27 Eylül 2018 20:57

Kirlilik katil balinaları yok ediyor: 'Orka kıyameti'

Uzun süredir yasak olan kimyasal PCB maddesinin halen denizlere sızması sebebiyle orkaların(katil balina) nüfusu ciddi tehdit altında.

Fotoğraf: Spyhop/Wikimedia Commons(CC BY 2.0)

Paylaş

Dünya üzerindeki orkaların(katil balina) en az yarısının okyanuslardaki kirlilik sebebiyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu belirtildi.

Zehirli bir kimyasal olan polikforlu bifeniller (PCB) uzun süredir kullanılması yasak olmasına rağmen denizlere karışmayı sürdürüyor. Özellikle besin zincirinin en tepesindeki canlıları etkileyen PCB’ler en ciddi zararı orkalara veriyor. Sadece orkaları öldürmekle kalmayan PCB, anne sütü aracılığıyla yavruları da zehirliyor.

Katil balinalardaki PCB oranının tehlike sınırının 100 katına çıkabildiği bunun da üreme organlarını ciddi şekilde etkilediği, kansere neden olduğu ve bağışıklık sistemine zarar verdiği belirtiliyor.

Konu hakkında yapılan ve Journal Science’ta yayımlanan yeni bir araştırmaya göre sanayileşmiş ülkelerin kıyılarında yaşayan katil balinaların nüfusu 30 ila 50 yıl arasında tükenebilir.

Guardian'ın yansıttığı haberde en tehlikeli bölgeler olarak İngiltere, Cebelitarık, Japonya, Brezilya kıyıları ve kuzeydoğu Pasifik'in gösterildiği belirtiliyor. Şu ana kadar bu alanda yapılmış en büyük araştırma olan çalışma kapsamında PCB’den etkilenmiş 351 orka incelendi.

Dünyanın en yaygın görülen memelilerinden biri olan orkalar buna rağmen, Kuzey Denizi ve İspanya’nın da aralarında olduğu bölgelerden artık tamamen silindi.

Araştırmada görev alan Londra Zooloji Derneğinden Paul Jepson, “Bu bir orka kıyameti gibi” yorumunda bulundu.

Orkalar, cinsel erişkinliğe 20 yılda ulaşıyor, gebelik ise 18 ay sürüyor. Jepson, normal koşullarda dahi yavaş üreyen orkalar için, yeni durumun daha büyük bir handikap oluşturduğuna dikkat çekti.

PCB’LER UZUN SÜREDİR YASAK

PCB’ler, 1930’lardan bu yana elektrikli malzemeler, plastikler ve boyalarda kullanılıyordu. Zararlı olduğu 50 yıldır bilinen PCB’ler, 1970 ve 1980’lerde yasaklandı. Ancak üretilmiş 1 milyon ton PCB’nin yüzde 80’inin halen yok edilmediği ve bunların atık sahaları ve diğer kaynaklar aracılığıyla denizlere sızmayı sürdürdüğü bildirildi.

‘STOCKHOLM SÖZLEŞMESİ BAŞARISIZ OLUYOR’

Jepson, bu soruna karşı 2004’te devreye giren Kalıcı Organik Kirleticilere Karşı Stockholm Sözleşmesi’nin belirlenen takvimin çok gerisinde kaldığını ifade etti.

Jepson, “Stockholm Sözleşmesi başarısız oluyor. Umutlu olduğum tek bölge ABD. Tüm PCB’lerin yüzde 50’sini tek başına onlar üretti ama PCB sayısını on yıllardır düzenli olarak azaltıyorlar. Avrupa’da ise biz PCB’yi yasaklamakla yetindik ve yok olacaklarını umduk” dedi.

Araştırmacılar, PCB’lerin orkalarda bulunan kirli kimyasal maddelerden sadece biri olduğunu, başka zehirli maddelere de rastlandığını belirtti.

Katil balinalar icin önemli tehditlerden biri de tuna ve köpek balığı gibi ana besin kaynaklarını aşırı avlanma ve kirlilik nedeniyle kaybetmek. (DIŞ HABERLER)

ÖNCEKİ HABER

Slaven Bilic, el İttihad’ı çalıştıracak

SONRAKİ HABER

Senegalli genci darbeden Fransız askeri tutuklandı

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...