Mumia Abu Jamal: Baskı bitmeden siyahların mücadelesi bitmeyecek

Ekim KILIÇ
New York

ABD’nin tarihi siyah hakları savunucusu MOVE örgütünün destekçisi, Kara Panterler’in eski üyesi ve gazetemizin de yazarı olan ve 35 yılı aşkın süredir cezaevinde tutulan Mumia Abu-Jamal, Pensilvanya Eyaleti Mahanoy Cezaevinden sorularımızı yanıtladı.

Kaliforniya hapishane radyosunun yardımı ve mektup aracılığıyla iletişim kurduğumuz Abu-Jamal, ABD’de siyahların mücadelesinin baskı bitmeden bitmeyeceğine dikkat çekerek, “Baskı direnişi büyütür! Ve eğer baskı bitmezse, direniş nasıl bitebilir? Genç erkek ve kız kardeşler, yarının hareketlerinin devam edeceğinin garantisini veriyorlar” dedi.

ABD’li siyahlar dostlarıyla beraber uzunca bir süredir ırkçılığa karşı mücadele ediyor. Ancak günümüzde siyahlara ve diğer ABD’li halklara karşı kurumsallaşmış ırkçılıktan bahsediliyor. Kurumsal ırkçılık nedir? Bize biraz bahseder misiniz? Güncel örnekleri nedir?

ABD tarihini dürüstlükle inceleyen herkes merkezi bir örgütlenme ilkesi olarak devletin siyah yaşamı baskılayan ve tehlike altına sokan örnek eylemleri ustalıkla işlediğini görür.

Özellikle Yeniden Yapılanma Döneminin* çöküşünden sonra siyahlara İç Savaş’ın sonunda ihanet ederek ve siyahları Neokonfederasyon (Amerikan iç savaşı sonrası güneyli hükümetler) hükümetlerinin ve onların beyaz terörist milisleri içindeki müttefiklerinin “hassas merhametlerine” bırakarak! Bugün siyah Amerikalıların; siyah erkeklerin, kadınların ve çocukların karşısında ölümcül bir tehdit olarak duran devletin polisinin cezasız kalmasıyla, siyah yaşamların görülmemiş bir kitlesel hapsetme ile sonuçlanan dizginsiz bir şekilde kriminalize edilmesiyle ve siyah çocuklarının eğitilmesini sefil bir halde başaramayan kamu okullarının başarısızlığıyla o dönemin gölgesiyle karşı karşıyalar. Tam ve adil bir eğitimin reddi, siyah çocukların yukarı doğru sosyal hareketliliğini, gerçek bir ilerlemeyi reddeder. Bu kurumlar, siyah yaşamların kesilip kısaltılmış, kısa ve yabani olmasını garanti ederler.

Dışarıdan bakılınca Afro-Amerikalıların mücadelesi kölelikten, renk tabanlı ayrıma karşı bir mücadele olarak görülüyor. Siyahların belli çevrelerinde ABD sınırları içerisinde bölgesel özerkliğe sahip olmasını savunan gruplar var. Afro-Amerikalılar arasında bu talebi gündeme getirebilecek bir ulusal biçimleniş mümkün müdür? Yoksa sizce marjinal bir talep midir?

Siyah düşünürler ve seçkinler, siyahların devlet tarafından nasıl muamele gördüklerine bağlı olarak, ABD’den ayrı bir devlet olarak bağımsızlık ve/veya bir parçası olarak bağımsızlık kavramları arasında gidip geliyorlar. 20. yüzyılın iki önemli grubu, siyah baskıya bir çözüm olarak siyah milliyetçiliği (ya da siyah bir ulusun yaratılmasını) geliştirdi: İslam Ulusu ve Yeni Afrika Cumhuriyeti. Kara Panter Partisinin kurucularından Huey Newton, ABD’nin ortasında bir siyah devletinin varlığının siyah yaşama karşı soykırımcı bir tehdit oluşturacağına inanıyordu. Bu yüzden o ve Parti, bu soru üzerine siyah halkın iradesini belirlemek için bir ulusal plebisiti (oylama) savundular.

Afro-Amerikan halk hareketinde Siyah Yaşamlar Önemlidir (Black Lives Matter) ve diğer radikal gruplar gibi hangi ögelerden oluşuyor? Aralarındaki politik ilişkileri nasıl tarif edebiliriz?

Bence siyah hareketler din adamı Dr.King, Malcolm X veya Huey Newton gibi insanların siyah bilincinin derinliklerinde yatması sebebiyle değil, her ne zaman zorunluluk bu hareketleri talep ederse yükselecektir. Ve bir kriz ortaya çıktığında, siyah halk sahneyi/hareketi/anı ele geçirecektir. Geleneksel siyah liderlerden (mesela sivil haklar hareketi) pek memnun olmayanların çoğunlukta olduğu gençler, devlet (polis) terörünü kınamak için sokaklara çıkarak kendi hareketlerine öncülük ettiler. Ve Ferguson, Baltimore ve daha başka birçok yerde görüldüğü gibi direnişi ateşlediler. Onların hareketi, “Siyah Yaşamlar Önemlidir” sloganını doğurdu.

20. yüzyılın ABD’si siyahların beyaz üstünlükçülüğe ve ırkçılığına karşı uluslararası alanda ses getiren mücadelelere giriştiği bir yüzyıl oldu. Bugün mücadele polis şiddetine karşı mücadelenin etrafında yoğunlaşıyor. Genel olarak siyahların mücadelesi ilhamını geçmişinden ve onun radikal sembollerinden almasına rağmen bugün Washington DC’de çoğunlukla Demokratik Parti üyesi olan siyah profesyoneller var. Bu siyah sorununun çözüldüğünü gösteriyor mu?

ABD siyah mücadelesi bitti mi? Neredeyse hiç. Baskı direnişi büyütür! Ve eğer baskı bitmezse, direniş nasıl bitebilir? Genç erkek ve kız kardeşler, yarının hareketlerinin devam edeceğinin garantisini veriyorlar.

TRUMP’IN IRKÇILARA ‘İYİ İNSANLAR’ DEMESİ BİR DÖNÜM NOKTASI

Trump’ın seçilmesiyle beraber ABD’de birçok kesimde bir hareketlilik var. Sizce siyah hareketin bu durumda politik yönelimi ve gündemi ne olmalı?

Birçok siyah aktivist için, Trumpizm beyaz milliyetçiliğe eşittir. Bu, Neonaziler’in 2017 Baharı’nda bir Amerikan kentinde yürüdüğü Charlottesville olaylarında görüldü, ve Başkan onların “iyi insanlar” olduğunu savundu! Bunun Amerikan tarihinde bir dönüm noktası olduğuna inanıyorum.

ABD’de sizin de dahil olduğunuz birçok politik mahkum var. Özellikle başta Afro-Amerikan siyasi tutuklular olmak üzere ulusal kurtuluş hareketlerinden siyasetçiler uzunca bir süredir hâlâ hapisteler. Amerikan devletinin ulusal hareketlerden politik mahkumlara karşı bu kadar intikamcı yaklaşımının altındaki sebepler nelerdir?

Eski Birleşmiş Milletler Elçisi Andrew Young bir zamanlar ABD’de “binlerce” siyasi mahkumun bulunduğunu belirtti. Kısa bir süre sonra derhal kovuldu. Biz ABD’nin gulaglarında çürümeye devam ediyoruz, çünkü kaybettik. Bu kadar basit. Meşru idealler ve hedefler uğruna mücadele eden hareketin ilkeli insanları olmak yerine “tehlikeli radikaller” olarak algılandık. İmparatorluk asla affetmez.

Son olarak sizin önemli gördüğünüz veya eklemek istediğiniz bir şey var mı?

Hareketler bilinci değiştirerek toplumu değiştirir. Teşekkür ederim!

*Yeniden Yapılanma Dönemi: ABD’de iç savaşın sonuna doğru başlayan, 1863’ten 1877’ye kadar süren dönemdir. Karmaşık bir dönem olmasına karşın kuzey’in güney ile birlik uğruna ilerici ırksal politikalarının terkedildiği ve güney eyaletlerinde ırkçı Jim Crow yasalarının egemenliğinin başlamasına öncülük eden bir süreçtir.