03 Aralık 2018 09:58

İklim zirvesi öncesi 'kundak soruşturması'

Katowice'da başlayan BM İklim Zirvesi öncesi açıklanan UNEP raporu, iklim değişikliğine karşı halen etkin bir mücadele yürütülmediğini ortaya koyuyor.

Fotoğraf: Pixabay

Paylaş

Özer AKDEMİR

Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Zirvesi 2 Aralık'ta Polonya'nın Katowice kentinde başladı. Zirveden yaklaşık bir hafta önce Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) tarafından açıklanan iklim değişikliğine dair rapor ise çok da iç açıcı veriler ortaya koymuyor.

1,5 DERECE HEDEFİNDEN UMUT KESİLDİ, 2 DERECE İSE ZORDA!

Ülkelerin mevcut ve 2030 yılı emisyon seviyeleri ile 2°C/1,5°C hedefleriyle uyumlu emisyon düzeyleri arasındaki emisyon açığının değerlendirildiği rapor, ülkelerin Paris Anlaşması’nın hedeflerinin tutturulması konusunda hala yetersiz kaldıklarını gözler önüne seriyor.

Küresel ısınmanın 1,5°C derece limitini tutturma olasılığından "teknik olarak" artık ümitlerin iyice kesildiğinin görüldüğü verilere göre küresel ısınmayı 2°C derecenin altında tutmanın hâlâ mümkün olduğu ileri sürülüyor.

Rapora göre küresel karbondioksit emisyonları, üç yıllık bir düşüşün ardından, 2017 yılında yükseldi. Sera gazı emisyon azaltım açığı 2030’a kadar kapanmadığı takdirde 2°C derece hedefinin de gerçekleştirilme ihtimali son derece düşük. Küresel emisyonların 53,5 Gt karbondioksit ile tarihteki en üst düzeye çıktığını ve düşüşe geçeceğine dair herhangi bir belirti olmadığını ortaya koyan rapora göre, 2030 yılı itibarıyla (küresel emisyonlarının %60’nı teşkil eden) sadece 57 ülkenin emisyonları inişe geçecek.

'KUNDAK SORUŞTURMASI'

Artan emisyonlar ve geciken eylemlerin, bu yılki emisyon açığı rakamlarının her zamankinden daha büyük olduğunu gösteren rapora göre, bu sonuçlara iklim eylemi açısından bakıldığında, ülkelerin iddialarını 2°C hedefini tutturmak için 3 misli ve 1,5°C hedefi için 5 misli arttırmaları gerektiği ortaya konuyor.

Raporun verilerine dair BM Çevre Programı Direktör Yardımcı Joyce Msuya şunları söylüyor:

“IPCC raporu küresel bir yangın alarmı ise bu rapor da bir ‘kundak soruşturması’. Bilim bu konuda çok açık; gördüğüm tüm iddialı iklim eylemlerine rağmen, hükümetlerin daha hızlı ve ivedilikle hareket etmeleri gerekiyor. Bu yangını söndürecek yöntemler elimizin altındayken, biz yangını körüklemeye devam ediyoruz.”

Rapora göre, mevcut trendlerin devamı durumunda yüzyılın sonuna kadar küresel ısınmanın 3,2°C dereceye çıkması ve sıcaklık artışının hızlanarak devam etmesi muhtemel.

'KURAL KİTABI' HAZIRLANACAK

Öte yandan önceki gün Katowice'de başlayan Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Zirvesi'nde uzmanlar, Paris Anlaşması’nın nasıl uygulanacağına dair "Kural kitabı" denilen bir klavuz hazırlamaya çalışıyorlar. 200'den fazla ülkenin katılımı ile başlayan zirve şimdi müze olan eski bir kömür madeninde yapılıyor. Katowice'de 2015 yılında kabul edilen Paris Anlaşması'nın temel kurallarını içeren metnin ortaya çıkması için 2 hafta boyunca yoğun mesai harcanacak.

ZİRVEYE TÜRKİYE BAKAN YARDIMCISI DÜZEYİNDE KATILIYOR

Fiji dilinde, "samimiyetle ve yapıcı bir diyalog" anlamına gelen Talanoa kavramından esinlenerek "Talanoa Diyalogu" adı verilen Kolaylaştırıcı Diyalog toplantıları COP24 sırasında ilk defa yapılacak. Zirvenin ilk gününde açıklanan basın bülteninde 2020 öncesindeki iklim eylemini hızlandırmanın aciliyetine vurgu yapıldı. Zirve'de Türkiye bakan yardımcısı düzeyinde temsil ediliyor. Türkiye UNFCCC (Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi) gelişmiş ülkeler ile aynı listede (EK-1) yer alıyor. Bu listede yer alan tek gelişmekte olan ülke olan Türkiye bu durumu yüzünden kabul edilmiş özel koşullara sahip. 2004 yılında UNFCCC’yi ve 2009 yılında Kyoto’yu onaylayan Türkiye, henüz Paris Anlaşması’nı onaylamış değil.