11 Ağustos 2018 23:25

Mahmut Makal için...

Gülsüm Cengiz, Mahmut Makal için yazdı: Köy gerçeğini edebiyata taşıyan yazarlarımızın öncülerindendir.

Görsel, PeraMuzesi Youtube kanalının yayınlamış olduğu 'Mahmut Makal köy enstitüsü anılarını anlatıyor' belgeselinden alıntılanmıştır.

ANASAYFA

KÜLTÜR

Paylaş

Gülsüm CENGİZ
Şair-Yazar

Ağustos ayında yitirdiklerimize Mahmut Makal da katıldı ne yazık ki. Onu yitirdiğimiz için çok üzgünüm. Mahmut Makal adını ilk kez, kitap almak için de olsa Cağaloğlu’na ilk kez adım attığım günlerde duydum. Edebiyat öğretmenimizin verdiği ödev için Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun ‘Hep O Şarkı’ kitabını almak için Cağaloğlu’ndaki Varlık Yayınlarına gitmiştim. O dönemde Varlık, öğrenci harçlıklarımızla alabileceğimiz ucuzlukta cep kitapları yayınlıyordu. Yayınevindekiler, kitabı almak için oraya kadar gelmiş olan bu küçük kızla -okula erken başladığım ve çelimsiz biri olduğum için gerçekten küçüktüm- ilgilendiler. Öğretmen olacağımı öğrenince, o ana dek söze karışmayan orta yaşlı adam başını kaldırıp siyah çerçeveli gözlüklerinin ardından bakarak -ki sonradan onun Yaşar Nabi Nayır olduğunu öğrendim- “Kaçıncı sınıftasın?” diye sordu. Bir yıl sonra mezun olacağımı söyleyince “O zaman sana bir kitap daha verelim. Madem öğretmen olup köye gideceksin, bu kitabı mutlaka okumalısın,” dedi. Kitabı alabilmem için bana indirim yaptılar ve Mahmut Makal’ın Hayal ve Gerçek adlı kitabını böyle edindim. Kitabı büyük bir ilgiyle ve şaşkınlıkla okuduğumu anımsıyorum. O güne dek imgelemimde doğa güzellikleriyle yer eden köy gerçeğiyle ilk kez bu kitabın sayfaları arasında karşılaşmıştım. Eğitimsiz insanların yaşamlarını ve davranışlarını belirleyen kör inançlar, onların eğitimsizliğinden yararlanarak üzerlerinde baskı kuran din bezirganları, ağa, muhtar vb. güçler... Mahmut Makal, köy gerçeğini edebiyata taşıyan yazarlarımızın öncülerindendir. Adını ilk kez 1950’de yayınlanan Bizim Köy ile duyurdu ve kitap birçok kişinin rahatını kaçırdı. Öte yandan köy gerçeğini dile getirdiği için toplumcu kesim tarafından da sahiplenildi. Türkçe dışında birçok dile çevrildi.

Kitabıyla tanışmamın üzerinden yıllar geçtikten sonra, 1987’de ilk şiir kitabım Eylül Deyişleri’nin yayınlanmasının ardından katıldığım etkinlikler sırasında bu kez yüz yüze tanıştık Mahmut Makal’la. Katıldığı etkinliklerdeki sessiz, alçak gönüllü duruşu, dost tavırları etkilemişti beni. Hemen dost, kardeş olduk. Artık onu “Gülsüm Kardeş” deyişiyle, alçakgönüllü gülümsemesiyle anımsayacağım. Sevgili Mahmut Makal, insanları aydınlatma kaygısıyla yazdığı gerçeği dile getiren yapıtlarıyla yaşayacaktır. Dost kişiliğini, ışıklı anısını sevgiyle, saygıyla selamlıyorum.