafta sonu itibarıyla çalışmaya başladı ve kurgulandığı şekliyle çalışıyor. Ankara, İzmir, Mersin, Antalya ve Sakarya olmak üzere 5 bölgeden alım yaptık. 15 kooperatifle başlayan alım süreci artarak devam etti. Sahada 50 personelimiz alımlar noktasında çalışmalarını sürdürüyor. 7 gün 24 saat esaslı durmaksızın üreticiden aldığımız ürünleri büyükşehir ekiplerine teslim ediyoruz." dedi.

FİYATLAR ANINDA YARI YARIYA DÜŞMÜŞ…

Tanzim satış noktalarının piyasada fiyatların düşürülmesinde önemli rol oynadığını öne süren Poyraz, şöyle devam etti:

"Fiyatlarda dün itibarıyla yarıya varan, bazı ürünlerden daha fazla çekilme oldu. Domates bu operasyon başlamadan önce 10 lira ve üzeri fiyatla satılırken, dün biz 3 liradan satışa başladık ve market zincirlerinde de fiyatlarda ciddi düşüş oldu. Salatalık 8 lirayken 4 liraya, biber 11 lirayken 6 liraya, patlıcan 10 lirayken 4,5 liraya, soğan 4 lirayken 2 liraya, patates 4,5 lirayken 2 liraya sattık. Bizim arkamızdan da marketlerde ve manavlarda fiyatlarda ciddi gevşeme oldu. Belli marketler de projeye destek verdi. Özellikle patates ve soğanda 2 liradan satış yapmaya başladılar. Kamuoyuna, 'Bu işin bir piyasası var. Bu piyasada sistemin bozulması noktasında fırsatçılara imkan verilmeyecek. Devlet olarak tüm kurum ve kuruluşlarımızla vatandaşımızın hakkını koruma noktasında sahaya ineriz' mesajı verildi."

Poyraz, tanzim satış noktalarında satılan ürünlerin kalite açısından pazar ürünlerinden farklı olmadığını, bazı ürünlerde kalitenin daha yüksek olduğunu iddia etti.

"2,5 AYLIK PLANLAMAMIZ VAR"

Kamuoyunun satışı seçim çalışması gibi tartıştığını söyleyen Poyraz "Tanzim satışta 2,5 aylık planlamamız var. Örtüaltı üretimin yanısıra açık alanlardaki ürünler de piyasaya girdiğinde fiyatlarda ürün bolluğundan kaynaklanan bir gevşeme olacak" ifadesini kullandı.

"TÜRKİYE'DE İKİ TİP HAL VAR; BİRİNİN YÜZÜ TÜKETİCİYE, DİĞERİNİN YÜZÜ ÜRETİCİYE DÖNÜK"

Üretim sonrasındaciddi sıkıntılar yaşandığını savunan Poyraz, ürünü tüketiciye ulaştıran zincirlerin zaman zaman sağlıksız işlediğini, hatta bazen koptuğunu söyledi.

Bunun üretici ve tüketicinin mağduriyetine neden olduğunu söyleyen Poyraz, "Üretici şikayet ediyor, 'Gayret ettim ama ürünüm para etmedi' diyor. Öbür taraftan tüketici şikayet ediyor, 'Üreticinin 1 liraya satıp, para kazanamadığı ürünü ben niye markette 7 liraya alayım' diyor. O zaman arada bir şeyler var demek ki..." ifadesini kullandı.

Poyraz, hal kanununun getiri ve götürülerinin incelenmesinin önemli olduğunu, ilgili bakanlıkların bu konuda çalıştığını söyledi ve Türkiye'de 2 tip hal bulunduğunu, bir kısmının yüzünün üreticiye, diğerlerinin yüzünün de tüketiciye dönük olduğunu iddia etti.

"GİZLİ FAİZ VAR"

Poyraz, şöyle devam etti:

"İstanbul ve Ankara'daki komisyoncular da ürünü alıp, pazar ve market gibi perakende sektörüne dağıtıyor. Burada maliyeti etkileyen unsurlar var. Haldeki komisyoncu, çiftçiden alıp İstanbul'a gönderdiği ürüne yüzde 8-12 komisyon koyuyor. Ürün gelip, tartıya çıktığı zaman bir de üreticiden yüzde 5-10 fire düşülüyor. Elleştirme tesislerinde ürün ayıklanıyor, bir kısım ürünler de kenara alınıyor ve üreticiye 'Bunu almıyoruz, götür. Ayıklanan ürüne 3 lira, şuna da 1,5 lira veririm' deniyor."

Poyraz, üretici ve komisyoncu arasında vadeli bir alışverişin gerçekleştiğine, komisyoncuların malı alıp üreticiye bedelini 1-3 ay sonra ödeyebildiğine dikkati çekerek, "Halbuki en fazla 1 hafta, 15 günde komisyoncuya ürünü sattığı diğer komisyoncudan para ödenir ama ürün bedeli üreticiye belki 2-3 ay sonra ödenir. Burada bir nevi gizli faiz var" şeklinde konuştu.

"HAL İÇİN DENETİM MEKANİZMASI KURULACAK"

Komisyoncuların, çiftçilere üretim öncesi girdi tedariki noktasında bir nevi destek olduklarını söyleyen Poyraz, desteğin bir bağımlılık ilişkisi oluşturduğunu aktardı. Tarladaki ve seradaki ürünün, daha üretilmeden bağlandığına dikkati çeken Poyraz, bunun makul bir durum gibi gözükse de üreticinin komisyoncuya mahkum edildiğini söyledi. Buradaki ilişkinin sorgulanması gerektiğini belirten Poyraz, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Hal konusu ele alınmalı. Bunu tamamen tasfiye etmek lazım da demiyorum ama içlerinde bu işi suistimal edenler var. Cumhurbaşkanımız da zaman zaman konuşmalarında söylüyor... Oralara, bakanlıktan giden elemanlara denetim yaptırmayanlar var. Çünkü bu sistem onlar açısından ciddi bir gelir kapısı olmuş, yaptıkları iş ve işlemlerden dolayı sorgulanmak istemiyorlar. Suistimal edenlerin ayıklanabileceği ama hal esnafı ve komisyoncuların tecrübelerini de sürece dahil edecek, emniyet supabı olarak üretici ve kooperatiflerin yer alacağı bir sistemi tartışmak gerekiyor. Devlet olarak denetim mekanizmasını kurup, süreci kooperatif ve çiftçi örgütlerini de dahil ettikten sonra mekanizmayı denetleme noktasında bir sistem kurulacak. Bu sistem kurulduğunda, mağduriyetler aza iner diye düşünüyoruz." (HABER MERKEZİ)