İZDEMİR için verilen 4. ÇED kararına karşı dava açıldı

Metehan UD
İzmir

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇED izni vermekten vazgeçmediği İZDEMİR Enerji santrali için yaşam savunucuları da dava açmaktan vazgeçmiyor. Şimdiye kadar üç kez mahkeme tarafından iptal edilen İZDEMİR Santrali için verilen dördüncü ÇED kararına karşı da meslek odaları ve çevre örgütleri dördüncü kez dava açtı.

İzmir Aliağa ile Foça sınırları ilçelerinin sınırında faaliyet gösteren dört yılı aşkın süredir faaliyet gösteren İZDEMİR Kömürlü Termik Santralinin çevresel etki değerlendirme (ÇED) olumlu raporu bir kez daha davalık oldu. İzmir Barosu, İzmir Tabip Odası, TMMOB, Menemen Ticaret Odası, Menemen Ziraat Odası, Menemen Sanatkarlar ve Esnaf Odası, Menemen Esnaflar Odası, Menemen Şoförler ve Otomobilciler Odası, S.S. Menemen Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi, EGEÇEP (Ege Çevre ve Kültür Platformu) Derneği ve aralarında davacı baro, oda ve kooperatif yönetim kurulu üyelerinin, Menemen ve Aliağa'da ikamet eden kişilerin de bulunduğu 92 vatandaş ile toplam 102 davacı son verilen ÇED kararının da iptalini istedi.

Mahkeme kararlarına rağmen bir kez ÇED kararı veren kamu görevlilerinin görevi kötüye kullanma suçunun işlendiğinin belirtildiği dava dilekçesinde ÇED kararının 2009/7 sayılı genelgeye dahi aykırı olduğu, proje tanıtım dosyasının özensiz ve kopya olduğu, İDK kurulunun görevlerini yerine getirmediği, radyasyon güvenliğinin yok sayıldığı, santralin etki kapsamında, koruma alanı Gediz Deltası'nın nasıl korunacağına dair bilgi olmadığı, kullanılan kömürün ve ortaya çıkan külün form ve karbon analizinin yine atlandığı, kümülatif etki değerlendirmesinin yapılmaması, santralin yaşamı ve sağlığı tehlikeye attığı, bölgedeki aktif fay hatlarının dikkate alınmadığı, santralin kültürel varlıklar üzerindeki etkisinin göz ardı edildiği ifade edildi.

'YASA TANINMIYOR, MAHKEME KARARLARI UYGULANMIYOR'

Dava öncesi kurum temsilcileri basına açıklamada bulundu. Baro yöneticisi Özgür Yılmaz, Anayasa'da ve uluslararası mevzuatça güvence altına alınan sağlıklı çevrede yaşama hakkının yok sayıldığını belirterek “Son yıllarda hükümetler açısından insan ve yaşam hakkından önce sermaye ve rant odaklı vahşi kapitalizmin üretim ilişkileri içerisinde hiçbir yasa ve kural tanınmıyor, buna ilişkin verilen mahkeme kararları dahi uygulanmamaktadır. İzmir Barosu şimdiye kadar olduğu gibi bundan sonra da insanların ve diğer tüm canlıların sağlıklı bir çevrede yaşama hakkının savunucusu olmaya devam edecek, çevre mücadelesini ve mücadele edenlerini yalnız bırakmayacaktır” dedi.

'ALİAĞA KİRLİLİK YÜKÜNÜ ÇOKTAN AŞTI'

TMMOB İKK Dönem Sözcüsü Melih Yalçın “Hepimizin bildiği gibi raporların hiç bir yerine dokunulmadan, iptal edilmiş şekliyle, hukukun da arkasından dolanarak tekrar onaylanmıştır. Hukukla ve dava açanlarla alay edilmektedir. Biz daha güçlü bir şekilde bu mücadeleyi sürdürmekle, verilen kararları iptal ettirmekle kararlıyız” dedi. ÇMO İzmir Şube Başkanı Helil İnay Kınay da şunları söyledi:

“Aliağa gibi çevresel kirlilik yükünü çoktan aşmış bir bölgede kümülatif etki değerlendirilmesi yapılmadan yeni tesis kurulacak olmasının bilimsel ve teknik raporlarla paylaşmamıza rağmen sürekli olarak ÇED kararı verilmesi Çevre Bakanlığı'nın işini ne kadar işini ciddi yaptığını ortaya koyuyor. Türkiye'de ÇED sürecinin işletilmediğini de bir göstergesi. Karar vericileri görevlerini yerine getirmelidir.”

'BAKANLIK SANTRALİN TEDARİKÇİSİ GİBİ DAVRANIYOR'

EGEÇEP'in ve vatandaşların avukatı Arif Ali Cangı da tesisin bölge yaşamı ve İzmir'in hava kalitesi açısından tehdit oluşturduğunu ifade ederek şunları söyledi:

"İşyeri açma ruhsatı olmadan santral faaliyettedir. Son ÇED raporu Karadeniz'den kopyala yapıştır. Bu basında yer alınca ifade değiştirildi. Bu işin ne kadar ciddiyetsiz olduğunu ortaya koyuyor. Çevre ve Şehircilik İl müdürlüğü, kuruluş amacını yerine getirmiyor. Bilakis termik santralin tedarikçisi gibi davranıyor. Son hazırlanan proje tanıtım dosyasında Karadeniz Bölgesi için hazırlanmış başka bir rapordan kopyala yapıştır bilgiler yer almıştı. Bu santrale karşı bütün kurumları tepki göstermesi gerekiyor. Şu ana kadar İzmir Büyükşehir Belediyesi yeterli önlemi almadı, gerekli adımı atmadı. 31 Mart'ta seçilecek yeni yönetimin bunu dikkate alması gerekiyor.”

'HER GÜN YAVAŞ YAVAŞ ÖLMEKTEYİZ'

İzmir Tabip Odası YK üyesi Hakan Köse “Oda olarak insan ve toplum sağlığını olumsuz olarak etkileyenler her çevre sorununa karşı müdahil olmayı sürdürüyoruz” dedi. Foçalı vatandaş Bahadır Doğutürk, Aliağa'daki tesislerin yarattığı kümülatif etkiye karşı mücadeleye verdiklerini belirterek şunları söyledi:

“Biz o bölgede yaşayan vatandaşlar olarak her gün yavaş ölmekteyiz. Bu bölgede yaklaşık 3 bin tesis var ve bunların 200 tanesi çok kirletici etkiye sahip. Bu kirlilik kuzey rüzgarları ile birlikte tüm İzmir'i etkilemektedir. Fosil yakıtlarla enerji üretildiği takdirde bu günleri arar olacağız.”

Menemen Ziraat Odası Diler Bosut Güven de “Bizler de Menemen'in geleceği adına müdahil oluyoruz. Son ÇED dosyasında bölgede bitki ölümlerinin kaçınılmaz olduğu belirtiliyor. Tarımsal sit olan Gediz Ovası'nda Türkiye'nin tamamı için üretim yapmaktayız. Tarım alanlarını koruyabilmek adına müdahiliz. Biz acilen bölgenin hava kalitesi izleme sonuçlarının açıklanmasını istiyoruz” dedi.

SON ÇED KARARI ZEYTİN KANUNU İLE İPTAL EDİLMİŞTİ

Son olarak İzmir 5. İdare Mahkemesinin, santralin atık depolama tesisinin konumunun 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı, Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun’un 20. maddesine aykırılık gösterdiği sonucuna vererek ÇED kararını iptal etmesine rağmen yeni ÇED dosyasında bu konuda ne tür bir değişiklik yapıldığı bilgisi yer almıyor. Raporda “En uygun yerin seçildiği” ve “Zeytin kanununun hükümlerinin uygulanacağı” ifadeleri tekrarlanıyor.