Gazetecilik hapis, işsizlik ve ekonomik baskı kıskacında

CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer'in hazırladığı AKP'nin basın özgürlüğü karnesi, Türkiye'de gazeteciliğin işssizlik, ilan ambargosu, hapis ve tazminat cezalarının kıskacında olduğunu ortaya koydu.

CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer,  10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü nedeniyle 2018 yılında basın özgürlüğü karnesi açıkladı. Türkiye’de Evrensel Bildirgede yer alan hak ve özgürlüklere dayalı ve bunları koruyan bir düzenin hala kurulamadığını belirten Çakırözer, “2 yılı ülkenin tümünde OHAL altında geçen 16 yıllık AKP iktidarı ve devamındaki tek adam rejimi ile hemen hemen her alanda binlerce hak ve özgürlük ihlali yaşanmıştır. En büyük baskı ve kısıtlama ile karşılaşılan alan, ifade ve basın özgürlüğümüz olmuştur” dedi.

Gazetecilerin düşünceleri, haberleri, yorumları nedeniyle sansüre maruz kaldığını, işten çıkarıldığını, soruşturma ve kovuşturmaya  uğradığını, uzun süre tutuklu kaldığını kaydeden Çakırözer, basının engelleme ve yayın yasaklarıyla, ilan ambargolarıyla susturulmak istendiğini söyledi. Gazetecilik meslek örgütleri ile ifade ve basın özgürlüğü alanında çalışan sivil toplum örgütlerinin raporlarının kaygı verici rakamlar içerdiğini belirten Çakırözer, 2015 yılının sonunda 31 olan tutuklu gazeteci sayısının 2018 sonunda neredeyse 5 katına çıktığına ve Aralık ayı itibariyle cezaevindeki tutuklu gazeteci sayısının 145’e ulaştığına dikkat çekti.

YENİ TEHLİKE: KESİNLEŞEN MAHKUMİYETLER

Basın özgürlüğü açısından kaygı verici yeni tehlikenin ise gazetecilik faaliyetleri nedeniyle açılan davalarda kesinleşen mahkumiyet kararları olduğunu belirten Çakırözer, “Gazeteci Murat Akyol, Sanatçı Atilla Taş yazdıkları köşe yazıları nedeniyle yargılandıkları davalarda uzun süren tutuklulukların ardından tahliye edilmişti. Ama haklarında kesinleşen yargı kararının ardından yeniden cezaevine girdiler. 2018 yılının ilk 11 ayında 74 gazeteciye verilen toplamda 400 yılı aşan hapis cezası kesinleşmiştir” dedi.

CUMHURBAŞKANINA HAKARETTEN 53 GAZETECİYE HAPİS

Gazetecilere açılan davaların önemli bir kısmını Cumhurbaşkanına hakaret davalarının  oluşturduğuna dikkat çeken Çakırözer, Sınır Tanımayan Gazeteciler Türkiye Örgütü’nün verilerine göre Türkiye’de “Cumhurbaşkanına hakaret” suçuyla 53 gazeteci hakkında mahkumiyet kararı verildiğini ifade etti. Gazetecilere bu davalar kapsamında toplamda 75 yıl hapis cezası ve milyonları bulan tazminat cezaları verildiğini aktaran Çakırözer, Cumhurbaşkanına hakaret suçlamasıyla son iki yıl içinde açılan soruşturma sayısı 20 bin 539’a ulaşırken, bunların 6 bin 33’ü hakkında dava açıldığını kaydetti.

GAZETECİLER ARTIK KENDİNİ SANSÜRLÜYOR

Hapis ve tazminat cezaları ile uzun süreli tutuklamaların gazetecilerde yargılanma endişesi yarattığını belirten Çakırözer, bunun haber üretmelerinin önünde engel oluşturduğunu ifade etti. Çakırözer, Oxford Üniversitesi ve Reuters tarafından hazırlanan Medya Raporu’na göre Türkiye'de gazetecilerin özellikle insan hakları ihalleri ile ilgili haberlerin işssiz kalma korkusuna neden olduğunu aktardı.

GAZETELERE İLAN AMBARGOSU

Ayrıca Basın İlan Kurumu'nun resmi ilanların dağıtımında eşit ve adil davranmadığını belirten Çakırözer, “Özellikle eleştirel yayın yapan gazetelere hem kamu hem de özel sektör ilanları verilmemekte. Karar Gazetesi yazdığı bir başyazı ile gazetelerine ilan ambargosu uygulandığını, reklam ve ilan verilmemesi konusunda özel şirketlere yönelik de baskı olduğunu belirtti. Bunun yanında Türk Hava Yolları da Sözcü, Birgün, Evrensel, Cumhuriyet, Yeniçağ, Aydınlık ve Karar gazetelerini havalanlarına ve uçaklara almamakta, özellikle muhalif ve eleştirel gazetelere yönelik ambargo uygulanmakta. Bu durum resmi ilanlar ve tirajlarla ayakta kalmaya çalışan gazetelerin yaşam mücadelesini daha da zorlaştırmakta” dedi. (Ankara/EVRENSEL)