Baraj ve HES’ler Cendere Çayı’nı kurutuyor
Adıyaman’da bulunan Cendere Çayı; Fırat Nehri üzerine kurulan baraj ve HES’ler nedeniyle kuruma tehlikesiyle karşı karşıya.
Fotoğraf: MA
Erdoğan ALAYUMAT
Adıyaman’ın Kahta ilçesinde bulunan ve bölgenin en önemli su kaynağı olan, kaynağını Fırat nehrinden alan Cendere Çayı kurumak üzere. Kahta Çayı’nın da bir kolu olan Cendere Çayı, üzerinde yapılan baraj ve hidro elektrik termik santraller (HES) nedeniyle büyük oranda tahribata uğradı. Ancak çay üzerinde hâlâ devam eden projelerin faaliyete geçmesi ile suyun tamamen kuruyacağından endişe ediliyor.
BÜYÜK ORANDA KURUDU
Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) projesi kapsamında 1983 yılında Adıyaman ve Urfa illeri arasında enerji ve sulama amacıyla Fırat Nehri üzerinde kurulan ve 1994’te faaliyete geçen Atatürk Barajı nedeniyle büyük oranda kuruyan Cendere Çayı, sonraki yıllarda Sincik ilçesi mevkiinde çay üzerine kurulan Sırımtaş HES ile daha fazla tahribata uğradı.
Adıyaman’ın Sincik, Kahta, Çelikhan, Gerger ve Samsat ilçelerinden geçip Kahta çayına ardından da Fırat Nehrine karışan Cendere Çayı bölgenin en önemli su kaynaklarından biri olma özelliğini taşıyor.
ZENGİN TARIM ARAZİLERİ TEHLİKE ALTINDA
Zengin tarım arazilerine sahip Kahta ilçesi başta olmak üzere Gerger, Samsat, Çelikhan ve bu ilçelerin beldelerinde tarım ve hayvancılıkla uğraşan yurttaşlar, yıllardır yaşananları kaygıyla izliyor.
Çay üzerinde kurulan HES projelerine karşı yürütmeyi durdurma davalarından bir sonuç alınamadı. Cendere Çayı’nın yok olmasıyla zengin tarım arazilerinin kuraklık tehlikesiyle karşı karşıya kalacağını belirten bölge halkı, yetkililerin yaşanan bu sorunlara acilen çözüm bulmasını istedi.
‘PARA UĞRUNA KÖKLERİMİZ YOK EDİLİYOR’
Kahta Çayı mezrasında yaşayan ve Cendere Çayı kenarında tarlaları bulunan Aziz Bülbül, “Yok edilen sadece su kaynağı değili, aynı zamanda anılarımız da yok ediliyor. Burada acı tatlı herkesin çok anısı var. Para uğruna doğa harikası yerler yok ediliyor. Buralar yok edilirken aynı zamanda bizim köklerimiz de yok ediliyor” dedi.
‘TURİZMİ TEŞVİK ETSİNLER’
Atatürk Barajı kurumadan önce Cendere Çayı’nın daha derin ve gürül gürül aktığını dile getiren Ahmet Yaşar da, “Yazın her hafta piknik için yüzlerce insan buralara gelirdi. İğne atsan yere düşmezdi, şimdi pek kimse gelmiyor” diye konuştu.
Çocukluğunun Cendere’de geçtiğini anlatan Yaşar, şunları dile getirdi: “Adıyaman’a yapılabilecek en büyük kötülük, bölgeye HES’lerin yapılması oldu. Kimse istemedi bu HES’leri ama daha fazla para kazanmak için doğamız yok ediliyor. Madem para kazanmak istiyorlar, doğaya düşman projeleri teşvik edeceklerine turizmi teşvik etsinler.” (Adıyaman/MA)