Özlem ERTAN
Arp hem en eski enstrümanlardan biri hem de farklı türleri var. Ortadoğu, İran ve Osmanlı coğrafyasının arpı olan çeng, son yıllarda Şirin Pancaroğlu’nun çalışmaları sayesinde tanındı, görünür oldu. Gerek eski İran gerekse Osmanlı minyatürlerinde karşımıza çıkan çeng, aynı zamanda besteci ve müzik araştırmacısı olan dünyaca ünlü arp sanatçısı Şirin Pancaroğlu’nun albümlerinde sesini yeniden kazanıyor.
Pancaroğlu’nun Türk müziği sanatçısı, besteci Bora Uymaz ile birlikte hazırladığı Âb-ı Hayat albümü, sadece çengin değil, suyun sesini de taşıyor. Kanuni Sultan Süleyman’ın, 1556 senesinde eşi Hürrem Sultan için Mimar Sinan’a inşa ettirdiği Ayasofya Hürrem Sultan Hamamı’ndan alınan ilhamla hazırlanan albüm, Kalan Müzik tarafından yayınlandı.
Ayasofya Hürrem Sultan Hamamı’nın sorumlusu Mehmet Katipzadeler, hamamın misafirlerine özgün müzikler dinletmek arzusundaymış. Bu yüzden Şirin Pancaroğlu’ndan Osmanlı su ve hamam kültürünü yansıtan bir albüm hazırlamasını istemiş. Şirin Pancaroğlu ile Bora Uymaz’ın, aldıkları sipariş üzerine yaptıkları çalışmaların sonunda ise Âb-ı Hayat doğmuş.
ESKİ VE YENİ ESERLER
Albümde Şirin Pancaroğlu ile Bora Uymaz’ın eski zamanların lezzetini taşıyan yeni bestelerinin yanı sıra eski eserler de var: Aynı zamanda Klasik Türk Müziği’nin en büyük bestecilerinden biri olan III. Selim’in Hicaz Peşrevi ile Gazi Hiray Han’ın Nihavend Peşrevi de bunlar arasında. On bir eserden oluşan ve Şirin Pancaroğlu’nun Âb-ı Hayat Rast Peşrevi ile başlayan albümde hamama adını veren sultanın adını taşıyan bir eser de var. Hürrem adlı parçanın bestecisi ise Bora Uymaz. Çeng haricinde ney, klasik kemençe, ud, klarnet ve perküsyonun da kullanıldığı, enstrümantal ağırlıklı albümde zaman zaman Türkan Uymaz’ın vokallerini de duyuyoruz. Sadece enstrümanların değil, Topkapı Sarayı’nın karşısındaki Hürrem Sultan Hamamı’nın doğal sesleri de karışıyor albüme: Zaman zaman kurnadan akan suyun sesi, müziğe sızıyor.
OSMANLI SU KÜLTÜRÜ
Osmanlı su ve hamam kültürüne üzerine yapılmış ilk albüm çalışması olan Âb-ı Hayat’ı dinledikten sonra tarihî yarımadaya gidip Hürrem Sultan hamamını gezmek isteyebilirsiniz. Zira ilhamını aldığı yapı müziklerin de algılanmasını kolaylaştıracaktır. Şimdi sözü albümün yaratıcısı Şirin Pancaroğlu’na bırakalım: “Albümü dünyada bilinen bir müzik türü olan spa müziğine, Osmanlı müziği yaklaşımı ve yeni fikirlerle stilize edilmiş rahatlatıcı bir dokunuş olarak düşündük. Albümü hazırlarken hem yapıda hem de hamam kültürümüzde derin bir müzikal ilham bulduk. Hamam içindeki su, tas ve kapı gibi doğal seslerden de faydalanarak kaydettiğimiz müzikler hem yeni ve özel bestelerden hem kadim eserlerden hem de doğaçlamalardan müteşekkil. Albümdeki bazı parçaları mimari unsurlardan ve akustik yapıdan yola çıkarak hazırladık. Bazılarını ise yıkanma geleneğinden, kültüründen… Makamların insan psikolojisi üzerindeki etkileri malum. Sakinleştirici özellikleriyle bilinen makamları da kullandık bu albümde. Mesela Rast makamını… Yine rahatlatıcı özelliği olan Pençgâh dizisini kullandığımız bir saz semai var ve bunun adı Ab-ı Hayat. Peşrevlerin ve taksimlerin de bulunduğu albüm güzel oldu.”
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Tehlike nedir?
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Özgürlükçü Anayasa
1 Mayıs ve sonrası
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
Bahçeli siyasete ayar çıtasını Erdoğan’ın en yakınına kadar çıkardı!
Savaş: Öznel niyet ve nesnel çelişki
Ne “yoksul” bir “zenginlik”…
Sancılı düşünceler
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
