Suriyeli sığınmacılar Türkiye medyasında nasıl yer aldı?
Üç akademisyen, Suriyeli sığınmacılarla ilgili iki binden fazla haber ve köşe yazısını tarayarak araştırma yaptı.
Fotoğraf: DHA
Üç akademisyenin, Suriye’deki savaşın başlangıcı olan 2011’den 2015’e kadar Türkiye basınındaki Suriyeli sığınmacılarla ilgili iki binden fazla haber ve köşe yazısını tarayarak yaptıkları araştırma, Türkiye basınının Suriyeli sığınmacılara bakışını ortaya koydu. 18 ay süren araştırmaya göre; söz konusu tarih aralığında yayımlanan haber metinlerinin ve köşe yazılarının yüzde 48’inde Suriyeli sığınmacılara karşı olumlu bir tavır bulunuyor.
Işık Üniversitesi Doktor Öğretim Üyesi Müzeyyen Pandır, Kilis 7 Aralık Üniversitesi Doktor Öğretim Üyesi İbrahim Efe ile Anadolu Üniversitesi Doktor Öğretim Üyesi Alaaddin F. Paksoy’un, Merve Şentöregil, Zana Baykal, Erdem Selvin ve Ahmet Cihan Bulundu’yla birlikte yürüttükleri araştırma, Türkiye basınının 2011-2015 arasında Suriyeli sığınmacıları okurlara nasıl yansıttığını ortaya koydu.
‘MÜLTECİ’ İLE ‘SIĞINMACI’ KARIŞTIRILDI
Çalışma kapsamındaki analiz sonuçlarına göre; ‘mülteci’ ve ‘sığınmacı’ kelimeleri sıklıkla birbirlerinin yerine kullanıldı ve ‘mülteci’, ‘sığınmacı’, ‘göçmen’ kelimeleri açısından bir anlam örtüşmesi belirlendi. Bu sebeple basında yer alan haberlerde, bu terimlerin hukuki karşılıkları ile medyadaki kullanımları arasında bir uyuşmazlık olduğu tespit edildi. Yine analize göre haberlerde sığınmacılarla ilgili kullanılan en sık kelimelerin ve kelime birlikteliklerinin ırkçı bir dil kullanımına işaret etmediği belirlendi.
HABERLERİN YÜZDE 48’İ OLUMLU
Araştırmada metin üzerinde yapılan içerik analizine göre ise; haber metinlerinin ve köşe yazılarının yüzde 48’i Suriyeli sığınmacılara karşı olumlu bir tavır takındı. Yine analiz edilen metinlerin yüzde 40’a yakın bir bölümünün de dengeli bir içeriğe sahip olduğu belirlenirken, sığınmacılara karşı olumsuz bir duruş sergileyen metinlerin oranı ise yalnızca yüzde 12’de kaldı. Olumlu dil kullanılan haberlerde; ortak din ve kültür, sığınmacıların getirdiği ekonomik canlılık, Suriyelilere yönelik olumsuz tavırlara karşı oluşturulan eleştirel medya içeriği, sığınmacıların sahip olduğu/olması gereken haklara vurgu yapıldı. Olumsuz içeriklerde ise en çok, sığınmacılara ilişkin olayların olumsuz kavramlar ve ifadelerle anlatılması, ırkçı bir dil kullanımı, sığınmacıların ekonomik bir yük, işsizliğin kaynağı ve fiyatların artışının sebebi olarak görülmesi, sığınmacıların bir güvenlik tehdidi (sınır güvenliği sorunu, IŞİD tehdidi vb.) olarak algılanışı gibi yaklaşımlar yer aldı.
FOTOĞRAFLARDA ORAN EŞİT
Haber fotoğraflarında ise Suriyeli sığınmacılar en çok “barınma koşulları”, “sınır geçişleri” ve “insani yardım” konularıyla görselleştirildi. Haberde kullanılan fotoğraflarda ise; sığınmacıların olumlu yönde temsil edildiği fotoğraflarla, onları toplum için bir sorun olarak gösteren olumsuz fotoğraflar, yüzde 14 oranıyla eşit çıktı. (MEDYA SERVİSİ)