Esnafın ekonomisi alarm veriyor

Nimet ÖLMEZ

“Gurbetçiler gelmez oldu, hayvancılık ve tarım bitti, her gün yeni bir zam ve OHAL baskısı, belimizi büktü” diyen Varto esnafı, memleketin barışa ve huzura ihtiyacı olduğunu vurguladı.

Seçimlerden sonra iyiden iyiye kendini hissettiren ekonomik sıkıntıdan en fazla etkilenen kentlerin başında tüm geçimleri hayvancılık olan Muş geliyor. Topraklarının yüzde 34’ü verimli ovalardan oluşan Muş’ta yanlış politikalar tarım ve hayvancılığı bitirme noktasına getirdi. Nüfusunun önemli bir oranının Avrupa ülkelerinde yaşayan Varto ilçesinde son birkaç yılda nüfus giderek azaldı. Zamlarla beli bükülen ilçe esnafı,  OHAL’in ve baskı ortamın kaldırılması ekonomiye getirilecek tek çözüm olduğunu kaydetti.

‘BÖLGENİN BARIŞA HUZURA İHTİYACI VAR’

18 yıldır ilçede tuhafiye dükkanı olan Erdal Özer, yün, yazma, boncuğa kadar tüm ürünlere zam geldiğini söyledi. Özer, “10 gün önce elyafı 8 TL’ye alıyordum, şimdi 11 TL oldu. Haftada bir zam geliyor. Bu pahalıkta artık ne olur biz de bilmiyoruz. Ham maddenin hepsi dışarıdan geliyor. Son iki yıldır işler gerçekten kötüdür. Kazancımız yarıya düştü. Varto yazları Avrupa’dan gelenler sayesinde ayaktaydı. Şimdi onlar da gelmiyor. Bölgenin barışa huzura ihtiyacı var. Bu ekonomik krizinde kalkmasının tek yolu buradan geçer” diye belirtti.

‘FAİZLER DÜŞMELİ, OHAL KALKMALI’

Beyaz eşya satıcısı Savaş Akbal da, son yıllarda Avrupa’dan gelenlerin sayısında düşüş olduğuna dikkat çekti. “Onlar olmasa dükkanı kapatırız” diyen Akbal, devam etti: “Bizim geçim kaynağımız Avrupa’dan yazın tatil için memleketine gelen gurbetçilerimizdedir. Birkaç yıl önce aylık kazancımız 2 bin TL oluyordu. Şimdi aylık neredeyse hiçbir şey kazanmıyoruz. Bu uçurum farkı görmek gerekiyor. Faiz ödemekten başka bir iş yaptığımız yok. Esnaf sadece bankalara borç ödüyor. Faizlerin düşmesi ve biran evvel OHAL’in kalkması gerekiyor.”

‘MÜŞTERİLERİLERİME İKİNCİ ZAMI SÖYLEYEMİYORUM’

İlçede esnaflık yapan sayılı kadınlardan biri olan Tuna Han da, OHAL’in bölgede hep olduğunu dile getirdi. Geçen yıl günlük 2 ile 3 bin TL arasında ciro yaptıklarını bu yıl ise bu oranın yarı yarıya azaldığını anlattı. Han, “İnsanların alım gücü yok. O olmayınca parada dönmüyor. Böyle olunca ister istemez her şeye yansıyor. Rakıya geçen ay zam geldi ama iki gün önce tekrar zam geldi. Müşterilerime ikinci zammı söyleyemiyorum. Ürünün fiyatını söyleyince insanlar kabullenmiyor. İşte o dönemde satışlar bir daha düşüyor. Alıcı tam o zamma alışmışken, belli bir süreden sonra tekrar zam geliyor. Bu dükkanda tekelden, gıdaya kadar her şeyi zamlı satıyorum şuan” ifadelerinde bulundu. İlçede yaşanan baskılara işaret eden Tuna, “Eğer sokağın başında ikide bir polis seni çevirip kimlik soruyorsa tabi ki kimse gelmez. Bizimde iş yapmamızın tek yolu bu baskı ortamının kalkmasıdır, huzurun gelmesidir” dedi.

‘KİMSE ET ALAMIYOR’

2004 yılında kasap dükkanı açtıklarını ve o dönem etin çok ucuz olduğunu hatırlatan esnaf Serhat Sever, eski fiyatlarla şimdiki fiyatlar arasında uçurum olduğunu kaydetti. Sever, şunları söyledi: “İlk başladığımızda etin kilosu 12 ile 13 TL arasında değişiyordu. 2013 yılında 20 TL’ye kadar çıktı. Şuan 40-42 TL’ye kadar yükselmiş. Esnaf olarak etin bu kadar yükselmesinden dolayı iş yapamıyoruz. Müşteri geliyor, etin kilosunu öğrenince geri dönüyor. Et fiyatları düşmeden bizim iş yapmamızın imkanı görünmüyor.” (Muş/MA)

Kayserililer: 'Enflasyon düşecek' dediler, bekliyoruz

‘Soğan patates alamıyoruz, dış güçle ne alakası var?’

Mısır yetiştiricisi isyanda: Devlet çiftçiyi ölüme mahkum etti