Bir kriz ve iki ayrı dünya: Bir yanda sefa bir yanda cefa

Mehmet TÜRKMEN
Antep

Son dört ayda 20 binden fazla işçinin işten atıldığı, on binlercesinin çeşitli sürelerle ücretsiz izne gönderildiği Gaziantep Organize Sanayi Bölgesi’nde patronlar aynı dönemde ihracat rekoru kırdılar. Kriz gerekçesiyle en büyük işçi kıyımının yapıldığı illerin başında gelen Antep’te, sanayi odası, kasım ayı itibariyle ihracatta rekor kırılarak, Antep tarihinin en yüksek rakamına ulaşıldığını açıkladı. 

Patronlar ve hükümet sözcüleri krizin başından beri sürekli “Aynı gemideyiz”, “Hepimiz fedakarlık yapacağız” şeklinde açıklamalar yapsalar da, krizde ortaya çıkan tablo gerçeklerin hiç de öyle olmadığını gösteriyor. Bölgenin en büyük işçi ve sanayi kenti olan Gaziantep’te yaşananlar, ülkeyi ve toplumun büyük bir kesimini derinden sarsan bir ekonomik krizin bile sermaye sınıfı için nasıl fırsata dönüşebildiğinin en çarpıcı örneklerini sunuyor. 

Geçtiğimiz günlerde, Gaziantep Sanayi Odası (GSO) Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Ünverdi yaptığı açıklamada, Gaziantep’in kasım ayında gerçekleştirdiği 665 milyon 637 bin dolarlık ihracatla aylara göre tarihinin en yüksek ihracat rakamına ulaştığını söyledi. Gaziantep’in kasım ayında yüzde 13.4 artışla hem tarihi rekor kırdığını hem de Türkiye ortalamasının üzerinde ihracat yapma başarısı gösterdiğini dile getiren Ünverdi, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 13.4 oranında bir artış yaşandığını, ocak-kasım 2018 döneminde ise 6 milyar 356 milyon 675 bin dolar ihracat yapılarak, geçtiğimiz yılın ocak-kasım dönemine göre 6.2 oranında artış yaşandığını açıkladı. 

Ağustos başında doların fırlaması ve borç kriziyle patlak veren ekonominin her alanında gittikçe derinleşen ekonomik krizle birlikte, “Bu kimin krizi, sorumlusu kim ve faturasını kim ödeyecek?​” tartışması da sık sık gündeme geliyor. Hükümet ve patron örgütlerinin temsilcileri sık sık “Hepimiz aynı gemideyiz, batarsak hep birlikte batarız”, “Borç 80 milyonun borcu” şeklindeki açıklamalar yapıyorlar. En son iki gün önce Ekonomi Bakanı Albayrak “Acı bir reçete varsa hep birlikte üstleniriz” şeklinde bir açıklama yapmıştı. 

Bir tarafta, on binlercesi işten atılan, ücretleri zamanında ödenmeyen, işten atıldıklarında kıdem ve ihbar tazminatlarını alamayan Antepli işçilerin durumu, diğer tarafta kriz gerekçesiyle işçilere bütün bunları yaşatan Antepli patronların aynı dönemde açıkladıkları ihracat rekorları. Antep’te kriz döneminde yaşananlar, krizin en acı reçetesi ve yükü işçilerin üzerine yıkılırken, patronların kâr etmeye devam ettiğini gösteriyor.

‘KÂR EDERKEN BİZE VERMEDİLER, ZARARI BİZE ÖDETİYORLAR’

Ağustos başından beri işten atmaların yaşandığı Antep’te işçi kıyımı hız kesmeden sürüyor. Evrensel’e daha önce de haber olarak yansıyan ağustos ve eylül aylarında Antep’teki işten atmaların ardından, Başpınar Organize Sanayi Bölgesi’nden toplu işten atma haberleri gelmeye devam ediyor. Gürteks, Gür İplik, Angora Halı, Merinos, Boyar, Gülsan, Reis Halı gibi işyerleri başta olmak üzere, son bir ay içinde pek çok işyerinden binlerce işçi daha işten atıldı. 

Bir vardiyanın komple işten atıldığı Gür İplik’ten bir işçi, işten atılan vardiyanın diğer vardiyalardaki işçilerden bölünerek yeniden tamamlandığını ve daha az işçiyle neredeyse aynı üretimin çıkmaya devam ettiğini söylüyor. Kriz bahanesiyle işçi atılmasına tepki gösteren Gür İplik işçisi, “Normal zamanda pazar demeden bayram demeden çalıştık. Her birimiz 3 makineye bakıyorduk. Üç kişiyle yapılan üretimi 2 işçiyle yapıyorlar. Şimdi biraz işler kötüye gidince işçi çıkarıyorlar” diyor. 

“Patron nasıl zarar ediyor aklım almıyor” diyen bir Şireci işçisi ise şunları söylüyor: “600 işçi çıkarıyor, yerine İŞKUR’dan işçi alıyor. Niye? Çünkü İŞKUR’dan aldığı işçiye maaş ödemiyor. Maaşı işsizlik fonundan, bizim cebimizden ödeniyor. Bizi işten atıyor, bizim paramızla bedava işçi çalıştırıyor. Bu nasıl bir düzen anlamıyorum. Bu sahtekarlık değil de nedir? Bu ülkenin yasaları, hükümeti, mahkemeleri asıl bu hırsızlığa dur diyeceklerine hakkını arayan işçiyi cezalandırıyorlar.” 

14 İŞYERİ KONKORDATO İLAN ETTİ

Antep’te pek çok işyerinde toplu işçi atılırken ve işçiler ücretsiz izne gönderilirken, şu ana kadar 14 firma da konkordato ilan etti. 40’tan fazla işyerinin de konkordatoya başvurduğu söyleniyor. Konkordato ilan eden işyerlerinden Angora Halı’da 200 civarında işçi işten atıldı. 200’e yakın işçiyle hâlâ üretimin devam ettiği Angora’da, işten atılan 200 işçinin kıdem ve ihbar tazminatları ise ödenmedi. İşverenin kendilerini “Para olunca ödeyeceğiz” diyerek oyaladığını söyleyen işçiler, konkordato bahanesiyle tazminatlarını alamamaktan endişe ediyorlar. 

BOYAR KİMYA’DA İŞÇİLERE 12 SAAT OYUNU

Son bir ay içinde 80 işçinin işten atıldığı Boyar Kimya’da işveren, kimsenin işten atılmayacağı sözü karşılığında işçileri 8 saat yerine haftanın 4 günü 12 saat çalışmaya zorlamış. İşçilerin bir kısmının itirazına rağmen 12 saat çalışmaya başlanan fabrikada, aradan bir hafta geçmeden işten atmalar başladı. Şu ana kadar 80 kişinin işten atıldığı Boyar Kimya’da, işten atılan işçilerin kıdem ve ihbar tazminatları ise hâlâ ödenmemiş. Tazminatlarını isteyen işçileri “Sizi arayacağız” diyerek oyalayan fabrika yönetiminin, tazminatları taksitlere bölerek ödemeyi planladığı söyleniyor. Fabrikada yetkili olan Öz İplik-İş Sendikasının işçilere yönelik bu hak gasplarına sessiz kaldığını söyleyen işçiler, “Sendikamız bu haksızlığa karşı işçilerin haklarını savunacağı yerde, işçilere mesaj atarak, fabrikaya ilan asarak, işverenin 12 saat dayatmasına işçiyi ikna etmeye çalışıyor” diyorlar.