350 ABD askeri Norveç’te 5 yıl boyunca görev yapacak

Mahmut ALGÜNERHAN
Oslo

Norveç’in Kuzeyindeki Troms Bölgesinde 5 yıl boyunca görev yapacak 350 ABD askeri 1 Ekim’de geldi. Bu durum, Norveç ile Rusya arasındaki gerilimi tırmandırması bekleniyor. Norveç’te Rus büyükelçiliği  karşı önlemler alınacağı uyarısında bulunuyor.

Norveç’te 1949 tarihli askeri üslerle ilgi bildirgede, yabancı güçlerin barış zamanında topraklarında askeri üs kurumayacağını belirtilmesine karşın üssün kurulmasına tepki çekti. ABD askerlerinin varlığına Norveçli siyasetçilerin tarafından da eleştirildi.

Norveç devlet kanalı NRK’nun haberine göre, Norveç’in ABD ile ABD donanmasından yaklaşık 350 askerin Norveç’te beş yıl  eğitim verme anlaşması var. Ancak, Haziran ayında hükümet ABD ile bu sayıyı iki katına çıkardı. Böylece 700’e yakın asker önümüzdeki beş yıl boyunca  Troms’ta yer almış olacak.

ABD’YE TEPKİ GELECEK

Habere göre Tuğgeneral Lars Sivert Lervik ise, bu işbirliği bir sorun oluşturmuyor. Lars Sivert Lervik, “Norveç gücü olarak, fakat bir NATO gücü olarak da bu bize daha iyi olabilmemize imkan veriyor. Norveç güvenliği, NATO üyeliğimize dayandığının açık bir kanıtıdır” diyor. Norveç’te eğitim yapmalarına izin verilen 350 ABD askerinin Pazartesi günü Norveç’e gelişleri beraberinde eleştirilerde getirdi. Sjøkrigsskolen’de (Deniz Savaşı Okulu) araştırmacı olan Ståle Ulriksen, artan ABD varlığının Rusya tarafından olumsuz algılandığına inandığını söylüyor. Ståle Ulriksen, Rus tarafının retorik cevabının olumsuz olacağına inandığını, ancak kısa vadede somut, pratik sonuçları ne olacağı konusu henüz belirsiz olduğunu söylüyor ve “ Bence Rusya huzursuz. Ama henüz çok büyük bir tepki hazırlamaya ihtiyaç duyduklarını düşünmüyorum” diyor. Devamla, “Ama eğer Amerikan varlığı daha da artarsa ve ABD güçleri daha uzun silahlara sahip olurlarsa, muhtemelen tepki ile geleceklerdir” diyor.

ABD’DEN RUSYA’YA MESAJ

Habere göre, Ulriksen, Norveç’te çok büyük ve düzenli müttefiklerin olması riskli olabileceğini de söylüyor. Ve “ABD savunma uzmanları, diğer şeylerin yanı sıra, ABD Donanması varlığıyla, Rusya’ya açık bir işaret vermeyi iddia ediyorlar” diyor.

Ulriksen, “Rusların ciddi biçimde kendilerini tehdit altında hissetmeden önce Kuzey Norveç’te ne kadar askeri faaliyet yapabileceğinin bir sınırı olduğu açıktır. Rusya’nın stratejik kapasitesine meydan okuyan şeyler yapmak, belki de Norveç için çok merak edilecek bir şey değildir” diyor. Aynı zamanda Ulriksen, Amerikan varlığının savunma konseptini daha güvenilir kılacağına inandığını söylüyor ve “Tamamen müttefiklere bağımlı olduğumuz bir savunmayı seçtik. Şimdi, gösteriyoruz ki Norveç’i savunmaya hazır daha fazla güç var.

Haberde, NRK’nun görüştüğü Oslo’daki Rus büyükelçiliği de bu durumun, “ciddi endişe” uyandırdığını, karşı tedbirlerle karşı karşıya kalabilecekleri belirtiyor ve “Norveç ve ortakları NATO’nun faaliyetini yakından izleyeceğiz. Diğer şeylerin yanı sıra, ülkemizin güvenliğini sağlamak için eşdeğer karşı önlemler getireceğiz” ifade ediyor.

BARIŞ ZAMANLARINDA ASKERİ ÜSSE İZİN YOK

Norveç’te 1949 tarihli askeri üslerle ilgi olan temel bildirgede, yabancı güçlerin barış zamanında Norveç topraklarında askeri üs bulundurulmayacağı belirtiliyor. Buna rağmen artarak devam eden ABD varlığı, Norveçli siyasi partiler tarafından da eleştiriliyor. Norveç Sosyalist Sol Parti (SV), Merkez Parti SP ile Kızıl Parti RÖDT Norveç savunma ve güvenlik politikasının temeldeki değişikliğe tepki gösteriyor. Bu partiler, “Bu, temel politikanın doğrudan ihlalidir. Bu, Norveç'i savunmasız kılar ve Rusya'ya en yakın komşu olan kuzey Norveç çok zor bir durumla karşı karşıyadır. Güvenlik politikası hakkında beceriksizce ve yanlış anlaşılmış bir yol olduğunu söylüyorlar. SV’den milletvekili olan Torgeir Knag Fylkesnes, “Bu, Norveç güvenlik ve savunma politikasında olumsuz yönde bir dönüm noktasıdır, ve biz her zaman bu gelişmeye karşı uyardık. Amerikan askerlerini kuzeye doğru hareket ettirmenin değil, Norveç’in kuzeyde güçlü bir Norveç askeri varlığına sahip olmasının en iyi hizmet olduğunu söylüyoruz” ifadelerini kullanıyor.

ABD, RUS ROKETLERİNİ ‘YOK ETMEK’ İLE TEHDİT EDİYOR

NATO, Rusya’nın 9M729 adlı yeni füze sisteminden endişe duyduğunu ve Rusya’dan bu orta mesafeli füzeleri geliştirme konusunda yanıt beklediğini söylüyor. Rusya planına devam ettiği taktirde de ABD, Rus roketlerini “yok etmek” ile tehdit ediyor.

Norveç Haber Ajansı’nın (NTB) haberine göre,  NATO müttefikleri, Rusya’nın nükleer savaş başlıkları ile donatılmış ve Avrupa’yı neredeyse hiç uyarmadan vurabilecek orta mesafeli füzeleri geliştiriyor olması korktuğunu söylüyor.

ABD’nin NATO Büyükelçisi Kay Bailey Hutchison, Rusya roket programını durdurmazsa, ABD’yi gelecekte karşı tedbirleri almaya zorlayabileceğini söylüyor ve “Karşı tedbir, anlaşmayı ihlal Rusya tarafından geliştirilen füzeleri yok etme  olacaktır” diyor. Hutchison, Rusya’nın füzeleri  kendi başına kaldırması iyi olacağını söylüyor. Ancak gelişme, Rusya’nın yeni füzelerle saldırıya geçebileceği bir noktaya geldiğinde, ABD’nin, onları yok etme yeteneğini geliştirme olasılıklarını değerlendirmek zorunda kalacağını belirterek “Ama şimdi o yönde hareket etmiyoruz” diyor. Hutchison, NATO’daki müttefiklerin şu anda Rusya’ya bu konuda baskı yapmak için ellerinden geleni yapması gerektiğini söylüyor.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rusya’nın yeni roket sistemi 9M729, INF silahsızlanma anlaşmasını ihlal ettiğini söylüyor. Stoltenberg, Rusya’nın 1987 yılında ABD Başkanı Ronald Reagan ve Sovyetler Birliği lideri Mikhail Gorbaçov tarafından imzalanan INF anlaşmasını ihlal ettiğini belirtiyor.

Stoltenberg INF anlaşması, Avrupa’da Orta menzilli  karasal nükleer füzelerin dağıtımını yasakladığını belirterek, “Şimdi anlaşma, Rusya'nın eylemleri nedeniyle tehlikede.Yıllarca reddettikten sonra, Rusya yakın zamanda 9M729 adında yeni bir roket sisteminin varlığını itiraf etti” diyor. Stoltenberg, Rusya’nın yeni füzeler hakkında güvenilir bir cevap vermediğini ve Rusya’nın roket  programını açmasının şimdi acil olduğunu söylüyor.