Medieval: Total War

1080 yılında oyuna başlıyoruz. 1500'lü yıllarda oyun bitiyor. Oyunda o zamanki devletlerin çoğunu kontrol edebiliyoruz. Başlangıçta sadece İngiltere, Fransa, “Kutsal” Roma İmparatorluğu, İspanya ya da Venedik seçilebiliyor. Oyun feodalizm üzerine kurulmuş. Çok ince düşünmeniz gerekiyor. Çok ufak bir hata devleti çökertebiliyor. En önemli faktör para. Paranız yoksa devletiniz ayakta duramıyor. Devletinizi ayakta tutmak için diğer devletlerle savaşmanız gerekiyor. Barış politikası sürdürmeniz bir şey değiştirmiyor. Diğer devletler eninde sonunda size savaş açıyor. Para kazanmanın birçok yolu var. Diplomatlarınızı kullanarak ticaret anlaşmaları yapabilirsiniz. Tarımcılık ve madencilik yapabilirsiniz. Ticari limanlar  ve pazarlar kurabilirsiniz. Tüccarlarınızı kullanarak da para kazabilirsiniz. Para kazamazsanız ülke ekonomik krize girebiliyor. Askeri harcamalarla ekonomik harcamaları dengeli tutmalısınız. En önemli geliriniz vergiler. Her şehir için vergi düzeyi belirliyorsunuz. Amacınız halkı sömürmek! Vergi düzeyini çok yüksek yaparsanız halk yönetimden şikayet etmeye başlıyor. Bu durum çok uzun sürerse, o şehirde isyan çıkabiliyor. İsyan çıkartabilecek tek faktör vergiler değil. Yöneticinin kötü olması, şehirdeki asker sayısının az olması, başkente uzaklık gibi birçok faktör var. İsyan çıktığında halkın istediklerini yapmanız gerekiyor. İsyan çok uzun sürerse halk orduyu şehirden atıyor ve “rebels” ( asiler) bayrağını çekiyor. Oyunda bir çok rebels şehri var. Diğer ülkelere saldırmak uluslararası itibarınızı azaltıyor. Ancak bu şehirlere saldırmak itibarınızı artırıyor. Feodalizm bu noktada kendini hissettiriyor.

İMAMLAR ATEİSTLERİ YAKABİLİYOR

Diplomatlarınızla birçok şey yapabilirsiniz. İttifaklık anlaşması, şehir almak ya da şehir vermek, sömürge olma anlaşması, para almak ya da para vermek, ülkenin harita bilgisini istemek, askeri geçiş izni gibi birçok seçenek var. Tüccarlar da az çok gelir sağlıyor. Tüccarınızı haritadaki bir kaynağın üzerine koyuyorsunuz. Böylece tüccarımız işe koyuluyor. Ancak tüccarlık seviyesi azsa diğer devletlerin tüccarları sizin tüccarınıza baskı yapıyor ve tüccarınız kepenkleri indiriyor. Ticari kaynak rekabeti oyuna iyi yansıtılmış. Din de çok önemli bir faktör. Müslüman bir devletseniz imamlarınız, Hıristiyan devletseniz rahipleriniz oluyor. Oyunda dinin tek işlevi onu siyaset aracı olarak kullanmak. Mesela Hıristiyan bir şehirde isyan çıkarmak için imamlarınızı o şehrin sınırlarına sokuyorsunuz ve imamlar Müslümanlığı yaymaya başlıyor. Bir süre sonra kraliyet ve halkın dininin farklı olması sebebiyle isyan çıkıyor. Din adamlarınız din yaydıkça seviye atlıyor. Oyunda diğer dinler neredeyse görmezlikten gelinmiş. Ateizmi yayan kişiler (Heretic) de var. Bunlar siyah cüppe giyiyorlar ve ellerinde tahta bir haç tutuyorlar (Ne alakaysa?) Ateizmi yayan kadınlar (witch) cadı olarak karşımıza çıkıyor. Görünüşleri gerçekten de cadılara benziyor. Rahiplerinizle bu kişileri yakabiliyorsunuz. Rahipler, ateistleri yaktığında rahiplik seviyeleri yükseliyor.

İmamlar da ateistleri yakabiliyor.

HAÇLI SEFERLERİNE KATILMAK ZORUNDASINIZ

Biraz Vatikan’dan bahsedeyim. Vatikan’ın Hıristiyan ülkeler üzerindeki etkisi çok büyük. İlan ettiği Haçlı Seferleri’ne katılmazsanız, sebepsiz yere Hıristiyan ülkelerle savaşırsanız ya da Papa’nın verdiği görevleri yapmazsanız aranız bozuluyor. Bu sizi aforoz edilmeye kadar götürüyor. Aforoz edildiğinizde tüm Hristiyan devletlerle aranız bozuluyor. Hatta devletinize Haçlı Seferi ilan edilebiliyor. Eğer Papa’yla aranız iyiyse ilişkilerinizin kötü olduğu bir devlete Haçlı Seferi yapılmasını talep edebiliyorsunuz. Müslüman bir ülkeyseniz bir imamınız aracılığıyla “cihat” ilan edebiliyorsunuz. Eğer Papa ölürse Papalık seçimleri yapılıyor. Belli bir seviyenin üzerindeki rahipler (kardinaller) seçime katılıyor. Kendi kardinalinizin seçilmesi için suikastçıları kullanarak diğer adayları öldürtebiliyorsunuz. Papa da suikast edilebiliyor. Ayrıca düşman ordu komutanlarına, devlet büyüklerine, din adamlarına ve haritadaki herkese suikast yapabilirsiniz.Suikastçılarla sabotaj da yapabiliyorsunuz. Ajanlar da önemli roller üstleniyor. Onlar sayesinde düşman orduların birlik türlerini ve birlik sayısını öğreniyorsunuz.

SAVAŞLAR

Savaşları kendiniz yönetebilirsiniz ya da istersenizbilgisayar yönetebilir. Oyunda üç tür savaş var: şehrinizi savunmak, meydan muharebesi ya da şehir işgal etmek. Savaşlarda taktiksel düşünmeniz lazım. Mızraklı birimler süvarileri, kılıçlı birimler mızraklıları, süvariler okçuları zorlanmadan yenebiliyor. Şehir savunma savaşlarında okçularınızı surlara dizebilirsiniz. Şehir kapıları düşman askerlerinin içeri girmesini engelliyor. Ama düşmanlar koçbaşıyla kapıları kırabilirler. Merdivenlerle ya da tekerlekli kulelerle surlarınıza çıkabilirler. Mancınık, top gibi araçlarla surlarınızı yıkabilirler. Surlarınızda ok atan burçlar var. Bunları geliştirerek gülle atan kulelere dönüştürebilirsiniz. Şehir merkezini savaş süresi bitene kadar elinizde tutmanız ya da düşman kuvvetleri dağıtmanız gerekiyor. Şehir işgal ederken siz dışarıda oluyorsunuz. Amacınız şehir merkezini iki dakika boyunca elinizde tutmak ya da düşman orduyu dağıtmak.

Meydan muharebelerinde düşman ordularını dağıtmanız gerekiyor. Birliklerinizi çalılık gibi yerlere saklayabilirsiniz. Böylece sürpriz bir saldırı yapabilirsiniz. Oyunda birçok alternatif var ve siz kendi taktiğinizi geliştirebilirsiniz. Oyun sizi Ortaçağ’ın acımasız kurallarına göre oynamaya zorluyor. Ama oyunu böyle düşünmeden de oynayabilirsiniz.

İyi oyunlar...