Körfez Geçiş Projesi için yürütmeyi durdurma kararı çıktı

Metehan UD
İzmir

Başta flamingolar olmak üzere çok sayıda kuşun üreme ve beslenme alanı olan Gediz Deltası’nı tehdit eden ve yaşam savunucularının karşı çıktığı Körfez Geçiş Projesi’nin iptali açılan davada mahkeme yürütmeyi durdurma kararı verdi. İzmir'e Sahip Çık Platformu kararı flamingoların zaferi olarak değerlendirdi.

AKP'nin bir önceki seçim döneminde açıkladığı çılgın projeler arasında yer alan, Çiğli ile Narlıdere ilçelerini birleştirmesi planlanan İzmir Körfez Geçiş Projesi'nde yeni gelişme yaşandı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilerek projenin yapılmasını önünü açan 'Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) olumlu' kararının iptali için açılan davada mahkeme ara kararını açıkladı. TMMOB, EGEÇEP, Doğa Derneği ve 85 vatandaşın açılan davada İzmir 3. İdare Mahkemesi, bilirkişi raporunun yönünde davranarak yürütmeyi durdurma kararı verdi.

Mahkeme kararında dava konusu ÇED raporu ve eklerinde, projenin İzmir Körfezi'ne dair etkileri hakkında detaylı değerlendirmelerin olmadığı vurgulanıyor. Kararda, floristik verilerin sağlıklı olarak hazırlanmadığı, proje uygulama alanında ortaya çıkabilecek habitat ve lokalite kayıpları ile ilgili detaylı bir değerlendirmenin yer almadığı, ÇED projesinde verilmiş olan jeolojik bilgilerin çok genel ve küçük ölçekli olduğu, projeye özel detay haritalama ve zemin etüd çalışmaları içermediği, projenin temelini oluşturan zemin bilgisiyle ilgili net bir bilgi olmadığı, ÇED projesinde verilmiş olan fay hatlarının güncel literatür bilgilerini içermediği, batırma tünel ile geçiş yapılan İnciraltı bölümünün aktif fay hattı zonundan geçmekte olduğu ve bu kısımdaki bağlantı contalarının olası bir depremde beklenen yatay ve düşey deplasmanları tolere edebilecek kapasiteye sahip olup olmadığıyla ilgili raporda detay verilmediği belirtiliyor.

'OLUMSUZ ETKİLERİ YETERİNCE İNCELENMİYOR'

İnşaat çalışmalarından kaynaklı Gediz Deltası'ndaki canlı hayatının olumsuz etkileneceğinin de eklendiği kararda "ÇED raporunda toplamda 19.870.542 m3 tarama çalışması yapılacağının belirtildiği, ancak bu miktardaki malzemenin özelliği bilinmeden, nasıl bertaraf edileceğine  ve bu faaliyetlerin İzmir Körfezi ekosistemine yapacağı etkilere ilişkin değerlendirmelerin yetersiz olduğu, projenin koruma alanları ve Gediz Deltası sulak alanı üzerinde oluşturabileceği olumsuz etkilerin yeterince incelenmediği, İzmir Körfezi Geçişi Projesinin il ya da bölge düzeyinde bir planın stratejisi olarak üretilmemiş olması nedeniyle planlama ilke ve esaslarına uygun olmadığı, projenin kuzey aksının çok önemli bir doğa koruma alanı içerisinden geçtiği, bölgede uluslararası sözleşmelerle koruma altına alınmış alanların ve farklı koruma statülerinin bulunduğu, güzergahın güney bölümünde de tescil altına alınmış koruma statülerinin ve korunacak tarım alanı olarak belirlenmiş bir kent bölgesinin yer aldığı, koruma statüleri açısından ortaya konan güzergahın mevzuatla uygun olmayan bir öngörü olduğu dikkate alındığında, dava konusu "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır" deniliyor.

PROJEDE NELER VARDI?

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından yapılması planlanan İzmir Körfezi Geçiş Projesi, Kuzey Çevre yolu Çiğli Sasalı kavşağından başlıyordu. Körfez ortalarına kadar gidecek olan yol burada yapılacak yapay bir ada ile deniz altına girecek ve sonrası tünel olarak devam edecekti. Yol, Narlıdere’de İzmir Çeşme otoyoluna bağlanan kavşakla sona erecekti. Proje 12 km. otoyol, 16 km. raylı sistem tramvay olarak öngörülüyor. Bunun 4.2. km'si ayaklar üzerinde köprü, 800 m'si yapay ada ve 1.9 km.si ise batırma tüp tünel olması planlanıyor.

GEDİZ DELTASI'NIN ÖNEMİ

İzmir’in Gediz Deltası, flamingolar başta olmak üzere çok sayıda kuş türünün dünyadaki en önemli yaşama alanlarından birisi. Türkiye’deki 14 uluslararası öneme sahip Ramsar Alanı’ndan biri olan Gediz Deltası, aynı zamanda Doğal Sit Alanı olarak korunmakta. Türkiye’nin en büyük yüz ölçümüne sahip kıyı sulak alanlarından biri ve 40 binden fazla flamingonun yuvası olan İzmir’in Gediz Deltası, UNESCO’nun Dünya Doğa Mirası ile ilgili dört kriterinin tamamını sağlıyor.

'İZMİR'İ İSTANBUL YAPMAK İSTEYEN BİR PROJE'

Mahkeme kararı ile ilgili İzmir'e Sahip Çık Platformu basın toplantısı düzenledi. İzmir Mimarlık Merkezi'ndeki basın toplantısında metni okuyan Doğa Derneği Koruma Programı Koordinatörü Itri Levent Erkol projenin kent içi ulaşım projesi olmadığını dile getirerek "İzmir’e herhangi faydası olmayacağı gibi tarihi zararlar verebilecek bir projedir. Bu proje İzmir’i İstanbul gibi yapmak isteyenlerin hazırladığı rant projelerinin merkez noktasıdır. Bu proje binlerce kuşun yuvası olan Gediz Deltasına ve Körfeze geri dönüşü olmayan zararlar verecektir. Bu projenin, İnciraltı’nın ve yarım adanın yapılaşmaya açılmasından başka bir amacı yoktur.  Bu proje İnciraltı’nın, yarım adanın, bütün doğal yaşam alanlarımızın sonunun başlangıcıdır."

BÜYÜKŞEHİRE VE İZMİR HALKINA ÇAĞRI

İzmir Büyükşehir Belediyesine İzmir halkına çağrıda bulunan Erkol şunları söyledi "Sözünü ettiğimiz talan projelerine bugün karşı çıkmazsak yarın çok geç olacak, güzel İzmir’imizin tarihi, kültürel, doğal bütün değerleri gözümüzün önünde bir bir yok olup gidecektir. İzmir’e dayatılan bu rant ve talan politikalarına hukuki, siyasi tüm yolları kullanarak karşı çıkmamız zorunludur. Bu nedenle bütün bu yağma projelerine karşı İzmir halkını kentimizin geleceğine sahip çıkmaya davet ediyoruz".

'BÜTÜN ÜLKENİN KAZANIMI'

Av. Arif Ali Cangı ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 2009/7 genelgesinin kullanılarak ÇED sürecinin arkasından dolanılabileceğini dikkat çekti. Cangı, projenin ancak İzmir halkının tepkisi ile nihai olarak durdurulabileceğini de ekledi. Cangı, kent yöneticilerini hukuka uygun davranarak bir daha gündeme getirilmemesini istedi. Av. Cem Altıparmak ise kazanımın sadece İzmirlilerin, ülke genelinde ekoloji mücadelesi veren herkesin kazanımı olduğunu vurguladı.