ABD’nin İran yaptırımlarının ikinci adımı başlıyor

ABD Başkanı Donald Trump’ın, İran ile nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmesinin ardından uygulamaya koyacağı yaptırımların ikinci aşaması yarın yürürlüğe giriyor.

ABD Başkanı Donald Trump’ın anlaşmadan çekilme kararını açıklamasının ardından ABD Hazine Bakanlığı, İran'a yönelik yaptırımların 90 ve 180 günlük iki aşamayla yeniden uygulanmaya başlayacağını duyurdu. Bu kapsamda 90 günün ardından ilk yaptırımlar 7 Ağustos’ta devreye girdi. ABD Hazine Bakanlığının verdiği 180 günlük sürenin dolmasıyla ikinci aşama yaptırımlar ise yarın Türkiye saat ile 08.00’de başlayacak.

ABD Hazine Bakanlığı verilerine göre, 5 Kasım'da başlayacak yaptırımlar 6 maddeden oluşuyor. Maddelerin başında, İran’ın liman operatörleri, gemicilik ve gemi inşaatı sektörleri bulunuyor. Yaptırımlar, İran İslam Cumhuriyeti Gemicilik Hatları, Güney Gemicilik Hattı gibi firmaları ve bunların ilgili olduğu kuruluşları kapsıyor.

Hazine Bakanlığının yaptırımlarının ikinci maddesini ise petrolle ilgili işlemler oluşturuyor. İran Ulusal Petrol Şirketi (NIOC) ve Ulusal Tanker Şirketi (NITC) gibi kuruluşları da kapsayan yaptırımlar, İran'dan petrol, petrol ürünleri ya da petrokimya ürünlerinin satın alımına uluslararası kısıtlamalar getiriyor.

FİNANS SEKTÖRÜ DE HEDEFTE

Yaptırımların bir diğer hedefinde ise yabancı finans kuruluşlarının İran Merkez Bankası ve belirli İranlı finans kuruluşları ile yaptığı işlemler yer alırken, 4. madde yine İran Merkez Bankası ve bazı İranlı finans kuruluşlarına özel finansal mesaj hizmetlerinin önlenmesini içeriyor. İran’a yönelik yaptırımların 5. ve 6. maddelerinde de aracılık ve sigorta şirketleri ile İran enerji sektörüne yönelik kısıtlamalar bulunuyor.

Öte yandan ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin, yaptığı açıklamada, 5 Kasım’da yürürlüğe girecek yaptırımlar çerçevesinde 700’ü aşkın İranlı kişi ve kurumun daha kara listeye ekleneceğini belirtti.

12 MADDELİK ŞARTTA NELER VAR?

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo da ABD’nin nükleer anlaşmadan çekilmesinin ardından mayıs ayında yaptığı açıklamada, İran’la yeni bir anlaşma yapılması gerektiğini vurgulayarak 12 maddelik şart ortaya attı. Pompeo’nun dile getirdiği 12 şart arasında İran’ın, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansına (UAEA) önceki nükleer programlarının askeri boyutlarını açıklamasını ve bu çalışmalarını bırakması, Taliban, Hizbullah, Hamas ve Filistin İslami Cihad Hareketilerine desteklerini geri çekmesi, İran, Suriye’nin tamamında İran komutasında bulunan güçleri geri çekmesi ve İran, İsrail’i yok etme ile Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirliklerine füze atmaktan vazgeçmek gibi maddeler yer alıyor.

BİRİNCİ PAKETTE NELER VARDI?

ABD’nin 7 Ağustos’ta İran’a yönelik yeniden uygulamaya başladığı birinci aşama yaptırımlar çerçevesinde İran hükümetinin, ABD doları satın alması, altın ve değerli madenlerle ticaret yapması yasaklandı. İran’ın çelik, kömür, alüminyum ticareti ile otomotiv sektörüne yaptırım uygulandı, Tahran’a sivil havacılık yaptırımları geri getirildi, yaptırımlar kapsamında İran’ın yolcu uçakları ve uçak parçası ithalatı engellendi. İran’ın para birimi tümen üzerinden ülke dışında gerçekleşecek önemli işlemlere kısıtlamalar uygulandı ve ABD'ye İran tarafından yapılan el yapımı halı ve gıda ürünlerinin ihracatı yasaklandı. İran’ın dış borcuna bağış yapılması ve satın alınmasına yaptırımlar kapsamında yasak getirildi. (AA)

8 ÜLKE YAPTIRIMLARDAN MUAF

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve Hazine Bakanı Steven Mnuchin, cuma günü yaptıkları açıklamada, İran'a yaptırımların 5 Kasım’dan itibaren yeniden uygulanmaya başlanacağını bildirdi. Buna karşın, İran'dan petrol ithalatını kayda değer şekilde düşüren ancak sıfırlayamayan 8 ülkeye, petrol ithalatı için geçici muafiyet tanınacağını kaydeden Pompeo, bu ülkelerin 5 Kasım Pazartesi günü açıklanacağını ifade etti. Pompeo, yaptırımlar açısından Avrupa Birliği'ne hiçbir muafiyet tanınmayacağını kaydetti.

İran Devrim Muhafızları Komutanı Tümgeneral Muhammed Ali Caferi, ABD'nin İran'a yönelik 5 Kasım’da başlatacağı ekonomik yaptırımlar öncesi Donald Trump'a "İran'ı asla tehdit etme" ifadelerini kullandı.

DHA'nın aktardığına göre kasım 1979'da ABD'nin Tahran Büyükelçiliği'nin basılmasının yıldönümünde İran'ın birçok kentinde etkinlik yapıldı. 

Etkinlik kapsamında Tahran'daki eski ABD Büyükelçiliği önünde toplanan kalabalığa konuşan Tümgeneral Caferi, ABD Başkanı Trump'ı hedef alarak, "Bizi asla tehdit etme ve  askeri tehditle korkutmaya çalışma, çünkü Amerikan askerlerinin İran'ın Tebes kenti ve Basra Körfezindeki korku dolu bağırışları unutulmuş değil" diye konuştu.

4 Kasım 1979'da, İran'da şah rejimine başkaldıran öğrenciler Şah Muhammed Rıza Pehlevi'nin ABD’ye kabulünü protesto etmek üzere ABD'nin Tahran'daki büyükelçilik binasını işgal etmiş ve 90 kişiyi rehin almıştı. Sonra 38 kişiyi serbest bırakan öğrenciler, 52 rehineyi 444 gün boyunca rehin tutmuştu. Olayın ardından iki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler kopmuştu. (HABER MERKEZİ)

ABD, İran yaptırımlarından 8 ülkeyi muaf tutacak