Merkez Bankası enflasyon tahminini 5 puan yukarı çekti

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Murat Çetinkaya’nın açıklamaları enflasyonun, alt gelir grubunu vurduğunu bir kez daha gösterdi. Gıda, temel mal ve enerji kalemlerindeki artışın dikkat çektiğini söyleyen Çetinkaya, çekirdek (geçici etkilerden arındırılmış) enflasyon göstergelerinin kötüleştiğini bildirdi. 2018 yıl sonu için yüzde 8.4 olan enflasyon tahminini 5 puanlık revizyona giderek yüzde 13.4'e çektiklerini açıklayan Çetinkaya, enflasyonun yıl sonunda orta noktası yüzde 13.4 olmak üzere yüzde 12.5-14.3 aralığında gerçekleşebileceğini dile getirdi. 
AA’nın haberine göre Çetinkaya enflasyon raporunun tanıtımı amacıyla Sheraton Ankara Oteli'nde yaptığı basın toplantısı düzenledi. Gelişmekte olan ülkelere yönelik risk algısının bozulmasıyla portföy akımları yılın ikinci çeyreğinde zayıflarken, döviz kurlarında da değer kaybı ve oynaklık artışı gözlendiğini dile getiren Çetinkaya, “2018 yılının ikinci çeyreğinde küresel finansal piyasalarda artan oynaklıklar ve gelişmekte olan ülkelerin risk primlerindeki yükselişler etkili oldu. Bunlara ilave olarak, yurt içi belirsizlikler ve cari açık ile enflasyonda görülen yükseliş Türkiye'nin ülke risk primi ile döviz kurlarına dair göstergelerin olumsuz ayrışmasına yol açtı. Sıkılaşan finansal koşullara paralel olarak ikinci çeyrekte bankaların işletmelere uyguladığı kredi standartları da sıkılaştı, yavaşlayan faaliyetin de etkisiyle işletmelerin kredi talebi azaldı. Böylelikle kredilerin büyüme hızı ikinci çeyrekte de gerilemeye devam etti” diye konuştu.

İÇ TALEP YAVAŞLIYOR

Çetinkaya, tüketici enflasyonunun ikinci çeyrekte hızlı bir artış kaydederek yüzde 15.4 seviyesine ulaştığını, enflasyondaki yükseliş alt gruplar geneline yaygın olmakla birlikte özellikle gıda, temel mal ve enerji kalemlerindeki artışın dikkati çektiğini söyledi.

Çekirdek enflasyon göstergelerinin de kötüleştiği ve ekonomik birimlerin fiyat artırma eğiliminin oldukça güçlendiğinin gözlendiğini anlatan Çetinkaya, toplam talep koşullarının enflasyon üzerindeki etkisinin ikinci çeyrek itibarıyla kademeli olarak zayıflamaya başlamakla birlikte maliyet yönlü baskılar ve bozulan fiyatlama davranışlarının enflasyon görünümünü olumsuz etkilediğini söyledi.

İktisadi faaliyet yılın ilk çeyreğinde Nisan Enflasyon Raporu'nda öngörülenden bir miktar daha güçlü seyrederken, büyümenin sürükleyicisinin ağırlıklı olarak özel tüketim harcamaları olduğunu belirten Çetinkaya, iktisadi faaliyetin yurt içi talepteki yavaşlamaya bağlı olarak ikinci çeyrek itibarıyla dengeleme eğilimine girdiğini, diğer taraftan turizmdeki güçlü toparlanmanın desteğiyle net ihracatın büyümeye desteğinin sürdüğünü bildirdi.

SIKI PARA POLİTİKASINA DEVAM

Temmuzdaki Para Piyasaları Kurulu toplantısında iç talep koşullarındaki yavaşlamayla para politikasının gecikmeli etkilerinin izlenme gereğini dikkate alarak, politika faizini değiştirmediklerini belirten Çetinkaya, “Bununla birlikte enflasyon ve enflasyon beklentilerinin bulunduğu yüksek seviyelerin fiyatlama davranışları üzerinde risk oluşturmaya devam ettiğine dikkati çekerek sıkı para politikasının uzun bir müddet korunmasına karar verdik” dedi.

Mayıs ve haziran aylarındaki parasal sıkılaştırma ve Türkiye'nin risk priminde gözlenen artışın, kur takası faizlerinin tüm vadelerde bir önceki rapor dönemine göre yükselmesine neden olduğuna işaret eden Çetinkaya, “Getiri eğrisi daha negatif eğim alarak gerek önceki rapor dönemine göre gerekse emsal ülkelere kıyasla daha sıkı parasal koşullar ima eden bir görünüm sergiledi” dedi.
Türk lirasının ima edilen oynaklığının Nisan Enflasyon Raporu dönemine kıyasla belirgin şekilde yükseldiğini anlatan Çetinkaya, şunları dile getirdi: “Ticari kredi büyümesi, kredi koşullarındaki sıkılaşma ve kredi talebindeki düşüş kaynaklı olarak yılın ikinci çeyreğinde yavaşlarken, tüketici kredileri büyümesi, konut kredilerindeki kampanyalara bağlı olarak bir miktar hızlandı. Yılın ikinci çeyreğinde belirgin şekilde bir sıkılaşmaya işaret eden finansal koşullar endeksine başta getiri eğrisinin eğimi ve risk primindeki gelişmeler olmak üzere tüm bileşenler sıkılaştırıcı yönde etkide bulundu.” 

GIDA ENFSAYSONU SERT YÜKSELDİ

Çetinkaya, yılın üçüncü enflasyon raporunun tanıtımı amacıyla Sheraton Ankara Oteli'nde düzenlenen toplantıda, tüketici enflasyonunun, yılın ikinci çeyreğinde bir önceki çeyrek sonuna kıyasla 5.2 puan artarak, yüzde 15.4 ile Nisan Enflasyon Raporu öngörüsünün önemli ölçüde üzerinde gerçekleştiğini, benzer görünümün işlenmemiş gıda ve alkol-tütün dışı tüketici enflasyonu tahmininde de gözlendiğini söyledi. Yakın dönemde maliyet yönlü gelişmeler ve gıda fiyatlarındaki oynaklığın enflasyon üzerinde etkili olduğuna işaret eden Çetinkaya, fiyat artışlarının alt kalemler bazında genele yayılan nitelik gösterdiğini belirtti. Türk lirasındaki değer kaybının yanı sıra petrol ve emtia fiyatlarındaki artışın da bu gelişmede etkili olduğuna dikkati çeken Çetinkaya, talep koşullarının enflasyonu yükseltici etkisinin bir miktar zayıflamakla birlikte, yılın ikinci çeyreğinde de devam ettiğini bildirdi.

Çetinkaya, yılın ikinci çeyreğinde yıllık enflasyondaki yükselişe en belirgin katkının, temel mal grubundan geldiğini vurgulayarak, "Döviz kurunun birikimli etkileri ve güçlü seyreden toplam talep koşulları bu görünümde etkili oldu. Ayrıca, gıda, hizmet ve enerji gruplarının katkısındaki artış da dikkat çekti. Gıda grubunun yıllık enflasyonunda gözlenen tahminlerin ötesindeki sert yükseliş temelde döviz kuru gelişmeleri ve bazı tarım ürünlerindeki olumsuz arz koşulları nedeniyle yükselen işlenmemiş gıda fiyatlarından kaynaklandı” dedi. 
Üretici enflasyonunun ikinci çeyrek sonunda yüzde 23.7'ye ulaşmasıyla, tüketici fiyatları üzerinde maliyet baskısının önemli ölçüde güçlendiğini dile getiren Çetinkaya, bu dönemde talep koşullarının, önceki çeyreğe kıyasla azalmakla birlikte, enflasyonu yükseltici etkide bulunmaya devam ettiğini aktardı. 

TCM’NİN ENFLASYON TAHMİNİ

TCM Başkanı Murat Çetinkaya, enflasyon tahminlerine ilişkin şunları söyledi: “Enflasyonun yüzde 70 olasılıkla 2018 yılı sonunda orta noktası yüzde 13,4 olmak üzere, yüzde 12,5 ile yüzde 14,3 aralığında, 2019 yılı sonunda orta noktası yüzde 9,3 olmak üzere yüzde 7,6 ile yüzde 11 aralığında, 2020 yılı sonunda ise orta noktası yüzde 6,7 olmak üzere yüzde 4,8 ile yüzde 8,6 aralığında gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Tahminleri oluştururken para politikasındaki sıkı duruşun uzun bir süre korunacağı bir çerçeveyi esas aldık. 2018 yıl sonuna dair tüketici enflasyonu tahmini Nisan Enflasyon Raporu'na göre 5 puan yukarı yönlü güncellenerek yüzde 13.4'e yükseltildi.”

STAGFLASYON DURUMUNA GİRME İHTİMALİ YÜKSEK

Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu: Merkez Bankası (MB) nisan ayında, yani üç ay evvel 2018 yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 8.4 olarak açıklamıştı. Bu o zaman da gerçekçi bulunmamıştı. Geçen zaman içinde döviz kurunun yükselmesiyle birlikte bu rakamın gerçekçi olmadığı net bir şekilde açığa çıkmıştı. MB bu öngörüsünü 5 puan yükselterek bir ölçüde piyasa oyuncularına daha gerçekçi bir noktada olduğunu göstererek, kredibilitesini artırmak istiyor. En son MB’nin enflasyon beklenti anketinde sonuç 13.9 çıkmıştı. Şimdi buna yakın bir tahminde bulunuyor. Türkiye’de makroekonomik dengeler o kadar bozulmuş durumda ki, anketin yapıldığı tarihte, temmuz ayına ilişkin beklentinin yapıldığı dönemde 4.83 dolar beklentisi vardı. Yılın son gününe 5 ay kala dolar 4.90’ı geçmiş durumda. Merkez Bankası açıklaması talebin yavaşladığını gösteriyor. Hem enflasyonun, hem durgunluğun olduğu stagflasyon durumuna girme ihtimalinin yüksek olduğunu gösteriyor. Gıda enflasyonunun öngörülenden daha yüksek olduğunu, yüzde 23 olduğunu söylüyor MB. Düşük gelirli yurttaşlarımızın tüketimi içinde gıdanın ağırlığı daha fazla. Yıl sonunda yüzde 12’ye kadar düşeceğini tahmin ediyor ama bunun gerçekleşmemesi durumunda, ki gerçekleşeceğine ilişkin garanti yok, dar gelirli yurttaş enflasyon altında daha fazla ezilecek. (ANKARA)